Chặn hàng hóa Nga tới vùng đất chiến lược tại Biển Baltic có thể khơi mào xung đột mới

Hành động khiêu chiến

Theo hãng tin RT, Kaliningrad là một vùng lãnh thổ của Nga ở Châu Âu, nằm giữa Ba Lan và Litva, dọc theo bờ Biển Baltic. Vị trí ở trung tâm châu Âu của Kaliningrad cho phép Nga có thể dễ dàng vận chuyển hàng hóa đến bất kỳ khu vực nào của khối EU.

Hơn nữa, vùng lãnh thổ này còn mang vị trí chiến lược quan trọng, là nơi đóng quân của hạm đội Baltic của Nga. Từ Kaliningrad, tên lửa Nga có thể nhắm tới thủ đô của nhiều nước vùng Baltic.

Tờ RT lập luận rằng, theo luật pháp quốc tế, vì là vùng lãnh thổ tách rời về mặt địa lý, Kaliningrad phải được đảm bảo đầy đủ quyền tiếp cận qua lại với nước Nga.

Một số nhà phân tích cho rằng động thái của Litva nhằm ngăn chặn việc Nga tiếp cận lãnh thổ của mình, ở một mức độ nào đó, có thể được coi là ‘casus belli’, hay một biến cố có thể dùng để tuyên chiến.

Theo các quan chức Litva, quyết định được đưa ra sau khi nước này nhận được sự chấp thuận của Ủy ban châu Âu. Nhiều nước, bao gồm cả các nước thành viên EU, đã áp đặt các lệnh trừng phạt sâu rộng đối với Nga để đáp trả hoạt động quân sự của nước này tại Ukraine.

Liên minh châu Âu đã cấm nhập cảnh một số hàng hóa của Nga vào lãnh thổ. Động thái của Vilnius được cho là nhằm thực thi những lệnh cấm này.

Tuy nhiên, chỉ những hàng hóa bị Brussels trừng phạt mới bị từ chối thông quan. Trong số đó có dầu thô và các sản phẩm dầu, than đá, kim loại, vật liệu xây dựng, công nghệ tiên tiến, đồ thủy tinh, một số loại thực phẩm và phân bón, rượu, v.v. 

Theo Thống đốc khu vực Kaliningrad, ông Anton Alikhanov, lệnh cấm khiến cho khoảng 50% tổng số hàng hóa đến Kaliningrad có thể bị chặn lại.

Tuy nhiên, lối đi qua Biển Baltic vẫn được mở cho Nga sử dụng. Theo các quan chức Kaliningrad, cũng như những người đứng đầu hầu hết các chuỗi bán lẻ, khu vực này có rất nhiều thực phẩm và hàng hóa đủ dùng trong vòng 3 đến 6 tháng.

Việc di chuyển và du lịch không bị ảnh hưởng quá lớn bởi lệnh cấm trên. Vào hồi đầu tháng 4, các chuyến tàu chở khách từ Nga đến Kaliningrad quá cảnh qua Litva đã bị tạm dừng. Tuy nhiên 4 hãng hàng không lớn của Nga vẫn duy trì các chuyến bay Moscow-Kaliningrad.

Phà biển vẫn hoạt động, trong khi các báo cáo nói rằng các quan chức Nga hiện đang làm việc để khởi động các tuyến chở khách qua Biển Baltic.

Nga hứa “giải quyết bằng bất cứ cách nào”

Các nhà chức trách Nga coi động thái này là “phong tỏa kinh tế” đối với Vùng Kaliningrad. Ngày 20/6, người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov lưu ý rằng quyết định của Vilnius (thủ đô Litva) là "chưa từng có tiền lệ" và "vi phạm mọi quy định".

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova tuyên bố rằng các hành động "khiêu khích" của Vilnius là vi phạm nghĩa vụ pháp lý quốc tế của đất nước về việc cho phép vận chuyển hàng hóa giữa Nga và Kaliningrad. 

Bà nói rằng Nga coi động thái này là “thù địch công khai” và nếu Litva không dỡ bỏ ngay những hạn chế này, Nga có quyền “bảo vệ lợi ích quốc gia của mình”.

Trong khi đó, người đứng đầu ủy ban bảo vệ chủ quyền quốc gia của Nga, ông Andrey Klimov, đã lập luận rằng động thái của Litva là một hành động "gây hấn trực tiếp" với Moscow. Nếu EU không bắt buộc Vilnius phải chặn hàng hóa của Nga thì Moscow sẽ có toàn quyền “giải quyết vấn đề quá cảnh Kaliningrad do Litva tạo ra bằng BẤT KỲ cách thức nào do chúng tôi lựa chọn”.