Ông Trump muốn điều động quân đội trấn áp bạo loạn, Bộ trưởng Quốc phòng phản đối

NPR đưa tin Bộ trưởng Esper tuyên bố với các phóng viên tại Lầu Năm Góc: "Việc sử dụng lực lượng vũ trang thường trực thực thi nhiệm vụ hành pháp trên đất Mỹ chỉ nên được coi là giải pháp cuối cùng, trong những tình huống khẩn cấp và khốc liệt nhất. Nước Mỹ hiện không nằm trong những tình huống này. Tôi không ủng hộ việc viện dẫn Đạo luật Chống Bạo động".

Đạo luật Chống Bạo động 1807 cho phép tổng thống Mỹ điều động quân đội để thực hiện nhiệm vụ trong nước mà không cần xin phép Quốc hội.

Ông Esper tin tưởng rằng Vệ binh Quốc gia sẽ phù hợp hơn quân đội thường trực trong vai trò hỗ trợ chính quyền địa phương xử lí bạo loạn.

Các phát biểu công khai này có thể sẽ khiến vị trí Bộ trưởng Quốc phòng của ông Esper gặp nguy hiểm. Ba trợ lí của ông Trump nói với Bloomberg rằng lẽ ra ông Esper nên tiết chế lời nói của mình để giảm bớt sự mâu thuẫn trong quan điểm với Tổng thống Trump.

Tuy nhiên, họ cho rằng ông Trump sẽ không sa thải ông Esper.

Bộ trưởng Esper vốn là một trợ thủ trung thành với ông Trump kể từ khi nhậm chức từ tháng 7 năm ngoái. Ông Esper đã đứng về phía ông Trump về vấn đề sử dụng ngân sách để xây bức tường biên giới, bất chấp sự phản đối của Quốc hội.

Giờ đây, cả đại dịch COVID-19 và các cuộc biểu tình đang khiến cơ hội tái đắc cử của ông Trump gặp nguy. Trong suốt tuần qua, ông Trump đã nhiều lần kêu gọi các thống đốc phải mạnh tay trong việc xử lí bạo đoạn, và phải "thống trị" các đường phố.

Ông Trump và các trợ lí cũng đã phải hứng chịu nhiều chỉ trích trong chuyến viếng thăm nhà thờ St. John's Episcopal Church hôm 1/6. Để mở đường cho ông Trump, lực lượng an ninh đã giải tán những người biểu tình ôn hòa bằng hơi cay.

Khi đến nhà thờ, ông Trump đã cầm Kinh thánh và phát biểu vài câu ngắn gọn trước giới truyền thông, rồi nhanh chóng quay về.

Ông Esper cũng nằm trong số quan chức tham gia chuyến viếng thăm nhà thờ, nhưng hiện có vẻ ông Esper đang muốn tiếp tục thể hiện quan điểm khác biệt của mình với ông Trump: "Tôi biết rằng chúng tôi sẽ đi đến nhà thờ. Nhưng tôi không biết chúng tôi sẽ chụp ảnh ở đó".

Ông Esper đã phải chịu chỉ trích dữ dội vì tham gia chuyến đi đến nhà thờ. Nhiều người tuyên bố rằng sự kiện này khiến cho những người biểu tình càng thấy tức giận hơn.

Theo tờ AP, Lầu Năm Góc ban đầu đã ra lệnh cho hơn 200 binh sĩ thường trực đến thủ đô Washington để đối phó với bạo động nếu cần thiết. Nhưng chỉ vài giờ sau, ông Esper đã đảo ngược quyết định trên và cử số binh sĩ này quay trở lại vị trí ban đầu.

Phát biểu công khai của ông Esper hôm 3/6 đã nhận được lời khen ngợi từ một người tiền nhiệm: cựu Bộ trưởng Quốc phòng Leon Panetta.

Ông Leon Panetta trả lời cuộc phỏng vấn với Bloomberg: "Tôi khen ngợi Bộ trưởng Quốc phòng Esper vì đã đứng ra lên tiếng. Hầu hết các nhà lãnh đạo quân sự đều đồng ý rằng quân đội không nên được sử dụng để chiến đấu với chính người dân nước Mỹ. Quân đội nên được được điều động để chống lại kẻ thù nước ngoài".

Một cựu Bộ trưởng Quốc phòng khác của Mỹ, ông James Mattis đã kịch liệt chỉ trích cách phản ứng của ông Trump đối với bạo loạn. Ông Mattis nói với tờ The Atlantic rằng tình trạng bất ổn sau cái chết của George Floyd và cách xử lí của ông Trump là "hậu quả của ba năm nước Mỹ không có sự lãnh đạo chín chắn". 

Ông tuyên bố: "Donald Trump là tổng thống đầu tiên trong cuộc đời của tôi mà không cố gắng đoàn kết người dân Mỹ - ông ta thậm chí còn không thèm giả vờ cố gắng".