Nga nói một đằng, làm một nẻo trong vụ tấn công cảng biển Ukraine

Theo CNBC, vào hôm 23/2, Nga đã tấn công tên lửa vào cảng Odessa, chỉ một ngày sau khi ký kết thỏa thuận nhằm nối lại hoạt động ngũ cốc thông qua các cảng Biển Đen.

Theo hãng tin Interfax Ukraine, ba nước Nga, Thổ Nhĩ Kỳ và Ukraine, với sự dàn xếp của Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc Antonio Guterres, đã đồng ý hỗ trợ hoạt động xuất khẩu ngũ cốc, thực phẩm và phân bón (bao gồm cả ammonia) từ cảng Odessa, Chornomorsk và Pivdenny trong 120 ngày.

Thỏa thuận được ký kết tại Istanbul vào hôm 22/7. Ukraine, Liên Hợp Quốc và Thổ Nhĩ Kỳ cùng tham gia vào một thỏa thuận ba bên. Nga cũng đồng ý với vào một thỏa thuận ba bên với Liên Hợp Quốc và Thổ Nhĩ Kỳ. Giữa Kiev và Moscow không hề có thỏa thuận trực tiếp.

Thỏa thuận nêu rõ “Các bên tham gia sẽ không tấn công vào tàu hàng, tàu dân sự và cơ sở hạ tầng cảng trong sáng kiến này”.

Nga nhất định chối

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky tuyên bố vụ tấn công cho thấy Moscow không đáng tin trong việc hoàn thành nghĩa vụ đã ký kết. Kênh truyền hình Suspilne của Ukraine cho biết vụ tấn công không gây ra thiệt hại lớn và chính phủ vẫn tiếp tục chuẩn bị để xuất khẩu ngũ cốc từ các cảng Biển Đen.

Ban đầu, Bộ Quốc phòng Thổ Nhĩ Kỳ khẳng định các quan chức Nga thông báo với Ankara rằng Moscow “không hề liên quan” tới vụ tấn công vào cảng Odessa. Tuyên bố của Bộ Quốc phòng Nga hôm 23/7 về tình hình chiến trường cũng không hề nhắc tới vụ tấn công này.

Tuy nhiên, theo Bộ Chỉ huy Tác chiến phía Nam Ukraine, hai tên lửa Kalibr đã bắn trúng khu vực trạm bơm tại cảng Odessa, trong khi hai tên lửa khác bị phòng không bắn rơi. 

Người phát ngôn lực lượng không quân Ukraine, ông Yuriy Ignat cho biết những tên lửa hành trình này được phóng từ tàu chiến gần khu vực Crimea. Người phát ngôn Bộ Chỉ huy Tác chiến phía Nam Ukraine, bà Natalia Humeniuk cho biết kho chứa ngũ cốc không bị thiệt hại cũng như không có thương vong.

Vụ tấn công dường như đã vi phạm những điều khoản trong thỏa thuận vừa được ký kết một ngày trước đó. Tổng thống Zelensky tuyên bố: “Sự kiện vừa qua chứng minh một điều: dù có nói và hứa như thế nào, Nga vẫn sẽ tìm cách để nuốt lời”.

Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc Antonio Guterres “cực lực lên án” cuộc tấn công tên lửa, đồng thời cho biết các bên bắt buộc phải thực hiện đầy đủ thỏa thuận đã ký kết.

“Những hàng hóa này là cần thiết để giải quyết cuộc khủng hoảng lương thực toàn cầu và giảm nhẹ nỗi đau cho hàng triệu người trên khắp thế giới”, người phát ngôn UN Farhan Haq nói.

Một ngày sau, Nga thừa nhận

Theo RT, chỉ một ngày sau khi chối bỏ trách nhiệm về vụ tấn công, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga, bà Maria Zakharova viết trên Telegram: “Tên lửa Kalibr đã phá hủy một phần cơ sở hạ tầng quân sự tại cảng Odessa”. 

Cuộc tấn công cũng khiến một tàu quân sự của Ukraine chìm xuống Biển Đen, bà nói thêm. Không lâu sau đó, Bộ Quốc phòng Nga đã xác nhận vụ tấn công vào cảng Odessa là nhắm tới các mục tiêu quân sự và vũ khí viện trợ.

"Tại cảng Odessa, trong khu vực nhà máy đóng tàu, có một tàu chiến Ukraine và một nhà kho với tên lửa chống hạm Harpoon, được cung cấp từ Mỹ tới chính quyền Kiev. Những lô vũ khí và tàu chiến đã bị phá hủy bởi các cuộc tấn công bằng đường biển tầm xa với độ chính xác cao", Bộ này tuyên bố.

Cuộc tấn công cũng đã làm tê liệt một cơ sở sửa chữa của Hải quân Ukraine, tuyên bố cho biết thêm.

Thế giới lên án

Ngoại trưởng Antony Blinken cho biết Mỹ lên án mạnh mẽ vụ tấn công tên lửa của Nga và Moscow phải chịu trách nhiệm cho việc làm trầm trọng thêm khủng lương thực toàn cầu.

Ông Bridget Brink, Đại sứ Mỹ tại Ukraine hối thúc cộng đồng quốc tế phải bắt Moscow chịu trách nhiệm: “Điện Kremlin tiếp tục vũ khí hóa lương thực. Nga phải chịu trách nhiệm về hành động này”.

Đại diện Cấp cao Liên minh châu Âu về Chính sách Đối ngoại và An ninh, ông Josep Borrell gọi vụ tấn công tên lửa của Nga là “đáng trách”.

“Nhắm vào khu vực đặc biệt quan trọng cho việc xuất khẩu ngũ cốc chỉ một ngày sau khi ký kết thỏa thuận Istanbul là một hành động đáng trách và một lần nữa cho thấy Nga coi thường luật pháp quốc tế và các cam kết”, ông Borrell nói.