Mỹ và châu Âu tranh cãi xem ai là người hưởng lợi từ khủng hoảng năng lượng

Ai hưởng lợi?

Financial Times dẫn lời chính phủ Mỹ cho biết các tập đoàn năng lượng của châu Âu mới là kẻ chiến thắng thực sự trong hoạt động thương mại khí hóa lỏng (LNG) xuyên Đại Tây Dương. 

Trước đó, các nhà sản xuất năng lượng tại Bắc Mỹ đã bị cáo buộc trục lợi khi châu Âu cố gắng tìm cách thay thế nguồn cung khí đốt từ Nga. Khoảng chênh lệch giữa giá khí đốt tại Mỹ và châu Âu đã giúp các công ty mua khí đốt của Mỹ và bán chúng cho châu Âu trong năm nay. 

Tính đến hôm 6/11, theo tổng hợp của Financial Times, các doanh nghiệp Mỹ đã kiếm được hơn 200 tỷ USD lợi nhuận kể từ khi Nga tấn công Ukraine. 

Tổng thu nhập ròng của các công ty dầu khí niêm yết hoạt động tại Mỹ đạt 200,24 tỷ USD trong quý II và III năm nay, theo phân tích từ các báo cáo thu nhập và ước tính do S&P Global Commodity Insights thực hiện. 

Tháng trước, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron khẳng định “tiêu chuẩn kép” đang tạo ra “siêu lợi nhuận” không phù hợp cho các nhà sản xuất năng lượng tại Mỹ và Na Uy. Cả hai quốc gia này đã tăng mạnh nguồn cung năng lượng tới châu Âu kể từ khi xung đột tại Ukraine nổ ra.

Ông Brad Crabtree, một trợ lý bộ trưởng Bộ Năng lượng Mỹ cho biết những người mua tại châu Âu mới là kẻ hưởng lợi từ sự chênh lệch giá cả giữa hai bờ Đại Tây Dương chứ không phải những nhà sản xuất của Mỹ.

“Những công ty có hợp đồng dài hạn với các nhà sản xuất LNG của Mỹ đang tăng giá và hưởng lợi từ phần chênh lệch trên thị trường châu Âu”, ông nói. “[Kẻ hưởng lợi] không phải các doanh nghiệp LNG của Mỹ mà là những công ty và nhà giao dịch dầu khí toàn cầu có trụ sở tại châu Âu”.

Doanh nghiệp thu lợi khủng

Những tập đoàn năng lượng và nhà giao dịch hàng hóa lớn của châu Âu, bao gồm BP, Shell, Glencore và Vitol đều có những hợp đồng dài hạn với phía Mỹ.

Tuần trước, tập đoàn BP có trụ sở tại Anh báo cáo lợi nhuận quý IIII đạt 8,2 tỷ USD, nhấn mạnh lợi nhuận “đặc biệt” từ hoạt động giao dịch khí đốt và marketing.

Shell, nhà giao dịch LNG lớn nhất thế giới, đã báo cáo lợi nhuận hơn 30 tỷ USD trong 9 tháng đầu năm 2022, nhiều khả năng sẽ vượt mức lợi nhuận kỷ lục 31 tỷ USD được thiết lập trong cả năm 2008. 

Giá LNG tại châu Âu đã giảm mạnh xuống dưới 100 EUR/MWh trong những tuần vừa qua. Loại năng lượng này đã từng chạm mốc hơn 300 EUR/MWh vào mùa hè. Trong khi đó, giá khí đốt tại Mỹ chỉ trong khoảng từ 20-40 USD/MWh kể từ khi xung đột Ukraine nổ ra.

Cuộc tìm kiếm khí đốt của châu Âu đã làm đảo lộn hoạt động thương mại LNG. Thời gian qua, Mỹ và các nhà xuất khẩu năng lượng lớn đã cố gắng vận chuyển rất nhiều lô hàng tới lục địa già. 

Vào tháng 3/2022, Tổng thống Mỹ Joe Biden đã ký kết một thỏa thuận với Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen nhằm tăng cường hoạt động vận chuyển khí đốt tới châu Âu.

Cheniere Energy, nhà xuất khẩu khí đốt lớn nhất của Mỹ cho biết 70% số đơn hàng từ cơ sở tại Texas và Louisiana của công ty đã chuyển tới châu Âu. Năm ngoái, tỷ lệ này chỉ vào khoảng 30%.

Ông Crabtree tuyên bố Mỹ cam kết giúp châu Âu đáp ứng đủ nhu cầu năng lượng “với mức giá hợp lý”. “Bởi vậy, thật đáng lo ngại khi những cuộc thảo luận tại châu Âu đang cho rằng chúng tôi có quyền kiểm soát lợi nhuận thu được từ sự chênh lệch giá LNG”, ông nói.

Mỹ đang cạnh tranh với Qatar cho vị trí nhà xuất khẩu LNG lớn nhất thế giới và có kế hoạch tăng đáng kể nguồn cung trong thập kỷ tới.