Lý do Thái Lan dần trở thành 'người tiên phong' trên thị trường xe điện Đông Nam Á

Thời gian gần đây, xe điện đã và đang trở thành chủ đề được chính phủ nhiều nước trên thế giới đặc biệt quan tâm. Một số quốc gia như Mỹ, Trung Quốc, Na Uy,… đều đã có những chính sách để thúc đẩy người dân chuyển từ xe xăng sang xe điện nhằm nỗ lực đạt được mục tiêu phát thải ròng bằng 0.

Không nằm ngoài cuộc chơi, khu vực Đông Nam Á cũng đang bắt đầu có những động thái nhằm thúc đẩy thị trường xe điện. Trong số ba quốc gia được coi là nổi bật trên thị trường xe điện Đông Nam Á hiện tại là Việt Nam, Thái Lan và Indonesia, dường như Thái Lan đang có những bước tiến mạnh mẽ hơn, qua đó trở thành “người tiên phong” trên thị trường xe điện Đông Nam Á.

Thái Lan, thị trường sản xuất xe lớn nhất Đông Nam Á

Theo Hiệp hội Sản xuất Ô tô Đông Nam Á (AAF), trong nửa đầu năm 2022, Thái Lan với tổng lượng sản xuất đạt 911.078 xe là thị trường sản xuất ô tô nhiều nhất khu vực Đông Nam Á, đạt mức tăng trưởng 7,9% so với cùng kỳ năm ngoái, nhiều hơn quốc gia xếp thứ hai là Indonesia với 658.285 xe.

Xét về doanh số bán xe, Thái Lan với 467.622 xe được bán ra trong nửa đầu năm nay cũng chỉ thua kém Indonesia, quốc gia ghi nhận doanh số đạt 475.321 xe trong cùng kỳ. Trong khi đó, các thị trường ô tô khác trong khu vực Đông Nam Á như Việt Nam, Malaysia, Philippines, Singapore hay Myanmar đều ghi nhận dữ liệu kém xa so với Thái Lan.

Những con số này chỉ ra sự vượt trội của thị trường ô tô Thái Lan so với phần lớn quốc gia trong khu vực. Bên cạnh đó, việc là một thị trường ô tô lớn trong khu vực cũng góp phần giúp Thái Lan có “bệ đỡ” vững chắc hơn khi tăng tốc thúc đẩy thị trường xe điện trên cả nước.

Sự hậu thuẫn của chính phủ

Các cơ quan xúc tiến đầu tư của Thái Lan đã mở rộng hơn các biện pháp khuyến khích để thúc đẩy việc sử dụng xe điện khi quốc gia này muốn duy trì vị thế là một trung tâm sản xuất ô tô lớn của Đông Nam Á. Bên cạnh đó, quốc gia này cũng đặt mục tiêu xe điện chiếm 30% lượng xe sản xuất trong nước vào năm 2030.

Các trạm sạc cỡ nhỏ hiện đủ các điều kiện để hưởng những ưu đãi về thuế trong vòng ba năm. Đây là một ưu đãi bổ sung bên cạnh việc miễn thuế thu nhập doanh nghiệp trong vòng 5 năm dành cho các khoản đầu tư vào các trạm sạc có ít nhất 40 bộ sạc, theo bà Duangjai Asawachintachit, người đứng đầu Hội đồng đầu tư (BOI).

Trước đó, người phát ngôn của chính phủ Thái Lan Thanakorn Wangboonkongchana cũng cho biết quốc gia này đã thông qua một gói ưu đãi giai đoạn 2022 – 2025, bao gồm việc cắt giảm thuế và trợ cấp để thúc đẩy sự chuyển dịch sang xe điện.

Trong hai năm đầu, các biện pháp sẽ tập trung vào việc khuyến khích sử dụng rộng rãi xe điện trong nước thông qua việc giảm thuế và trợ giá cho các mẫu xe nhập khẩu và các mẫu xe sản xuất trong nước. Sau đó, các gói hỗ trợ chủ yếu dành cho việc thúc đẩy xe điện sản xuất trong nước, đồng thời bỏ qua lợi ích của một số mẫu xe điện nhập khẩu.

Trong quý I, tổng số đơn đăng ký vốn đầu tư từ nước ngoài cũng như vốn đầu tư trong nước cho các ngành công nghiệp, bao gồm cả lĩnh vực ô tô đạt giá trị 3,3 tỷ USD, giảm 6% so với cùng kỳ năm 2021 do ảnh hưởng từ xung đột địa chính trị tại Ukraine.

Tuy nhiên, nếu tính riêng cam kết đầu tư nước ngoài vào Thái Lan thì con số trong kỳ đạt hơn 2,1 tỷ USD, tăng 29% so với quý I/2021. Trong đó, Đài Loan, Nhật Bản và Trung Quốc là ba “nhà đầu tư” hàng đầu vào Thái Lan.

Trong số các ngành công nghiệp trọng điểm, lĩnh vực ô tô đứng đầu với danh mục đầu tư đạt giá trị hơn 1,1 tỷ USD. Với việc ngành ô tô Thái Lan đang được chú trọng, thị trường xe điện, một phân mảnh của ngành ô tô, sẽ được hưởng lợi nhiều hơn từ các khoản đầu tư mới cũng như sự trợ giúp của chính phủ.

Doanh số và quy mô thị trường xe điện tăng đều

Thị trường xe điện Thái Lan còn khá non trẻ, nhưng nhờ vào các khoản đầu tư cũng như các gói hỗ trợ của chính phủ, nhu cầu sử dụng xe điện trong nước sẽ tăng lên.

Quy mô thị trường xe điện Thái Lan giai đoạn 2020 – 2025 được dự báo sẽ tăng trưởng với tốc độ tăng trưởng kép (CAGR) đạt mức 75,5%, một ccon số đủ để giúp nâng triển vọng của thị trường xe điện quốc gia Đông Nam Á này, theo đánh giá của 6Wresearch.

Trong khi đó, theo số liệu của đơn vị theo dõi thị trường ô tô châu Á Asian Automative Analysis, tổng doanh số bán xe điện tại Thái Lan năm 2021 đạt 43.478 chiếc, tăng 41,4% so với năm trước, qua đó chứng minh rằng người tiêu dùng Thái Lan bắt đầu có những cái nhìn tích cực hơn và dần đón nhận xe điện.

Trước đó, Thái Lan nói riêng và khu vực Đông Nam Á nói chung được biết đến là một trong những khu vực sử dụng xe máy nhiều nhất trên thế giới, qua đó xe xăng từ lâu đã in sâu trong tiềm thức của người tiêu dùng. Bởi vậy, việc người dùng dần chấp nhận dòng xe khác là một tín hiệu tích cực đối với thị trường xe điện Thái Lan.

Ngoài ra, theo hãng kiểm toán KPMG, doanh số bán xe điện tại Thái Lan có thể sẽ tiếp tục tăng lên trong thời gian tới khi các loại xe điện thương mại dự kiến sẽ được tung ra thị trường vào năm 2025. Đến năm 2036, chính phủ Thái Lan cũng đặt mục tiêu sẽ có 650 trạm sạc và 1,2 triệu xe điện bán ra trên toàn quốc.

Các động lực thúc đẩy thị trường

Mặc dù không thương hiệu xe điện riêng như VinFast của Việt Nam hay có trữ lượng niken khổng lồ, nguyên liệu quan trọng trong sản xuất pin, bộ phận đắt đỏ nhất trên xe điện như Indonesia, song Thái Lan lại có những cách khác để thúc đẩy thị trường ô tô điện.

Một trong những yếu tố hàng đầu phải kể đến sự gia nhập của các thương hiệu quốc tế. Great Wall Motor, nhà sản xuất ô tô hàng đầu Trung Quốc đã làm rung chuyển thị trường xe điện Thái Lan khi tung ra mẫu xe điện cỡ nhỏ mang tên ORA Good Cat vào tháng 10/2021, tạo nên một “cơn sốt” trên thị trường.

Từ thời điểm đó, hàng loạt ông lớn khác nhau trên thế giới “lần lượt” tiến vào thị trường Thái Lan. Trong đó đặc biệt phải kể tới sự xuất hiện của gã khổng lồ xe điện Tesla. Gã khổng lồ xe điện Tesla Inc đã chính thức ra mắt hai mẫu xe điện tại thị trường Thái Lan vào ngày 7/12, đánh dấu bước đột phá đầu tiên vào trung tâm của ngành ô tô trong khu vực Đông Nam Á, nơi vốn đã bị các nhà sản xuất Nhật Bản thống trị từ lâu. 

Việc ra mắt hai mẫu xe điện với mức giá khởi điểm từ 1,7 triệu baht đến 2,5 triệu baht ( tương đương từ 48.447 USD đến 71.205 USD) diễn ra khi Thái Lan thúc đẩy việc áp dụng và sản xuất xe điện bằng cách đưa ra các khoản cắt giảm thuế và trợ cấp. 

Đáng chú ý, trước khi có thông tin Tesla sắp tiến vào thị trường Thái Lan, một quốc gia Đông Nam Á khác là Indonesia cũng đã “mời gọi” ông lớn này gia nhập thị trường. Cụ thể, đích thân Tổng thống Joko Widodo đã có buổi gặp mặt và trao đổi cũng như nêu những lý do mà Tesla nên gia nhập thị trường Indonesia với CEO Elon Musk. Dù vậy, theo những diễn biến mới nhất, dường như Tesla ưu tiên Thái Lan hơn Indonesia, mặc dù xứ sở vạn đảo sở hữu trữ lượng niken dùng cho sản xuất pin rất lớn.

Một nhà sản xuất xe điện khác, đơn vị gây nhiều tiếng vang trong thời gian qua là BYD của Trung Quốc thậm chí xác nhận sẽ thành lập một cơ sở ở Thái Lan để bắt đầu sản xuất 150.000 xe du lịch mỗi năm, bắt đầu từ năm 2024. Nhà sản xuất xe điện lớn nhất Trung Quốc đặt mục tiêu bán 10.000 chiếc tại Thái Lan và xuất khẩu sang các nước Đông Nam Á khác, thậm chí vươn tới cả thị trường châu Âu.

Không chỉ các đơn vị nước ngoài, mà thậm chí PTT, Tập đoàn năng lượng nhà nước Thái Lan cũng cho biết sẽ bắt đầu sản xuất xe điện trong nước vào năm 2024 thông qua một liên doanh mới với Hon Hai Precision Industry của Đài Loan, còn được gọi là Foxconn, theo thông tin từ trụ sở chính tại Bangkok.

Hiện tại, các công ty Nhật Bản, những người đang chịu trách nhiệm sản xuất khoảng 90% sản lượng ô tô của Thái Lan, đã ưu tiên xây dựng năng lực xe điện ở Mỹ, châu Âu và Trung Quốc. Vì vậy, chính phủ Thái Lan hy vọng sẽ khuyến khích các nhà cung cấp phụ tùng địa phương tập trung nhiều hơn vào xe điện thông qua liên doanh giữa PTT và Foxconn.

Thái Lan là một trong những nền kinh tế lớn bậc nhất khu vực Đông Nam Á, với trọng tâm là các ngành như du lịch, ô tô,… Dưới sự hỗ trợ của chính phủ, Thái Lan đang từng bước thúc đẩy ngành công nghiệp xe điện thông qua các nguồn vốn cả trong và ngoài nước. Do đó, trong tương lai không xa, sẽ không có gì ngạc nhiên nếu như thị trường xe điện Thái Lan trở thành “người dẫn đường” cho các quốc gia khác trong khu vực trên thị trường tiềm năng này.