Hơn 61.000 tỉ đồng trái phiếu doanh nghiệp vừa được phát hành, có lãi suất lên đến 14,5%/năm

Theo thống kê của CTCP Chứng khoán MB (MBS), trong 5 tháng đầu năm nay, có 61.037 tỉ đồng trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) được phát hành. 

Lãi suất trái phiếu doanh nghiệp bất động sản cao nhất

Nhóm ngành tài chính như ngân hàng, chứng khoán, bất động sản chiếm tỷ trọng đến 82%. 

Trong đó, nhóm ngành ngân hàng phát hành 17.600 tỉ đồng. Ngân hàng TMCP Việt Nam Thịnh vượng (VPBank - Mã: VPB) phát hành nhiều nhất với 5.600 tỉ đồng, chiếm đến 32%; trái phiếu VPBank có kỳ hạn 3 năm, lãi suất cố định từ 6,4 - 6,9%/năm. 

Nhóm ngành bất động sản, xây dựng, hạ tầng đứng thứ hai về lượng trái phiếu phát hành với 16,2 nghìn tỉ đồng, chiếm 27%. Đây là nhóm ngành có mức lãi suất coupon cao nhất, phổ biến trên 10%/năm, cao nhất là trái phiếu của CTCP Phát triển Bất động sản Phát Đạt  với mức lãi suất coupon lên đến 14,5%/năm. 

TPDN của các doanh nghiệp bất động sản, xây dựng thường có tài sản đảm bảo dưới dạng quyền sử dụng đất, có kỳ hạn từ 1 năm đến 10 năm (CII), phổ biến là kỳ hạn 2 năm. 

Ngoài ra, nhóm các doanh nghiệp chứng khoán cũng huy động 15.748 tỉ thông qua hình thức phát hành trái phiếu 5 tháng đầu năm, với lãi suất coupon từ 8 - 11,3%, kỳ hạn phổ biến từ 1 – 3 năm. 

Công ty Cổ phần Chứng khoán VNDIRECT (VNDirect) dẫn đầu lượng phát hành với 1.460 tỉ đồng trái phiếu, kỳ hạn từ 1 - 3 năm và lãi suất 9,5  - 11,3%/năm; trong đó 660 tỉ đồng là trái phiếu chuyển đổi.

Nhóm doanh nghiệp khác phát hành khoảng 11.459 tỉ đồng trái phiếu. Trong đó, CTCP Thương mại Đầu tư Sản xuất Hà Nội có lãi suất trái phiếu cao nhất với 11,75%/năm trong năm đầu tiên. Kỳ tiếp theo là 4,25% cộng với lãi suất huy động 12 tháng của Ngân hàng TMCP Đại Chúng Việt Nam (PVcomBank). Đây cũng là ngân hàng đã mua trọn lô trái phiếu của công ty.

Bên cạnh đó, trái phiếu do Sovico Holdings, CTCP Chế tạo Điện cơ Hà Nội (HEM) phát hành cũng có lãi suất cao thứ hai với 11%/năm, số lượng lần lượt là 100 tỉ đồng (kỳ hạn 2 năm) và 200 tỉ đồng (kỳ hạn 1 năm).

Giá trị trái phiếu doanh nghiệp phát hành trong 5 tháng đầu năm nay, đvt: tỉ đồng. (Nguồn: MBS, tổng hợp: AD)

Ai mua trái phiếu doanh nghiệp 

MBS cho biết, hiện TPDN chủ yếu phát hành riêng lẻ cho các nhà đầu tư tổ chức chuyên nghiệp (CTCK) trên thị trường OTC dưới dạng ghi sổ. Trong khi số lượng TPDN phát hành bởi các doanh nghiệp nhà nước và doanh nghiệp tư nhân niêm yết trên sàn Giao dịch Chứng khoán TP HCM (HOSE) vẫn khá hạn chế; chỉ có một vài doanh nghiệp lớn như HCM, ANC, BID, CII, KBC, NVL, VIC và MSN… 

Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HNX) đang triển khai xây dựng chuyên trang về TPDN để cung cấp các thông tin chi tiết về doanh nghiệp phát hành trái phiếu, giá phát hành, lãi suất coupon, lượng phát hành… tạo điều kiện cho thị trường thứ cấp TPDN phát triển. 

Luật hiện hành chưa yêu cầu TPDN phát hành tại Việt Nam phải được xếp hạng tín nhiệm do trong nước chưa có tổ chức xếp hạng tín nhiệm nào. Tuy nhiên, lộ trình phát triển thị trường trái phiếu năm 2017 đưa ra mục tiêu tất cả chứng khoán nợ phát hành trong nước sẽ được xếp hạng bởi haitổ chức xếp hạng tín nhiệm. 

Chính phủ cần nhanh chóng phát triển các quy định về tổ chức xếp hạng tín nhiệm cho TPDN để tạo khung pháp lý cho thị trường thứ cấp được phát triển, bảo vệ nhà đầu tư, báo cáo của MBS nêu.

Đồng thời, TPDN phát hành riêng lẻ cần được niêm yết trên các sàn giao dịch chứng khoán và đăng ký tại VSD để có thể cung cấp đầy đủ thông tin thiết yếu cho nhà đầu tư. 

Về cơ cấu nhà đầu tư, ngoài các nhà đầu tư tổ chức chuyên nghiệp như các ngân hàng thương mại, công ty chứng khoán, quỹ đầu tư trái phiếu, luật Bảo hiểm xã hội điều chỉnh cho phép quỹ Bảo hiểm xã hội được đầu tư vào TPDN có xếp hạng tín nhiệm cao, cho phép công ty bảo hiểm. Đặc biệt bảo hiểm nhân thọ với danh mục đầu tư 275 nghìn tỉ đồng (2018) tăng tỷ trọng danh mục đầu tư vào TPDN sẽ là nhân tố tích cực thúc đẩy sự phát triển quy mô của thị trường TPDN trong tương lai.

Dư nợ thị trường trái phiếu doanh nghiệp trên 4,3 tỉ USD

Lộ trình phát triển thị trường trái phiếu Việt Nam theo quyết định của thủ tướng chính phủ số 1191/QĐ-TTg đặt mục tiêu nâng quy mô thị trường trái phiếu lên 45% GDP năm 2020 và 65% GDP năm 2030. 

Trong đó, dư nợ của thị trường trái phiếu doanh nghiệp đạt 7% GDP năm 2020 và 20% vào năm 2030. 

(Nguồn: MBS/ADB)

Dư nợ trái phiếu đến quý I/2019. (Nguồn: MBS/ADB)

Theo Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB), 4 năm trở lại đây, quy mô thị trường TPDN của Việt Nam tăng trưởng mạnh mẽ 261%, dư nợ toàn thị trường đến hết quý I/2019 là 4,34 tỷ USD, tương đương với 1,8% GDP. Tuy nhiên, vẫn còn thấp hơn rất nhiều so với trung bình các nước ASEAN (15,7%), Trung Quốc (29,5%), Hàn Quốc (74,3%), Malaysia (46,3%), Thái Lan (21,2%).

(Nguồn: MBS/ADB)