Ham muốn vô độ của con người qua câu chuyện nhân viên của các tập đoàn công nghệ lớn không thỏa mãn dù lương cao chót vót
Mức lương ban đầu dành cho vị trí kỹ sư phần mềm ở các tập đoàn lớn ở Mỹ vào khoảng 86.000 USD. Sau đó, tùy vào kinh nghiệm và kỹ năng, lương có thể tiếp tục tăng lên mức 177.000 USD tại Amazon, 191.000 USD tại LinkedIn, 203.000 USD tại Apple. Chế độ bao gồm hưởng lương trong thời gian nghỉ phép và nhiều ưu đãi hấp dẫn khác.
Nhiều người nghĩ những nhân viên kỹ thuật hưởng lương cao như vậy sẽ cảm thấy hài lòng với chế độ đãi ngộ, bởi nhiều người trong số họ đã có mức thu nhập hơn cả cha, mẹ của họ dù mới ở độ tuổi đôi mươi. Nhưng một cuộc khảo sát về mức độ hài lòng với lương do Blind, một mạng xã hội dành cho người lao động kỹ thuật, cho thấy một thực tế hoàn toàn khác. Khoảng 56% trong số 10.500 người tham gia cuộc khảo sát tuyên bố thu nhập của họ thấp hơn giá trị mà họ tạo ra cho công ty. Hàng nghìn người trong số họ đang làm việc cho những tập đoàn lớn và giàu nhất thế giới như Apple, Microsoft, Facebook, Amazon, Google.
Những chuyên gia kỹ thuật của mạng xã hội Facebook. Ảnh: Business Insider
Điều đáng chú ý là hơn 60% người lao động kỹ thuật của Uber vfa LinkedIn khẳng định thù lao của họ chưa xứng đáng với giá trị mà họ tạo ra. 55% nhân viên kỹ thuật của hãng gọi xe Lyft có suy nghĩ tương tự, mặc dù đợt phát hành cổ phiếu lần đầu của Lyft đã biến hàng trăm nhân viên của họ trở thành triệu phú.
Hiện tượng gì đang xảy ra với những chuyên viên kỹ thuật của các tập đoàn lớn? Câu trả lời đơn giản nhất là: Bản chất con người. Trong một thử nghiệm gần đây, Paul Piff, nhà tâm lý học xã hội của Đại học California ở Berkeley (Mỹ) yêu cầu những người tham gia chơi cờ Monopoly và bí mật ghi hình họ. Một người chơi (do nhóm nghiên cứu lựa chọn bằng cách tung đồng xu) sẽ có quyền nhận số tiền lớn gấp hai lần so với những người khác nếu họ thắng và cũng được phép tung xí ngầu hai lần thay vì một. Nhờ ưu đãi ấy, người chơi đó (gọi là người giàu) sẽ di chuyển trên bàn cờ nhanh hơn và tích lũy nhiều tiền hơn phần còn lại.
Mặc dù vậy, trong phần phỏng vấn sau trò chơi, những "người giàu" khẳng định họ giành lợi thế nhờ kỹ năng và những nước cờ thông minh. Dường như họ quên chế độ ưu đãi - nhận số tiền gấp đôi và tung xí ngầu hai lần - khiến họ giành chiến thắng dễ dàng, cũng như may mắn khi tung đồng xu khiến họ trở thành người chơi hưởng ưu đãi so với những người chơi khác.
Paul Piff và các cộng sự đã nghiên cứu bất bình đẳng kinh tế trong nhiều năm. Một quy luật tâm lý phổ biến mà ông rút ra từ hàng chục nghiên cứu và hàng trăm nghìn con người là: Mức thu nhập càng tăng, cảm nhận của con người về giá trị bản thân cũng tăng, bất kể mức thu nhập tăng nhờ nỗ lực của bản thân hay may mắn.
Quy luật tâm lý ấy thể hiện rõ rệt ở những nhân viên kỹ thuật của các tập đoàn lớn. Họ tỏ ra sáng suốt trong lựa chọn nghề nghiệp. Ngoài ra, tình trạng khan hiếm kỹ sư công nghệ tài năng và sự cạnh tranh của các tập đoàn trong nỗ lực thu hút nhân tài khiến mức lương cho nhân viên kỹ thuật tăng lên mức rất cao. Nếu nền kinh tế thay đổi theo hướng tiêu cực và các tập đoàn công nghệ lớn bắt đầu sa thải nhân viên, giảm lương và chế độ đãi ngộ, cảm nhận về giá trị bản thân của các kỹ sư công nghệ vẫn sẽ không thay đổi, theo nhận định của nhiều nhà tâm lý.
Vì thế, nếu bạn là chủ một doanh nghiệp công nghệ đang phát triển nhanh và trả lương hậu hĩnh cho nhân viên kỹ thuật, bạn không nên cảm thấy buồn khi họ không bao giờ cảm thấy hài lòng với thu nhập mà họ hưởng, bởi đó là bản chất của con người.
