Điểm nghẽn khiến Microsoft, Google và Apple khó dịch chuyển sản xuất từ Trung Quốc sang Việt Nam hay Đông Nam Á

CNBC nhận định việc các công ty công nghệ Mỹ muốn giảm sự phụ thuộc vào Trung Quốc không phải là điều dễ dàng.

"Hoạt động chế tạo ở Trung Quốc hiện gắn bó mật thiết với chuỗi cung ứng tại Mỹ hơn bao giờ hết", ông Sean Maharaj - Giám đốc quản lí tại công ty tư vấn toàn cầu AArete, cho hay.

Để mắt đến Việt Nam, Thái Lan

Tờ Nikkei Asian Review tuần trước đưa tin Google và Microsoft hiện đang đẩy nhanh nỗ lực chuyển khâu sản xuất phần cứng sang các khu vực khác của châu Á.

Tuy nhiên, việc nhanh chóng dịch chuyển chuỗi cung ứng là một nhiệm vụ không hề dễ dàng và Trung Quốc vẫn sẽ giữ một vai trò quan trọng trong tương lai. Các biện pháp giảm thiểu rủi ro, do vậy, cũng sẽ khó khăn hơn nhiều.

Nikkei dẫn nguồn tin thân cận cho hay Google dự kiến sẽ bắt đầu sản xuất dòng điện thoại thông minh giá rẻ mới (nhiều khả năng là Pixel 4a) tại Việt Nam vào đầu tháng 4. Theo thông tin trên, dòng điện thoại flagship sắp ra mắt của Google cũng sẽ được sản xuất tại Việt Nam vào nửa cuối năm nay.

Google cũng đã yêu cầu một đối tác ở Thái Lan chuẩn bị dây chuyền sản xuất cho các dòng sản phẩm gia dụng mới như loa thông minh, Nikkei đưa tin.

Trong khi đó, Microsoft đang kì vọng sẽ bắt đầu sản xuất dòng máy tính xách tay và máy tính để bàn Surface của hãng ở Việt Nam trong quí II năm nay.

Cho đến nay, sản phẩm phần cứng của hai công ty trên chủ yếu được sản xuất tại Trung Quốc. Google hiện chưa phản hồi yêu cầu bình luận, trong khi Microsoft từ chối cung cấp thêm thông tin.

Năm ngoái, Apple được cho là đang muốn sản xuất thử nghiệm AirPods tại Việt Nam và đã yêu cầu các nhà cung ứng cân nhắc chuyển 15 - 30% công suất từ Trung Quốc sang khu vực Đông Nam Á. Apple cũng không phản hồi yêu cầu bình luận của CNBC.

Qui trình sản xuất thiết bị điện tử: Linh kiện, mô đun và lắp ráp thành phẩm

Để hiểu rõ tại sao chuyển sản xuất từ Trung Quốc sang khu vực Đông Nam Á không dễ dàng, CNBC nhận định cần phải phân tách qui trình sản xuất ra từng khâu nhỏ.

Ông P. S. Subramaniam - đối tác của công ty kiểm toán Kearney, cho hay qui trình sản xuất thường có các linh kiện điện tử như màn hình và bộ nhớ, các mô đun như máy ảnh và khâu lắp ráp thành phẩm.

Ông Subramaniam cho biết khoảng 40% hàng thành phẩm trên toàn cầu hiện nay đến từ Trung Quốc và các khu vực khác trên thế giới cũng có khả năng sản xuất tương tự.

Do đó, ông nhận định "phần lớn doanh nghiệp có qui trình lắp ráp và chế tạo sản phẩm hoàn thiện sẽ dễ dàng dịch chuyển công suất từ Trung Quốc sang nơi khác trong ngắn hạn (3 - 6 tháng)".

Trong khi đó, khoảng 60% mô đun được sản xuất tại Trung Quốc. Ông Subramaniam cho rằng đưa khâu sản xuất mô đun ra khỏi Trung Quốc khó hơn "nhưng vẫn khả thi".

Điểm nghẽn linh kiện

Dù vậy, linh kiện điện tử lại là một vấn đề lớn hơn.

"Đây là điểm nghẽn duy nhất, vì linh kiện là thành phần cần thiết trong khâu lắp ráp mô đun cũng như lắp ráp thành phẩm. Rất khó để dịch chuyển khâu này vì nó đòi hỏi toàn bộ hệ sinh thái phải phối hợp cùng", ông Subramaniam chia sẻ với CNBC.

Xét dưới mức độ "ăn sâu bám rễ" của lĩnh vực chế tạo linh kiện tại Trung Quốc cũng như thời gian cần để xây dựng cơ sở ở nước khác, việc dịch chuyển khâu này ra khỏi đất nước tỉ dân cũng sẽ gặp không ít khó khăn.

"Một số dây chuyền lắp ráp có thể dịch chuyển đi nơi khác, nhưng dây chuyền sản xuất cần có thời gian để thiết lập và cũng không nước nào có nguồn cung lao động dồi dào như Trung Quốc", ông John Harmon - nhà phân tích cấp cao tại Coresight Research, cho hay.

Bên cạnh đó, các nhà cung ứng linh kiện mà nhiều doanh nghiệp phụ thuộc vào vẫn sẽ duy trì hoạt động ở Trung Quốc. Điều đó có thể kéo dài quá trình đa dạng hóa sản xuất của các công ty công nghệ Mỹ.

"Các nhà cung ứng Trung Quốc đại lục, Đài Loan, Nhật Bản hay Hàn Quốc đã xây dựng cơ sở xung quanh những nhà máy này tại Trung Quốc cũng sẽ phải đa dạng hóa sản xuất, khiến cho quá trình chuyển đổi chậm hơn một chút", ông Neil Shah - đối tác tại công ty Counterpoint Research, cho hay.

Ông Maharaj của AArete cho rằng việc đa dạng hóa chuỗi cung ứng khỏi Trung Quốc có thể xảy ra, dù sẽ khá chậm.

"Chuyện này giống như đang chầm chậm chuyển hướng một chiếc máy bay", CNBC dẫn lời ông Maharaj nói. "Tôi nghĩ nhiều công ty đã nghiêm túc tìm hiểu các chiến lược giảm thiểu rủi ro cho chuỗi cung ứng".