8 tư tưởng của Chủ tịch Tập Cận Bình có thể thay đổi Trung Quốc

Với việc bổ sung “Tư tưởng Tập Cận Bình” vào điều lệ Đảng, Trung Quốc cho thấy nước này sẽ không còn ưu tiên tốc độ tăng trưởng kinh tế mà sẽ đặt môi trường và chất lượng cuộc sống của người dân lên hàng đầu.

8 tu tuong cua chu tich tap can binh co the thay doi trung quoc

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình. Nguồn: Jason Alden/Bloomberg

Hàng thập kỷ qua, Trung Quốc tập trung theo đuổi các mục tiêu tăng trưởng kinh tế thiếu bền vững nên “di sản” để lại chỉ là nguồn nước và không khí bị ô nhiễm trầm trọng.

“Tư tưởng Tập Cận Bình cho thấy, trong năm tới, rất có thể các lãnh đạo Trung Quốc sẽ tập trung hơn vào chất lượng tăng trưởng thay vì các con số thống kê”, theo ông Rob Subbaraman, chuyên gia kinh tế trưởng tại Nomura Holdings Inc. có trụ sở tại Singapore. Ông tin chắc các nhà lãnh đạo Trung Quốc sẽ hạ mục tiêu tăng trưởng kinh tế chính thức xuống còn khoảng 6% - 6,5% trong năm tới.

Mô hình quyền lực tập trung của Chủ tịch Tập Cận Bình giúp ông có thể quản lý chính sách chặt chẽ hơn và ít bị cản trở trong việc thực thi các đường lối mà ông đề ra trong nhiệm kỳ 5 năm thứ hai của mình, Julian Evans-Pritchard, chuyên gia kinh tế về Trung Quốc tại Capital Economics Ltd, viết trong một báo cáo.

“Điều này đồng nghĩa Trung Quốc sẽ cải cách quyết liệt hơn ở một số lĩnh vực như bảo vệ môi trường, song không thể giải quyết cùng lúc nhiều vấn đề mang tính hệ thống vốn đang đe dọa triển vọng tăng trưởng của Trung Quốc”.

Dưới đây là các trích dẫn từ điều lệ Đảng bổ sung, sửa đổi liên quan đến “Tư tưởng Tập Cận Bình” và cách mà những tư tưởng này có thể thay đổi đất nước Trung Quốc.

Mâu thuẫn cốt lõi

“Mâu thuẫn cốt lõi mà xã hội Trung Quốc đang đối mặt... chính là mâu thuẫn giữa nhu cầu có một cuộc sống tốt đẹp hơn của người dân và sự phát triển chưa tương xứng, mất cân bằng; mâu thuẫn này phản ánh hiện thực phát triển của xã hội Trung Quốc”.

Đây là một chuyển biến mang tính lịch sử. Trước đây, mâu thuẫn nằm ở câu hỏi làm sao vừa đáp ứng được nhu cầu của người dân vừa có thể phát triển sản xuất. Chuyển biến này thừa nhận tình trạng bất bình đẳng gia tăng và nhu cầu hưởng thụ thành quả kinh tế của công dân cũng như các lợi ích về văn hóa, xã hội và môi trường.

Theo các nhà kinh tế học, điều này cho phép những người làm luật được quyền giảm ưu tiên tăng trưởng kinh tế ngắn hạn để tập trung hơn vào bảo vệ môi trường và bình đẳng xã hội.

Phát triển theo hướng mở

“Phát triển theo hướng mở, xanh, quy củ và sáng tạo cho tất cả mọi người’.

Điều này cho thấy các nhà lãnh đạo vừa muốn nền kinh tế đi lên trong chuỗi giá trị vừa muốn gìn giữ môi trường trong sạch.

Chất lượng hơn

“Đạt được sự phát triển bền vững, bình đẳng, hiệu quả và chất lượng hơn”.

Điều này mở rộng hàm ý của sự chuyển biến trong “mâu thuẫn cốt lõi’, một lần nữa khẳng định các nhà lãnh đạo muốn thay đổi quan điểm tăng trưởng bằng mọi giá.

Vai trò quyết định

“Trao vai trò quyết định cho thị trường trong việc phân phối tài nguyên và đảm bảo chính phủ làm tốt hơn vai trò của mình”.

Từng được đề xuất trong một cuộc họp cấp cao vào năm 2013 nhưng lời kêu gọi cho phép thị trường được hoạt động tự do đã không được như kỳ vọng. Tuy nhiên, vị trí mới của quan điểm này trong điều lệ Đảng cho thấy các nhà lãnh đạo muốn “bàn tay vô hình” của thị trường đồng hành cùng nhà nước trong quản lý kinh tế.

“Đẩy mạnh cải cách hệ thống theo hướng giảm thuế để khuyến khích đầu tư”.

Lời kêu gọi quen thuộc này nằm trong nội dung cốt lõi mà ông Tập nhấn mạnh về việc cắt giảm sản lượng dư thừa và hạn chế đòn bẩy tài chính, đồng thời kích thích nhu cầu nội địa. Chiến dịch tháo gỡ đòn bẩy tài chính trong năm nay chưa đủ để chính phủ tuyên bố thắng lợi, nhưng cũng đã đạt được một số tiến triển nhất định trong các lĩnh vực quan trọng.

Nguồn nước trong sạch

“Nguồn nước trong sạch và những ngọn núi phủ xanh là tài sản vô giá”.

Đây là một trong những câu nói quen thuộc của ông Tập Cận Bình về bảo vệ môi trường. Người dân Trung Quốc rất ủng hộ chiến dịch làm sạch môi trường của chính phủ, dù việc này có thể khiến kinh tế tăng trưởng chậm lại trong ngắn hạn.

Một vành đai và Một con đường

“Theo đuổi Sáng kiến Một vành đai và Một con đường”.

Ông Tập gọi kế hoạch xây dựng lại các tuyến giao thương thời cổ đại của mình là “dự án thế kỷ”. Việc đưa sáng kiến này vào điều lệ Đảng sẽ giúp “khuyến khích các bên có lợi ích liên quan, như khu vực kinh tế tư nhân và các định chế tài chính, sẵn sàng tham gia đầu tư vì lợi ích dài hạn, theo ông Rajiv Biswas, chuyên gia kinh tế trưởng khu vực châu Á – Thái Bình Dương của IHS Markit tại Singapore.

Chuẩn mực cao hơn

“Phát triển một nền kinh tế mở dựa trên những chuẩn mực cao hơn”.

Điều này giúp trấn an nhiều nhà đầu tư nước ngoài vốn từ lâu đã phàn nàn về các rào cản thị trường mà chính phủ Bắc Kinh áp đặt. Ông Wei Jianguo, cựu thứ trưởng Bộ Thương mại và hiện là phó giám đốc Trung tâm Trao đổi Kinh tế Quốc tế Trung Quốc (CCIEE), cho biết ông kỳ vọng chính phủ sẽ có nhiều chính sách thu hút đầu tư nước ngoài hơn nữa sau kỳ đại hội Đảng lần này.