Xuất khẩu thủy sản sang Nhật Bản dự kiến thu về 1,5 tỷ USD trong năm 2023
Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản (VASEP) cho biết 11 tháng năm 2023, xuất khẩu thủy sản Việt Nam sang Nhật Bản đạt gần 1,4 tỷ USD, giảm 12% so với cùng kỳ năm 2022.
VASEP ước tính cả năm 2023, xuất khẩu thủy sản sang Nhật Bản sẽ thu về trên 1,5 tỷ USD, giảm 12% so với năm 2022. Đồng thời, Nhật Bản nằm trong top 2 thị trường nhập khẩu thủy sản Việt Nam, chỉ sau Mỹ. Trong khi top 5 thị trường xuất khẩu thủy sản của Việt Nam, Nhật Bản có mức giảm thấp nhất, chỉ 12%.
(Nguồn: Tổng cục Hải quan, Đồ họa: Hoàng Anh).
Sau hơn hai thập kỷ giá cả ổn định hoặc giảm, giá thực phẩm ở Nhật đã trải qua đợt tăng giá liên tục trong hơn 1,5 năm qua, do các yếu tố địa chính trị toàn cầu cũng như sự suy yếu đáng kể của đồng yên Nhật so với đồng USD.
Kể từ tháng 3, giá thực phẩm đã tăng với tốc độ hơn 8% so với cùng kỳ năm ngoái với một số sản phẩm tăng ở mức hai con số.
Chính phủ Nhật Bản cho rằng chi phí nhiên liệu, thức ăn và nguyên liệu dùng trong thủy sản tăng cao là nguyên nhân gây ra lạm phát trên thị trường thủy sản.
Đặc biệt, giá bột cá, thành phần chính trong thức ăn hỗn hợp cho nuôi trồng thủy sản, đã dao động quanh mức 1.540 USD/tấn kể từ năm 2022, gần gấp đôi so với một thập kỷ trước.
Kể từ tháng 1/2022, giá bán lẻ cá ngừ, tôm, cá ngừ và cá hồi đã tăng đáng kể. Năm 2022, chỉ số giá tiêu dùng chung đối với thủy sản tăng 14% so với năm 2021, đánh dấu mức tăng lớn nhất kể từ năm 2010. Chính phủ Nhật Bản ước tính rằng người tiêu dùng thủy sản bình quân đầu người đã giảm 14% vào năm 2022.
Tiêu thụ giảm, một phần do giá tăng cũng như sở thích của người tiêu dùng chuyển sang các loại protein khác như thịt bò, thịt heo và thịt gà đã trở nên dễ tiếp cận hơn.
Tiêu thụ hải sản tại nhà thậm chí còn giảm nhanh hơn. Tiêu dùng hộ gia đình đứng ở mức khoảng 14 kg bình quân đầu người vào năm 1995, giảm hơn 40% xuống chỉ còn dưới 8 kg bình quân đầu người vào năm 2021.
Do đó, các nhà sản xuất và bán lẻ Nhật Bản đang nỗ lực nhiều hơn để phát triển các sản phẩm thủy sản dễ chế biến và mang những đặc tính có giá trị gia tăng để giải thích cho cho sự tăng giá.
Trước thực trạng tiêu dùng thủy sản giảm sút, các tổ chức chính quyền quốc gia và địa phương đã hợp tác với các trường học để thúc đẩy việc đưa hải sản vào bữa trưa ở trường.
VASEP cho biết các dự báo về tăng trưởng kinh tế Nhật Bản trong năm 2024 không có sự đồng nhất, nhưng nhìn chung sẽ không có sự đột phá ở thị trường này về mặt nhu cầu. Tuy vậy so với các thị trường lớn khác như Mỹ, EU, Trung Quốc, thương mại thủy sản với Nhật Bản được đánh giá là ổn định hơn.
VASEP khuyến cáo các doanh nghiệp Việt phải tính toán kỹ hơn bài toán về giá thành và giá bán cạnh tranh, đồng thời tận dụng xu hướng tiêu thụ tại Nhật Bản.
