Vì sao Việt Nam vượt mặt Trung Quốc, thành cứ điểm sản xuất?

Đây là nhận định của Dezan Shira & Associates, một công ty có 25 kinh nghiệm tư vấn cho các nhà đầu tư nước ngoài, hiện có văn phòng đặt tại Trung Quốc, Ấn Độ, khu vực Đông Nam Á, và châu Âu.

Theo Dezan Shira & Associates, là một điển hình của các nước châu Á mới nổi, Việt Nam cũng đi theo mô hình tăng trưởng dựa vào xuất khẩu kết hợp với tự do hóa thương mại, thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài để thúc đẩy xuất khẩu.

Gần đây, tốc độ tăng trưởng mạnh của Việt Nam nhờ vào một phần từ chiến tranh thương mại Mỹ - Trung khởi đầu chín tháng trước và giờ cuộc chiến ngày càng căng thẳng dâng cao. Với lợi thế này, hết quý 1-2019, Việt Nam đã nhìn thấy sự tăng trưởng xuất khẩu qua Mỹ lên đến con số 28% so với cùng kỳ. Và biến Mỹ trở thành nhà nhập khẩu hàng hóa lớn nhất Việt Nam.

Đáng chú ý một dòng chảy các tập đoàn quốc tế lớn đã chuyển dịch đầu tư từ Trung Quốc sang Việt Nam, với những tên tuổi như Foxconn, Samsung, hay LG.

Dezan Shira & Associates cho rằng có một loạt lý do để Việt Nam nổi lên là điểm đến ưa thích của những tập đoàn lớn mà vốn trước đó xây dựng căn cứ vững chắc tại Trung Quốc.

Trong nhiều năm qua, Việt Nam đã tích cực nhiều hiệp định thương mại tự do song phương và đa phương với các nước trên thế giới. Với tư cách là thành viên của Hiệp hội Các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) và giúp Việt Nam cũng hưởng lợi từ việc các nước trong khu vực này ký các FTA (Hiệp định thương mại tự do).

Thêm nữa, các hiệp định CPTPP và EVFTA đang thúc đẩy Việt Nam cải thiện môi trường kinh doanh đầy cạnh tranh. Điều đó có nghĩa rằng, với các tiêu chuẩn chất lượng sản phẩm, sản xuất sẽ được tuân thủ theo các điều khoản CPTPP và EVFTA đã giúp Việt Nam là một trung tâm sản xuất và khả năng mở rộng cơ cấu lĩnh vực xuất khẩu.

Khoảng cách địa lý gần Trung Quốc, Việt Nam là điểm sáng trong mắt nhà đầu tư. Chẳng hạn, Hải Phòng chỉ cách trung tâm sản xuất Thâm Quyến không đầy 900 km.

Với sự kết hợp này, việc đặt các nhà máy tại Việt Nam gần với trung tâm sản xuất truyền thống Trung Quốc giúp các nhà sản xuất giảm chi phí vận chuyển, chuyển hàng nhanh và không bị gián đoạn hay chậm trễ về nguồn cung.

Ngoài ra nhiều nhà máy tại Việt Nam đến từ nhà đầu tư Trung Quốc, Đài Loan hay Hàn Quốc. Điều này sẽ giúp việc chuyển nhà máy từ trung Quốc vào Việt Nam trở nên suôn sẻ hơn trong việc kết hợp chuỗi cung ứng sẵn có trước đó.

Một điểm thú vị khác, Việt Nam nằm trên tuyến đường vận chuyển hàng hóa sầm uất của khu vực châu Á nên dễ dàng cho việc thiết lập chuỗi cung ứng, một điểm cộng nữa cho nhà đầu tư.

Việt Nam nằm trên tuyến đường vận chuyển hàng hóa sầm uất của khu vực châu Á.

Một điều quan trọng khác cho vận tải hàng hóa là Việt Nam có đường bờ biển dài hơn 3.000 km, nơi đây có các cảng biển lớn và quan trong chạy dọc đất nước, gồm Hải Phòng, Đà Nẵng và TP.HCM. Bên cạnh đó hệ thống đường sắt kết nối với Trung Quốc.

Mặc dù cơ sở hạ tầng của Việt Nam chưa bằng Trung Quốc nhưng Chính phủ Việt Nam đang nỗ lực tập trung nguồn lực đầu tư cơ sở hạ tầng để tạo điều kiện cho tăng trưởng kinh tế.

Trung Quốc được biết đến đang thống trị ngành công nghiệp sản xuất, nhưng mức lương nhân công đang tăng khiến các tập đoàn quốc tế phải tính toán chuyển đến các nước khác hoạt động nhằm cứu vãn biên lợi nhuận đang mỏng đi.

Tại Việt Nam, chi phí nhân công cũng đang hấp dẫn các nhà đầu tư. Mức lương cơ bản của nhân lực Việt Nam vào khoảng từ 125-180 USD/tháng, chỉ bằng phân nửa so với Trung Quốc.

Ngoài ra, dân số Trung Quốc đang bắt đầu già hóa, dẫn đến thiếu hụt nhân lực trong ngành công nghiệp sản xuất. Trong khi Việt Nam có dân số trẻ, năng động và kỹ năng lao động tốt đủ đáp ứng mọi nhu cầu của các tập đoàn toàn cầu.

Và cuối cùng, Việt Nam đang có một chính quyền có năng lực đưa ra các quyết sách và định hướng chiến lược đúng đắn. Một báo cáo gần đây của World Bank cũng đã ca ngợi chính quyền Việt Nam có nhiều nỗ lực cải thiện môi trường kinh doanh, hệ thống pháp luật tuân thủ theo các tiêu chuẩn quốc tế.