Vì sao Nga đốt bỏ 10 triệu USD khí đốt mỗi ngày mà không xuất sang châu Âu?

Theo CNN, các nhà phân tích cho biết Nga đang đốt một lượng khí đốt trị giá 10 triệu USD mỗi ngày tính theo giá giao ngay tuần trước gần biên giới Phần Lan.

Theo phân tích nhiệt lượng và dữ liệu vệ tinh của Rystad Energy, tập đoàn Gazprom đang đốt cháy khoảng 4,34 triệu m3 khí đốt mỗi ngày. Con số này tương đương với 1,6 tỷ m3 mỗi năm, hay khoảng 0,5% nhu cầu khí đốt của Liên minh châu Âu (EU). 

Rystad cho biết việc Gazprom đốt cháy khí đốt tại nhà máy Portovaya đang gây ra một “thảm họa môi trường” với khoảng 9.000 tấn khí CO2 thải ra mỗi ngày. Lượng khí nhà kính này tương đương với 1.100 ngôi nhà trung bình tại Mỹ thải ra trong cả năm.

Nhà máy khí hóa lỏng (LNG) Portovaya nằm gần một trạm nén ở đầu đường ống Nord Stream 1, một trong những tuyến huyết mạch chở khí đốt của Nga sang Đức và các nước EU.

Rystad cho biết Nga đang đốt số khí tự nhiên mà lẽ ra sẽ được xuất khẩu sang châu Âu thông qua đường ống. Gazprom vẫn chưa trả lời yêu cầu bình luận của CNN.

Nhìn chung, xuất khẩu khí đốt từ Nga sang châu Âu đã giảm gần 77% trong năm nay so với cùng kỳ 2021, Rystad cho biết. Theo dữ liệu từ Cơ quan Năng lượng Quốc tế, năm ngoái, Moscow chiếm 45% tổng nguồn cung khí đốt của EU.

Vậy tại sao Nga lại biến số khí đốt quý giá này thành mây khói? Động thái này có lẽ là một quy trình vận hành bình thường, cũng có thể là một thông điệp tới EU.

"Ngọn lửa bùng lên rất dễ nhìn thấy, như muốn nói rằng khí đốt đã sẵn sàng và chỉ chờ chảy sang châu Âu nếu các mối quan hệ chính trị được nối lại", Rystad cho biết.

Hoạt động thông thường

Công ty phân tích thị trường năng lượng Rystad Energy cho biết, cơ sở LNG tại Portovaya sẽ mở cửa vào cuối năm nay, và việc đốt cháy khí đốt xảy ra như một phần của quá trình kiểm tra an toàn thường xuyên đối với các nhà máy mới. Tuy nhiên, "cường độ và thời gian của các đợt đốt cháy này khá lớn", công ty tư vấn này cho biết thêm.

Ông Zongqiang Luo, nhà phân tích cấp cao tại Rystad nói: “Kiểu đốt cháy như thế này chưa từng xảy ra trong lịch sử”. Ông đang đề cập đến mức nhiệt bức xạ được phát hiện trong khu vực.

Ông Henning Gloystein, Giám đốc Năng lượng, Khí hậu và Tài nguyên tại Eurasia Group cho rằng Nga có thể đang đốt những sản phẩm phụ được tạo ra trong quá trình sản xuất dầu.

"Thông thường, phần lớn lượng khí này sẽ được hòa vào mạng lưới đường ống và bán cho châu Âu. Bởi Nga đã đột ngột cắt nguồn cung cho châu Âu, nên khí đốt được đưa vào kho của Moscow”, ông nói. “Nhưng giờ những kho này có thể đã đầy, nên khí đốt sẽ phải bị đốt bỏ”, ông Gloystein cho biết.

Vấn đề vận hành

Ông Mark Davis, Giám đốc điều hành của Capterio, cho rằng Nga đang đối mặt với một số vấn đề vận hành. Ông Davis cho rằng nguyên nhân khiến Gazprom phải tiêu hủy khí đốt có thể là do một số thiết bị hỏng.

Nhưng vị trí của của đám lửa lại đặt ra câu hỏi. Rystad cho biết Gazprom có thể đốt khí đốt ngay tại mỏ Yamal thay vì phải chuyển tới nhà máy Portovaya.

“Chi phí nén và chuyển khí đốt từ mỏ Yamal tới Biển Baltic có khả năng tạo ra những tổn thất không đáng có cho Gazprom”, công ty này cho biết.

Quản lý cơ sở hạ tầng khí đốt rộng lớn của Nga rất phức tạp, do đó, việc lựa chọn địa điểm để đốt bỏ khí tự nhiên cũng có thể là hệ quả của sự phối hợp kém giữa các đơn vị vận hành.

Một thông điệp đến Châu Âu

"[Nga] có thể đang đưa ra một thông điệp chính trị tới [châu Âu]: ‘Chúng tôi có khí đốt, nhưng đang phải đốt cháy chúng bởi các bạn (EU) gây khó dễ trong việc đưa năng lượng ra thị trường’”, ông Davis nói.

Rystad bắt đầu xem xét những đám lửa tại Portovaya sau khi người dân ở Phần Lan báo cáo vào tháng 7. Trong những tháng gần đây, Gazprom đã cắt giảm các dòng chảy qua Nord Stream 1 do tranh chấp với phương Tây liên quan đến một turbine được gửi đi sửa chữa tại Canada. 

Nga cũng đã cắt hoàn toàn nguồn cung tới một số quốc gia EU khác do những nước này phản đối yêu cầu thanh toán khí đốt bằng đồng ruble, thay vì USD hay EUR.

"Thảm họa môi trường"

Ngoài hàng nghìn tấn CO2 phát thải vào bầu khí quyển, ngọn lửa 10 triệu USD này có thể gây hại môi trường theo nhiều cách khác nhau.

Ông Davis cho rằng ngọn lửa có thể tạo ra bồ hóng đặc biệt phá hủy băng tại Bắc Cực. Phần lớn muội than sẽ đọng lại trên băng ở Bắc Cực, hấp thụ nhiều nhiệt hơn từ mặt trời và đẩy nhanh quá trình tan băng.

Ông Davis nói: “Gần như chắc chắn rằng việc phản ứng cháy sẽ không thể đạt 100% hiệu suất. Vì vậy, hoạt động đốt cháy khí đốt cũng thải ra methane, một loại khí nhà kính mạnh gấp 80 lần CO2”.