Vì sao lỗ luỹ kế của HAGL tăng thêm hơn nghìn tỷ sau khi mất quyền kiểm soát HAGL Agrico?

CTCP Hoàng Anh Gia Lai (HAGL - Mã: HAG) vừa có văn bản giải trình bổ sung một vài vấn đề liên quan tới báo cáo tài chính soát xét bán niên.

Nửa đầu năm 2021, dù có lãi ròng 18 tỷ đồng nhưng việc thoái vốn CTCP Nông nghiệp Quốc tế Hoàng Anh Gia Lai (HAGL Agrico - Mã: HNG) khiến HAGL ghi nhận thêm khoản lỗ luỹ kế 1.013 tỷ kéo lỗ luỹ kế của tập đoàn tại ngày 30/6 lên gần 7.372 tỷ đồng.

Theo thuyết minh, ngày 8/1, HAGL Agrico chính thức không còn là công ty con của HAGL. Tại ngày mất quyền kiểm soát, HAGL đã ghi nhận vào báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh hợp nhất giữa niên độ khoản lỗ 1.013 tỷ vào phần lợi nhuận sau thuế chưa phân phối của các năm trước, liên quan tới các giao dịch vốn trước đây đối với cổ đông không kiểm soát đã làm giảm tỷ lệ sở hữu của tập đoàn trong HAGL Agrico mà không làm mất quyền kiểm soát.

Phía HAGL giải trình căn cứ vào các quy định hiện hành và theo mục e Điểm 3 Điều 50 của Thông tư 202 của Bộ Tài chính hướng dẫn phương pháp lập và trình bày báo cáo tài chính hợp nhất thì: "Trường hợp trước đây công ty mẹ đã thoái một phần vốn tại công ty con và đã ghi nhận kết quả từ việc thoái phần vốn đó trong lợi nhuận sau thuế chưa phân phối của bảng cân đối kế toán hợp nhất, nay thoái thêm một phần vốn đầu tư tại công ty con dẫn đến mất quyền kiểm soát thì công ty mẹ phải kết chuyển phần lãi, lỗ đã ghi nhận trước đây trong lợi nhuận sau thuế chưa phân phối sang báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh hợp nhất."

Ban tổng giám đốc đã tiến hành rà soát các nghiệp vụ thoái vốn liên quan đến HNG từ các năm trước đã ghi nhận vào lợi nhuận sau thuế chưa phân phối để kết chuyển sang báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh hợp nhất tại thời điểm mất quyền kiểm soát.

Do đó đã dẫn tới HAGL ghi nhận lỗ luỹ kế tăng thêm 1.013 tỷ đồng theo báo cáo tài chính soát xét đã công bố.

Tháng 8/2019 đánh dấu mốc HAGL nắm dưới 50% vốn của HAGL sau đợt chuyển đổi trái phiếu thành cổ phiếu. Tuy nhiên khi đó HAGL Agrico vẫn là công ty con và vẫn tiếp tục được hợp nhất vào báo cáo tài chính của công ty mẹ HAGL.

Dù tỷ lệ sở hữu cổ phần có quyền biểu quyết tại HAGL Agrico của HAGL đã giảm còn 49,24% nhưng HAGL vẫn đang nắm quyền kiểm soát đối với HAGL Agrico khi ông Đoàn Nguyên Đức vẫn đang giữ chức vụ Chủ tịch HĐQT HAGL Agrico và số lượng thành viên trong HĐQT của HAGL Agrico đại diện cho công ty vẫn chiếm đa số (4 trên tổng số 7 thành viên).

Trong năm nay, từ ngày 4/1 - 4/6, HAGL đã bán tổng cộng gần 268,5 triệu cổ phiếu HNG, giảm tỷ lệ sở hữu từ 40,29% xuống còn 16,07%.

Tại ngày 30/6, giá trị gốc khoản đầu tư vào HAGL Agrico của HAGL là gần 1.773 tỷ đồng. Hiện HAGL đang sở hữu gần 178,19 triệu cổ phiếu HNG, trung bình giá gốc cổ phiếu HNG mà HAGL đầu tư khoảng 9.948 đồng/cp.

Giai đoạn từ đầu năm tới ngày 4/6, cổ phiếu HNG giảm từ khoảng 15.000 xuống còn 11.000, tuy nhiên vẫn còn cao hơn giá vốn đầu tư vào HAGL Agrico. Điều này lý giải vì sao HAGL đã lãi tới 409 tỷ sau khi thoái bớt 268,5 triệu cổ phiếu HNG.