Tách đôi việc cấp phép để dễ \"xóa tên\" công ty chứng khoán

Hết gộp lại tách, UBCK nói gì?

Góp ý cho dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung các luật về đầu tư, kinh doanh, ý kiến từ giới luật sư, các doanh nghiệp gửi về Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) đưa ra một đề xuất đáng chú ý là cần sửa Chương VI của Luật Chứng khoán theo hướng các CTCK, công ty quản lý quỹ đăng ký thành lập theo quy định của Luật Doanh nghiệp, sau đó xin cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh chứng khoán theo Luật Chứng khoán, nhằm đảm bảo tính thống nhất của hệ thống pháp luật.

Nếu hướng đề xuất trên được ban soạn thảo tiếp thu và đề xuất Quốc hội ban hành, thì sẽ tạo ra sự thay đổi lớn đối với quy định hiện hành. Theo hướng đề xuất trên, chủ thể xin phép thành lập và hoạt động CTCK, công ty quản lý quỹ sẽ thực hiện thủ tục đăng ký kinh doanh (thành lập doanh nghiệp) tại cơ quan đăng ký kinh doanh (sở kế hoạch và đầu tư) theo quy định của Luật Doanh nghiệp như các loại hình doanh nghiệp khác hiện nay. Sau đó, sẽ phải nộp hồ sơ lên UBCK để thực hiện thủ tục xin cấp Giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh chứng khoán theo Luật Chứng khoán.

Trong khi đó, theo quy định hiện hành, cả hai loại giấy này đang được tích hợp làm một và các chủ thể có nhu cầu thành lập CTCK, công ty quản lý quỹ chỉ phải thực hiện qua một đầu mối là UBCK.

Đại diện UBCK cho rằng, hướng cải cách trên là hợp lý và UBCK đang mong muốn tách việc cấp giấy phép thành lập CTCK theo quy định của Luật Doanh nghiệp, còn cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh chứng khoán thì áp dụng theo Luật Chứng khoán.

Câu hỏi đặt ra là tại sao khi đề xuất Quốc hội ban hành Luật Chứng khoán năm 2006, ban soạn thảo đề xuất tích hợp việc cấp phép “2 trong 1” là Giấy phép thành lập và hoạt động cho CTCK, công ty quản lý quỹ, giấy phép này đồng thời là Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh, nhưng bây giờ, UBCK lại ủng hộ theo hướng tách thành 2 quy trình cấp phép do hai cơ quan khác nhau đảm trách?

Đại diện UBCK cho biết, trước đây, khi xây dựng Luật Chứng khoán năm 2006, để đơn giản hóa thủ tục hành chính, đồng thời tạo thuận lợi cho quá trình thành lập CTCK, cơ quan quản lý, nhà quản lý đề xuất áp dụng cách làm “2 trong 1” đối với quy trình cấp giấy phép thành lập và hoạt động cho các CTCK. Tuy nhiên, thực tế áp dụng quy định này đang bộc lộ một hạn chế là khi xuất hiện các CTCK không đáp ứng điều kiện hoạt động, dù rất muốn “xóa tên” các CTCK này, nhưng UBCK không thể, bởi nếu rút giấy phép hoạt động của CTCK, thì công ty sẽ không còn tư cách pháp nhân. Điều này dẫn đến rủi ro cho cả nhà quản lý, lẫn các bên liên quan do CTCK bỗng dưng được… xóa sổ, nên không phải chịu trách nhiệm với các bên có liên quan, chẳng hạn các khoản nợ với khách hàng, hay nợ thuế với nhà nước…

“Điều này đặt ra vấn đề, cần phải làm sao để rút giấy phép hoạt động của CTCK, nhưng tư cách pháp nhân vẫn còn, một mặt thúc đẩy quá trình tái cấu trúc khối CTCK theo hướng giảm về lượng, tăng về chất, nhưng CTCK phải chịu trách nhiệm đến cùng với các nghĩa vụ có liên quan. Do đó, cần tách việc cấp giấy phép thành lập CTCK theo quy định của Luật Doanh nghiệp, sau đó cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh theo Luật Chứng khoán”, đại diện UBCK cho hay.

Cần minh bạch nghiệp vụ hoạt động

Liên quan đến quy định hiện hành về nghiệp vụ kinh doanh của CTCK, một số ý kiến cho rằng, để đảm bảo tính minh bạch trong hoạt động của khối công ty này, cần quy định chi tiết tại Luật sửa đổi, bổ sung các luật về đầu tư, kinh doanh, thay vì quy định chung chung là “các dịch vụ tài chính khác…” tại khoản 3, Điều 60 Luật Chứng khoán.

Trước ý kiến cho rằng “kinh doanh dịch vụ chứng khoán”, “quản lý quỹ” không nằm trong danh mục ngành nghề kinh doanh có điều kiện của Luật Đầu tư, nên cần bổ sung vào danh mục 267 ngành nghề kinh doanh có điều kiện của Luật Đầu tư, đại diện UBCK cho rằng, trong danh mục 267 ngành nghề này đã có ngành “kinh doanh chứng khoán”, nên không cần phải bổ sung nội dung này vào dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung các luật về đầu tư, kinh doanh.

Lý do là bởi “kinh doanh chứng khoán” theo quy định của Luật Chứng khoán là việc thực hiện nghiệp vụ môi giới chứng khoán, tự doanh chứng khoán, bảo lãnh phát hành chứng khoán, tư vấn đầu tư chứng khoán, lưu ký chứng khoán, quản lý quỹ đầu tư chứng khoán, quản lý danh mục đầu tư chứng khoán, nên đã bào hàm “kinh doanh dịch vụ chứng khoán” và “quản lý quỹ”.

Theo Hữu Đạo

Đầu tư Chứng khoán