Sức hút của Kazakhstan trên bản đồ bitcoin sắp lụi tàn?

Biểu tình ở Kazakhstan là rủi ro cho bitcoin

Khi quốc gia Trung Á Kazakhstan rơi vào chảo lửa hồi đầu tuần trước, động thái "tắt mạng" của chính quyền địa phương đã gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến trung tâm khai thác bitcoin lớn thứ hai thế giới này.

Hay nói cách khác, biến động chính trị tại Kazakhstan đã giáng một đòn đau vào những thợ đào tiền ảo đang chật vật tìm kiếm một ngôi nhà lâu dài và ổn định để thay thế cho thị trường Trung Quốc.

Chưa đầy một năm trước, Bắc Kinh đã buộc một lượng lớn thợ đào bitcoin phải rời đi, cũng từ đó mà rất nhiều người đã chuyển đến Kazakhstan vì nước này có chính sách môi trường và quy định tài chính dễ thở hơn Trung Quốc.

Tuy nhiên, chỉ vài tháng sau khi những người này xây dựng cơ sở mới, cuộc biểu tình liên quan đến việc giá nhiên liệu tăng cao đã đẩy Kazakhstan rơi vào cuộc khủng hoảng chính trị nghiêm trọng nhất trong nhiều thập kỷ và các thợ đào tiền ảo cũng bị kẹt ở giữa.

Sau khi giải thể nội các và yêu cầu liên minh quân sự do Nga dẫn đầu can thiệp, Tổng thống Kazakhstan Kassym-Jomart Tokayev đã ra lệnh cho nhà cung cấp dịch vụ viễn thông quốc gia tắt mạng internet.

Theo ông Kevin Zhang từ công ty giao dịch tiền ảo Foundry, lệnh tắt mạng của chính phủ Kazakhstan đã khiến khoảng 15% công suất khai thác bitcoin toàn cầu phải tạm ngừng. Thợ đào bitcoin người Kazakhstan - Didar Bekbau cũng nhấn mạnh: "Không có mạng thì coi như bỏ".

Sau đó, dịch vụ internet đã được khôi phục trở lại nhưng dữ liệu từ nền tảng NetBlocks Internet Observatory cho thấy kết nối không ổn định, chỉ bằng 5% mức bình thường trên toàn quốc.

Cũng quanh thời gian này, giá bitcoin đã lần lượt tụt xuống dưới mức 43.000 USD và sau là 40.000 USD. Dù vậy, các chuyên gia cho rằng đà suy giảm của bitcoin ít liên quan đến cú sốc chính trị ở Kazakhstan, mà thực chất bắt nguồn từ việc Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) đảo chiều chính sách.

Song, thị trường cũng không nên phớt lờ bất kỳ dấu hiệu nào từ các cuộc biểu tình ở Kazakhstan. Theo CNBC, Mỹ có thể sẽ sớm chứng kiến một lượng lớn thợ đào tiền ảo dịch chuyển nước này đến để tránh những gián đoạn tương tự trong tương lai.

Câu hỏi đặt ra là liệu Mỹ, quốc gia đã vượt Trung Quốc để trở thành trung tâm khai thác bitcoin lớn nhất hành tinh vào năm ngoái, có đủ chỗ để chứa thêm bất kỳ thợ đào tiền ảo nào hay không.

Khai thác bitcoin ở Kazakhstan

Khi chính quyền Chủ tịch Tập Cận Bình truy quét các thợ đào bitcoin vào tháng 5 năm ngoái, Kazakhstan dường như là một điểm đến hợp lý. Ngoài thực tế là nước láng giềng của Trung Quốc, quốc gia Trung Á này cũng là một nhà sản xuất năng lượng lớn.

Khai thác bitcoin là một quá trình tính toán tiêu thụ nhiều năng lượng. Trong khi đó, Kazakhstan lại là nơi tập trung nhiều mỏ than lớn, giúp cung cấp lượng điện năng dồi dào và giá rẻ cho các thợ đào.

Ngoài ra, ngành công nghiệp khai thác bitcoin còn được hưởng lợi khi chính phủ Kazakhstan khá buông lỏng hoạt động xây dựng trong nước. Điều này có thể giúp các thợ đào xây dựng các công trình vật lý trong thời gian ngắn hơn.

Didar Bekbau đang điều hành Xive, một công ty cung cấp dịch vụ hosting cho các thợ đào bitcoin quốc tế cũng như bán các thiết bị chuyên dụng cần thiết cho việc khai thác tiền ảo. Trong nhiều tháng qua, Bekbau đã nhận được rất nhiều đơn hàng từ các thợ đào Trung Quốc đang muốn tìm kiếm một nơi an toàn để "cắm dùi".

Hiện tại, Kazakhstan chỉ đứng sau Mỹ về thị phần khai thác bitcoin toàn cầu, với tỷ trọng khoảng 18,1%, theo cơ sở nghiên cứu Centre for Alternative Finance thuộc Đại học Cambridge.

Dù vậy, chính quyền Kazakhstan cũng không thực sự muốn ngành khai thác tiền ảo nở rộ. Trong vài tháng qua, các nhà lập pháp Kazakhstan đã ban hành một loạt quy định mới để ngăn cản hoạt động đào bitcoin, đơn cử như một bộ luật tăng thuế đối với các thợ đào bitcoin bắt đầu từ năm 2022.

Các chuyên gia dự đoán, các động thái của chính phủ Kazakhstan sẽ khiến thợ đào bitcoin nước ngoài cân nhắc lại việc triển khai vốn ở đất nước Trung Á. Có thể trong tương lai, các thợ đào bitcoin sẽ tìm tới những khu vực pháp lý ổn định về mặt chính trị hơn.

Hơn nữa, một số chuyên gia còn cho rằng, Kazakhstan có thể chỉ là một điểm dừng chân tạm thời trong chuyến di cư dài hơn về phương Tây, đặc biệt là với những thợ đào sở hữu thiết bị cũ với vòng đời ngắn hơn.