Ông Phạm Lưu Hưng: Điều NĐT nước ngoài quan tâm là sau FTSE Russell, Việt Nam có được MSCI nâng hạng không?

Thảo luận xoay quanh chủ đề về những động lực then chốt của thị trường vốn trong đó có việc nâng hạng thị trường chứng khoán (TTCK), tại Diễn đàn Triển vọng thị trường vốn Việt Nam 2026 diễn ra chiều 12/12, các chuyên gia, cơ quan quản lý đều thống nhất rằng: "Nâng hạng TTCK không phải là đích đến mà chỉ là điểm khởi đầu".

Ông Bùi Hoàng Hải, Phó Chủ tịch Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) cho hay năm 2025 ghi dấu một trong những cột mốc quan trong nhất của thị trường chứng khoán Việt Nam khi được FTSE Russell chính thức nâng hạng từ nhóm cận biên lên mới nổi thứ cấp.

Theo ông Hải, đây không chỉ là bước tiến về mặt kỹ thuật, mà quan trọng hơn, là sự ghi nhận của cộng đồng tài chính quốc tế đối với nỗ lực bền bỉ suốt hơn hai thập kỷ của thị trường chứng khoán Việt Nam.

“Việc nâng hạng khẳng định chất lượng, sức hấp dẫn và độ tin cậy của thị trường chứng khoán Việt Nam, đồng thời tạo động lực cho các cải cách sâu rộng hơn nữa. Tuy nhiên, đây mới chỉ là bước khởi đầu và hành trình tiếp theo là nâng cao hiệu quả thị trường chứng khoán, để kênh huy động vốn này đóng góp tích cực hơn, thực chất hơn vào nền kinh tế đất nước”, ông Hải nói.

Từ góc độ doanh nghiệp, ông Phạm Lưu Hưng, Giám đốc Trung tâm Phân tích và Tư vấn Đầu tư, Công ty Cổ phần Chứng khoán SSI cho thông tin về sự tiếp nhận của nhà đầu tư nước ngoài với thông tin nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam.

Ông cho biết, nếu như mọi năm, lượng nhà đầu tư nước ngoài đến Việt Nam vào đầu năm nhiều hơn cuối năm thì năm nay thị trường chứng khoán xu hướng ngược lại. Ngay sau khi kết quả nâng hạng thị trường chứng khoán được công bố, lượng nhà đầu tư quốc tế đến Việt Nam tăng mạnh từ rất nhiều nguồn, đặc biệt là các brokers lớn từ Mỹ. Nhiều quỹ từng rút khỏi thị trường từ giai đoạn trước nay đã quay trở lại khảo sát cơ hội.

“Điều mà họ quan tâm nhất là sau FTSE Russell, liệu Việt Nam có tiếp tục tiến tới nâng hạng theo MSCI hay không?”, ông Hưng đặt vấn đề.

Theo chuyên gia phân tích của SSI,  MSCI có tới 18 tiêu chí khi xét nâng hạng thị trường chứng khoán và Việt Nam đã đạt được 10 tiêu chí.

“Việc triển khai CCP sẽ giải quyết được nhiều vấn đề trong số 8 tiêu chí còn lại. Yêu cầu lớn nhất cần giải quyết là vấn đề về room ngoại. UBCKNN đã thu gọn danh sách ngành nghề kinh doanh có điều kiện để tạo điều kiện cho sự tham gia của dòng vốn ngoại. Ngay cả khi chưa áp dụng biện pháp cải cách mạnh, room ngoại của Việt Nam đã đạt quy mô hơn 90 tỷ USD, cao hơn các thị trường trong khu vực", ông Hưng thông tin.

Về vấn đề được cho là nhạy cảm là tự do hoá thị trường ngoại hối, theo ông Hưng, thực tế không phải quốc gia nào được nâng hạng cũng đáp ứng tiêu chí này. Những thị trường như Ấn Độ, Đài Loan, Indonesia hay Philippines đều chưa hoàn toàn tự do hóa, cho thấy đây không phải yêu cầu buộc phải triển khai một cách tuyệt đối.

Về phía doanh nghiệp niêm yết, ông Hưng nhấn mạnh việc chuẩn bị không chỉ dừng ở nâng chuẩn quản trị, minh bạch thông tin hay nâng cấp hoạt động IR. Quan trọng hơn, doanh nghiệp phải sẵn sàng đáp ứng chuẩn mực cao hơn của thị trường mới nổi, đặc biệt là minh bạch dữ liệu và khả năng tương tác với nhà đầu tư quốc tế.

Bên cạnh đó, vị chuyên gia cũng đề cập tới các nhà đầu tư trong nước - thành viên cũ nhưng cần "làm mới" để tạo động lực phát triển thị trường. “Nhà đầu tư nội vẫn là động lực của thị trường chứng khoán do đó cần tập trung vào thay vì chỉ hướng đến đối tượng là nhà đầu tư ngoại , ông Hưng nói.

UBCKNN sẽ tháo gỡ rào cản để đáp ứng MSCI

Trước vấn đề này, Phó Chủ tịch UBCKNN Bùi Hoàng Hải khẳng định UBCKNN sẽ tập trung tháo gỡ rào cản, gia tăng độ mở của thị trường, đáp ứng các tiêu chuẩn cao hơn nữa của FTSE Russell và MSCI.

Một trong những trọng tâm là cơ chế đối tác thanh toán bù trừ trung tâm (CCP) với mục tiêu đưa vào vận hành từ quý I/2027. Cơ chế này sẽ góp phần củng cố niềm tin niềm tin cho nhà đầu tư nước ngoài và nâng cao sức chống chịu cho toàn bộ hệ thống tài chính.

“Khi và chỉ khi vận hành đầy đủ cơ chế CCP, chúng ta mới có thể kiểm soát rủi ro hệ thống và hạn chế nguy cơ lan truyền rủi ro trên thị trường chứng khoán”, ông Hải nhấn mạnh.

Phó chủ tịch UBCKNN cũng khẳng định cam kết của cơ quan quản lý trong việc tiếp tục mở rộng khả năng tiếp cận thị trường cho nhà đầu tư nước ngoài, bao gồm việc cho phép giao dịch trực tiếp thông qua các công ty môi giới toàn cầu và hoàn thiện cơ chế kết nối thông tin giữa các tổ chức hạ tầng thị trường.

“Chúng tôi không chỉ nói mà đang triển khai quyết liệt”, ông Bùi Hoàng Hải nói và cho hay, mỗi tháng, UBCKNN đều họp với hàng chục nhà đầu tư, định chế đầu tư nước ngoài. Tính trong 7 tháng gần nhất, UBCKNN đã tổ chức 7 cuộc họp để nắm bắt đầy đủ hơn kỳ vọng của thị trường và kịp thời hoàn thiện chính sách.

Về hạ tầng, UBCKNN sẽ tiếp tục hiện đại hóa hệ thống, đảm bảo vận hành ổn định và đáp ứng quy mô giao dịch gia tăng nhanh chóng. Song song với đó, UBCKNN ưu tiên phát triển các sản phẩm tài chính mới, bao gồm trái phiếu hạ tầng, trái phiếu xanh, thúc đẩy hoạt động chào bán gắn với niêm yết, đồng thời tái cấu trúc cơ cấu nhà đầu tư theo hướng tăng vai trò của nhà đầu tư tổ chức và các định chế chuyên nghiệp.

“Một trong những vấn đề của thị trường chứng khoán thời gian vừa qua là thanh khoản cao nhưng đi kèm mức độ biến động mạnh. Điều này một phần là do số lượng nhà đầu tư cá nhân chiếm tới 85-95% tổng giá trị giao dịch toàn thị trường. Biến động mạnh khiến thị trường bị coi là có rủi ro lớn, bị tính chi phí huy động vốn cao hơn so với các thị trường có biến động rủi ro thấp”, ông Bùi Hoàng Hải nói và nhấn mạnh việc tái cơ cấu nhà đầu tư theo hướng tăng tỷ trọng các định chế đầu tư chuyên nghiệp là chủ trương lớn và cần được đẩy mạnh.

Bên cạnh đó, UBCKNN và Bộ Tài chính sẽ tiếp tục nâng cao năng lực quản lý, giám sát; tăng cường tính minh bạch và kỷ cương thị trường. Đại diện UBCKNN khẳng định năm 2026 sẽ mở ra giai đoạn phát triển mới, khi thành quả nâng hạng và hoàn thiện khung pháp lý cho thị trường chỉ số tiếp tục thúc đẩy huy động vốn dài hạn cho nền kinh tế.

"Bộ Tài chính và UBCKNN cam kết đồng hành cùng các định chế tài chính, doanh nghiệp, nhà đầu tư và cộng đồng chuyên gia trong quá trình hoàn thiện thị trường", ông Hải nói.