Ở tuổi 94, huyền thoại Warren Buffett đã đánh mất sự nhạy bén?

Năm nay, quà sinh nhật của Warren Buffett đến sớm hơn mọi khi. Vào ngày 28/8, hai ngày trước “nhà hiền triết xứ Omaha” bước sang tuổi 94, tập đoàn Berkshire Hathaway của ông đã cán mốc vốn hoá 1.000 tỷ USD.

Berkshire là doanh nghiệp duy nhất của Mỹ không thuộc lĩnh vực công nghệ đạt được thành tích này. Các cái tên trong danh sách đều là các ông lớn tiếng tăm như Apple, Microsoft, Nvidia, Amazon hay Tesla.

Hiện tại, mỗi cổ phiếu loại A của Berkshire có giá hơn 671.000 USD, gấp khoảng 55.000 lần giá trị khi Buffett nắm quyền kiểm soát nhà máy dệt đang gặp khó khăn vào năm 1965. Trong giai đoạn đó, tổng lợi nhuận (bao gồm cổ tức) của chỉ số S&P 500 chỉ tăng 400 lần.

Tuy nhiên, giữa không khí ăn mừng, một số người vẫn hoài nghi, theo Economist. Nếu một nhà đầu tư chi 200.000 USD để mua cổ phiếu Berkshire 10 năm trước, họ sẽ thu về gấp ba lần số tiền ban đầu.

Tỷ suất sinh lời này tốt hơn hẳn việc mua một ngôi nhà, vì giá nhà trung bình tại Mỹ chỉ tăng gấp đôi trong cùng giai đoạn. Song, con số này tương đương tỷ suất sinh lời của S&P 500.

Nếu tính theo từng năm riêng lẻ kể từ cuộc khủng hoảng tài chính 2007 - 2009, bức tranh hiện ra cũng tương tự. Trong khoảng thời gian từ năm 2009 đến 2023, tỷ suất sinh lời hàng năm của Berkshire là 13%, so với 15% của S&P 500.

Huyền thoại đang mất dần sự nhạy bén?

Bản thân Buffett từng thừa nhận trong bức thư gửi cổ đông năm nay rằng “Berkshire không còn khả năng đạt được lợi nhuận gây sốc nữa”. 

“Nhà hiền triết xứ Omaha” cho biết quy mô khiến tập đoàn khựng lại. Các công ty con thuộc Berkshire đều nằm trong nhóm lớn nhất, chẳng hạn như BNSF - hãng vận tải đường sắt lớn thứ hai nước Mỹ, Geico - hãng bảo hiểm ô tô lớn thứ ba.

Tổng cộng các công ty này sử dụng gần 400.000 nhân viên (mặc dù trụ sở chính của Berkshire tại Omaha chỉ có 26 nhân viên). Năm 2023, tập đoàn ghi nhận doanh thu hơn 360 tỷ USD và lợi nhuận từ hoạt động kinh doanh hơn 37 tỷ USD.

Khi đạt quy mô như vậy, các công ty của Buffett khó có thể lớn hơn nữa. Và lợi nhuận cao như vậy cũng rất khó để tái đầu tư có lãi, Economist đánh giá.

Mặt khác, phương pháp đầu tư của Buffett - tìm kiếm những doanh nghiệp tốt sở hữu đội ngũ quản lý có năng lực để mua cổ phần hoặc thâu tóm - cũng đang cho thấy sự lỗi thời.

Các doanh nghiệp đủ tốt và đủ lớn để tạo ra sự thay đổi đáng kể cho Berkshire rất khan hiếm. Tệ hơn nữa, Buffett dường như đang mất dần sự nhạy bén của mình.

Việc Berkshire thâu tóm Precision Castparts, một nhà sản xuất linh kiện máy bay, với giá 32 tỷ USD vào năm 2016 là một thất bại. Việc mua lượng lớn cổ phần trong công ty bán tương cà Kraft-Heinz cũng để lại một vết nhơ.

Không tính khoản đầu tư vào Apple, giá trị các cổ phiếu trong danh mục của Berkshire chỉ tăng khoảng 50% từ đầu năm 2019 đến tháng 6 năm nay. Trong khi đó, tỷ suất sinh lời của S&P 500 là khoảng 120%.

Nhưng quy mô hay tuổi tác không phải vấn đề duy nhất của Berkshire. Các gã khổng lồ công nghệ như Apple và Microsoft đang tạo ra lợi nhuận gấp khoảng ba lần Berkshire và họ chỉ “trẻ” hơn Berkshire khoảng một thập kỷ.

Mắc kẹt trong quá khứ

Theo Economist, huyền thoại Warren Buffett và tập đoàn Berkshire đang mắc kẹt trong quá khứ.

Các mảng kinh doanh và danh mục đầu tư của Berkshire (ngoại trừ cổ phần trong Apple) đều liên quan đến nền kinh tế cũ. Berkshire, theo chính lời của Buffett, “không thích những người mới đến”.

Tuy nhiên, những gì được coi là đáng tin cậy giờ đang liên tục thay đổi. Thái độ miễn cưỡng của Berkshire trong việc số hoá khiến biên lợi nhuận của tập đoàn suy yếu so với các đối thủ nhanh nhạy với công nghệ hơn.

So với đường sắt và nhà máy điện, phần mềm của Microsoft, nền tảng thương mại điện tử của Amazon và công cụ tìm kiếm của Google cũng không kém phần quan trọng đối với cơ sở hạ tầng của thế kỷ 21. Và chúng đang sinh lời hơn nhiều.

Thế giới xung quanh Berkshire đã thay đổi theo nhiều cách khác nhau. Nhà nghiên cứu Gregg Warren của Morningstar cho biết lợi thế về mặt thông tin mà Buffett từng có sau khi dò đọc báo cáo của các doanh nghiệp giờ đây có thể tìm kiếm trên mạng.

Khối tiền mặt của Berkshire không còn là nguồn cứu trợ duy nhất cho các công ty lớn đang gặp khó khăn khi các công ty vốn cổ phần tư nhân đang có 2.200 tỷ USD trong túi.

Hoạt động quản trị doanh nghiệp của Berkshire cũng có vẻ lỗi thời, không phải vì độ tuổi trung bình của các thành viên hội đồng quản trị là 68.

Economist cho rằng Berkshire chỉ công bố thông tin tối thiểu theo quy định và hiếm khi giao lưu với nhà đầu tư. Trang web của tập đoàn không cung cấp email hoặc số điện thoại, bất kỳ câu hỏi hay bình luận nào chỉ có thể được gửi đến một địa chỉ ở Omaha.