Những bước đi của Trung Quốc giải quyết lo ngại kinh tế Mỹ
 |
Sự chậm lại của nền kinh tế Trung Quốc rõ ràng hơn trong tháng 11 khi nhập khẩu nhiều mặt hàng chính giảm |
Bắc Kinh đồng ý giảm thuế ô tô và mua thêm các sản phẩm của Mỹ, nhưng những bất đồng chủ chốt vẫn chưa được giải quyết
Theo các nguồn tin của hai nước về các cuộc thảo luận gần đây, Bắc Kinh tìm cách giảm bớt căng thẳng với Washington khi nhà đàm phán thương mại hàng đầu của nước này nói với các quan chức Hoa Kỳ rằng Trung Quốc đang lên kế hoạch giảm thuế ô tô và tăng cường mua đậu nành và các loại cây trồng khác.
Hai bên đã tổ chức buổi hội thảo từ xa với sự tham dự của Bộ trưởng Tài chính Steven Mnuchin, Đại diện Thương mại Mỹ Robert Lighthizer và Phó Thủ tướng Trung Quốc Lưu Hạc, phiên họp đầu tiên kể từ khi hai bên đạt được thỏa thuận thương mại 90 ngày vào ngày 1/12 tại Buenos Aires.
Tuy nhiên, không rõ liệu những cam kết ban đầu có đủ để mở đường cho một thỏa thuận thương mại hoàn chỉnh trước hạn chót ngày 1 tháng 3 hay không.
Các cuộc đàm phán vào tối thứ Hai diễn ra trong bối cảnh những yêu cầu từ Mỹ đối với Trung Quốc ngày càng gia tăng, bao gồm kêu gọi Trung Quốc bảo vệ tài sản trí tuệ của Mỹ và chấm dứt áp lực buộc các công ty Mỹ phải trao công nghệ có giá trị cho các đối tác Trung Quốc. Bắc Kinh chưa bao giờ thừa nhận đặt áp lực như vậy, nhưng cho biết họ sẵn sàng thảo luận về các khiếu nại của Hoa Kỳ về các biện pháp bảo vệ sở hữu trí tuệ tại nước này.
 |
| Phó Thủ tướng Trung Quốc Lưu Hạc. Ảnh: AP. |
Về mặt hàng ô tô, ông Lưu Hạc cho biết Bắc Kinh sẽ giảm thuế đối với ô tô của Mỹ từ 40% xuống còn 15. Vẫn chưa rõ bao giờ những thay đổi trên sẽ có hiệu lực nhưng Washington đang thúc đẩy Bắc Kinh nhượng bộ càng sớm càng tốt. Theo LMC Automotive, Mỹ đã xuất khẩu 266.000 xe sang Trung Quốc vào năm 2017.
Trung Quốc đã tăng thuế đối với ô tô nhập khẩu từ Mỹ như là đòn phản chiến lược của Mỹ.
Washington cũng đã sẵn sàng một loạt các biện pháp bổ sung để chống lại Trung Quốc. Theo The Wall Street Journal đưa tin tuần trước, các công tố viên liên bang dự kiến sẽ hủy bỏ các cáo buộc hình sự trong thời gian ngắn chống lại các tin tặc có liên quan đến chính phủ Trung Quốc. Các tin tặc bị cáo buộc đã tham gia vào một kế hoạch tinh vi diễn ra trong nhiều năm để đột nhập vào các nhà cung cấp dịch vụ công nghệ của Mỹ, gây ảnh hưởng xấu đến mạng lưới khách hàng của họ.
Mỹ cũng đang chuẩn bị sử dụng đòn kiểm soát xuất khẩu, cáo trạng và các công cụ khác để chống lại hành vi trộm cắp tài sản trí tuệ.
Wu Handong, một cố vấn của Tòa án Nhân dân Tối cao Trung Quốc, nói với The Wall Street Journal hôm thứ Ba rằng Trung Quốc đang gấp rút phê duyệt luật sáng chế sửa đổi, một phần để giải quyết các mối quan ngại của Mỹ. Ông Wu cho biết dự thảo đã được đệ trình lên cơ quan lập pháp Trung Quốc hồi đầu tháng này và dự kiến sẽ được phê duyệt vào năm tới. Các mục sửa đổi sẽ khiến những người vi phạm bị phạt hành chính và phạt tiền nhiều hơn trước.
Bóng đen bao trùm các cuộc nói chuyện của đôi bên: Canada bắt giữ giám đốc điều hành cấp cao của Công ty Huawei Technologies của Trung Quốc theo yêu cầu của Mỹ. Giám đốc điều hành Mạnh Vãn Châu là con gái của người sáng lập Huawei, và Mỹ đang tìm cách dẫn độ bà vì đã lừa đảo các ngân hàng về hoạt động kinh doanh của gã khổng lồ thiết bị viễn thông ở Iran để trốn tránh các lệnh trừng phạt của Mỹ. Bà đã được tại ngoại vào thứ Ba truần này.
Sau khi bà Mạnh Vãn Châu bị bắt giữ, một nhà cựu ngoại giao Canada, Michael Kovrig, người nghiên cứu về Triều Tiên và các vấn đề khác cho một nhóm giám sát toàn cầu, đã bị giam giữ tại Trung Quốc. Bộ trưởng Bộ An ninh Canada, Ralph Goodale, cho biết không có dấu hiệu rõ ràng nào liên quan đến việc giam giữ ông Kovrig, với vụ án của bà Mạnh Vãn Châu.
Các quan chức ở cả Bắc Kinh và Washington đều khẳng định căng thẳng từ vụ Huawei sẽ không làm ảnh hưởng đến các cuộc đàm phán. Tại Trung Quốc, các cơ quan kiểm duyệt truyền thông xã hội đã cẩn thận không khuấy động thành kiến với Mỹ bằng việc tách biệt các vấn đề về Huawei ra khỏi các cuộc đàm phán thương mại. Cuộc hội đàm từ xa giữa Mỹ và Trung được tổ chức vào tối thứ Hai tại Mỹ, tức sáng thứ Ba tại Trung Quốc, là bằng chứng đầu tiên cho thấy các cuộc đàm phán đang tiếp tục và dường như sẽ có kết quả.
Hôm thứ ba, Tổng thống Trump đã nói với Reuters trong một cuộc phỏng vấn rằng ông sẽ can thiệp với Bộ Tư pháp về vấn đề Huawei nếu điều đó giúp bảo đảm một thỏa thuận thương mại, kết nối hai vấn đề mà các trợ lý của ông nói trước đó là riêng biệt.
Chương trình nghị sự cứng rắn của Mỹ có thể đe dọa làm suy yếu thêm thị trường tài chính và khiến Trung Quốc và Mỹ gặp nhiều khó khăn hơn trong việc hoàn tất đàm phán thành công. Cuối cùng, theo các quan chức Mỹ, tùy thuộc vào Tổng thống Trump và các cố vấn cấp cao của ông quyết định liệu có nên ép Trung Quốc hơn nữa hay tìm kiếm một thỏa thuận. Cả hai phương pháp đều đạt được sự đồng thuận nhất định trong chính quyền nhưng quyết định vẫn phụ thuộc và Tổng thống Trump
Theo ông Derek Scissors, một chuyên gia về Trung Quốc tại Viện Doanh nghiệp Mỹ, người từng tư vấn cho chính quyền Trump cho biết: “thời hạn (đối với một thỏa thuận thương mại) đã gây ra một cuộc chiến tranh mở ngay trong chính phủ Mỹ”.
Theo một tuyên bố ngắn gọn từ bộ Thương mại Trung Quốc, cuộc đàm phán qua điện thoại vừa qua là nhằm thúc đẩy các bước tiếp theo và hướng đi cho các cuộc đàm phán sắp tới. Theo nguồn tin thân cận, ông Lưu Hạc có kế hoạch công du sang Washington sau năm mới.
Vào sáng thứ Ba, ông Trump đã viết trên Twitter rằng những cuộc đối thoại với Trung Quốc rất hữu hiệu và một số thông báo quan trọng sẽ được đưa ra trong thời gian sắp tới.
Việc giảm thuế đối với những loại xe ô tô do Mỹ lắp ráp sẽ mang lại lợi ích cho các nhà sản xuất đến từ Đức. Daimler và BMW chế tạo xe hơi và xe thể thao đa dụng tại Mỹ, sau đó xuất khẩu vào Trung Quốc. Những chiếc xe này bị Trung Quốc đánh thuế lên đến 40%, vì vậy các nhà sản xuất ô tô Đức đang cân nhắc chuyển một số nhà máy lắp ráp ra khỏi Mỹ và đặt tại Trung Quốc nhằm đáp ứng nhu cầu tiêu thụ nội địa cũng như tránh thuế.
Cổ phiếu của ngành công nghiệp ô tô Đức bật tăng sau khi được các tin tức hỗ trợ. Công ty Daimler AG, mặc dù có lo ngại cho rằng việc lợi nhuận sẽ bị sụt giảm do áp lực thuế suất từ Trung Quốc vào tháng 6, đã tăng 3% trên sàn giao dịch chứng khoán Frankfurt.
Bên cạnh đó, BMW cũng tăng gần 4% trước khi tăng thêm 1,8% nữa sau giờ giao dịch chính thức. Người phát ngôn của Daimler từ chối bình luận trong khi BMW không có bất cứ phản hồi nào.
Lãnh đạo của cả 2 nước, Tập Cận Bình và Donald Trump đã gặp gỡ bên lề Hội nghị thượng đỉnh ở Buenos Aires và đồng ý dàn xếp cuộc chiến tranh thương mại. Trong thời gian đó, Mỹ đồng ý tạm bỏ kế hoạch tăng thuế từ 10% lên 25% đối với các mặt hàng nhập khẩu từ Trung Quốc trị giá 200 tỉ đô la vào ngày 1/1/2019.
 |
Bắc Kinh cũng đang xem xét lại các thay đổi nhằm dàn xếp lại các xung đột thương mại, bao gồm cả việc thay đổi kế hoạch “Made in China 2025”, theo một nguồn tin thân cận cho hay.
Chính sách công nghiệp do nhà nước lãnh đạo, nhằm mục đích cho phép công ty Trung Quốc thống trị các ngành công nghiệp từ trí tuệ nhân tạo đến robotics, là tâm điểm chính của Hoa Kỳ khi cho rằng Bắc Kinh đang cạnh tranh không công bằng trong hoạt động thương mại, khiến các công ty nước ngoài gặp bất lợi so với công ty Trung Quốc.
Cuộc trao đổi qua điện thoại giữa Mỹ và Trung Quốc đã đánh dấu việc đưa ông Lighthizer, đại diện thương mại, trở thành trưởng phái đoàn đàm phán của Mỹ. Mặc dù, ông Lưu Hạc, trưởng đoàn đàm phán thương mại của Trung Quốc, đã làm việc trực tiếp với ông Mnuchin – người nắm giữ chức vụ này trước đó.
Cả Bộ trưởng tài chính và cơ quan đại diện thương mại Mỹ trong cuộc trao đổi qua điện thoại cho thấy Bộ Tài chính sẽ tiếp tục giữ vai trò quan trọng trong cuộc đàm phán sắp tới. Trong qua khứ, Bộ tài chính chỉ tập trung vào lĩnh vực dịch vụ tài chính.
