Mặc chiến sự tại Ukraine, Mỹ và EU đang tăng cường nhập khẩu nhôm và niken từ Nga

Dữ liệu cho thấy, Mỹ và EU đã tăng cường mua các kim loại công nghiệp quan trọng từ Nga, bất chấp các vấn đề về logistics do chiến sự gây ra cũng như kế hoạch của phương Tây nhằm cắt đứt nguồn thu ngoại hối của Điện Kremlin.

Động thái trên nêu bật khó khăn của Mỹ và các đồng minh trong việc gây sức ép lên nền kinh tế Nga. Đến nay, nền kinh tế này vẫn trụ vững và đồng ruble cũng tăng trở lại nhờ doanh thu từ dầu mỏ nhảy vọt, giúp Nga bù đắp được tác động của các cấm vận.

Cụ thể, theo dữ liệu do Reuters tổng hợp từ nền tảng Comtrade (thuộc Liên Hợp Quốc), nhập khẩu của Mỹ và EU đối với nhôm và niken của Nga trong giai đoạn từ tháng 3 đến tháng 6 đã tăng tới 70%. Tổng giá trị nhập khẩu là 1,98 tỷ USD.

Từ khi xung đột quân sự nổ ra, phương Tây đã áp đặt nhiều đợt trừng phạt đối với một loạt sản phẩm, cá nhân và tổ chức của Nga, nhưng nhìn chung vẫn để lọt lĩnh vực kim loại công nghiệp.

Phản hồi câu hỏi của Reuters, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ cho hay: “Mặc dù chúng tôi không đánh giá trước các lệnh trừng phạt của mình, mọi phương án vẫn đang được cân nhắc để khiến Putin phải trả cái giá đắt cho cuộc chiến phi lý tại Ukraine”.

Uỷ ban châu Âu (EC) chưa đưa ra bình luận.

Các nhà phân tích cho biết Mỹ và EU đã rút ra bài học sau lần gián đoạn nghiêm trọng trong lĩnh vực xây dựng, ô tô và năng lượng bởi các lệnh trừng phạt của cựu Tổng thống Donald Trump đối với sản phẩm nhôm của Nga năm 2018.

Các lệnh trừng phạt đó đã được dỡ bỏ vào năm 2019, Reuters thông tin thêm.

Ngay sau khi Moscow động binh hồi cuối tháng 2, giá của cả nhôm và niken đều đã vọt lên mức cao kỷ lục do nhiều thương nhân lo ngại rằng các lệnh trừng phạt hoặc khó khăn về logistics sẽ cản trở các chuyến hàng.

Tuy nhiên, các lo ngại trên là không có cơ sở, vì dữ liệu cho thấy xuất khẩu của Nga trong giai đoạn 4 tháng từ tháng 3 năm nay tương đối mạnh. Nhà phân tích Carsten Menken của ngân hàng Julius Baer cho hay: “Các cơ chế thị trường vẫn hoạt động”.

“Từ các nhà giao dịch hàng hoá, chúng tôi biết vấn đề chủ yếu là giá cả. Cốt lõi không phải là việc một số chính trị gia không muốn thương nhân mua kim loại công nghiệp của Nga, mà là liệu thương nhân có thể đạt được thoả thuận với Nga hay không”, ông nói.

Gom thêm nhôm

Tập đoàn Rusal của Nga là nhà sản xuất nhôm lớn nhất thế giới (không tính Trung Quốc) và chiếm khoảng 6% sản lượng toàn cầu.

Trong 4 tháng sau khi Nga tấn công Ukraine, EU là nhà nhập khẩu nhôm chưa gia công lớn nhất từ Nga, mua trung bình khoảng 78.207 tấn mỗi tháng. Con số này cao hơn cùng kỳ năm ngoái khoảng 13%.

Ở một báo cáo, Rotterdam - cảng lớn nhất của châu Âu, cho biết tổng khối lượng hàng hoá đến đây tăng 0,8% trong nửa đầu năm 2022. Song, “hàng rời” - tức hàng hoá không vừa container, nhảy vọt 17,7%, chủ yếu là do nhập khẩu kim loại đi lên.

Một phát ngôn viên của cảng nói với Reuters rằng các lô hàng nhôm và niken vẫn đến Rotterdam vì chúng không bị trừng phạt, nhưng người này từ chối đưa ra bất kỳ số liệu cụ thể nào.

Đầu tuần này, một đơn vị của Norsk Hydro (Na Uy) cho biết họ sẽ loại trừ nguồn hàng của Nga khỏi các giao dịch mua nhôm cho năm 2023.

Cùng giai đoạn trên, nhập khẩu nhôm Nga của Mỹ đạt trung bình 23.049 tấn mỗi tháng - tăng 21% so với cùng kỳ năm ngoái.

Ông Tom Price - trưởng bộ phận chiến lược hàng hoá tại ngân hàng tư nhân Liberum, cho hay: “Người Mỹ muốn mua nhôm từ càng nhiều nguồn khác nhau càng tốt, điều này có ý nghĩa rất lớn”.

“Mỹ chần chừ không muốn nhập khẩu thêm nhôm từ Trung Quốc…vì vậy, nguồn cung nhôm của Rusal là rất quan trọng. Đó là lý do tại sao Mỹ không đóng cửa thương mại với Nga”, ông tiếp tục.

Nhìn chung, các chuyến hàng nhôm từ Nga hiện tương đối ổn định.

Trong giai đoạn từ tháng 3 đến tháng 6, nhập khẩu nhôm Nga của 7 thị trường hàng đầu hồi năm ngoái đạt trung bình 221.693 tấn mỗi tháng - thấp hơn một năm trước 9% nhưng cao hơn mức trung bình hàng tháng cho cả năm 2021 khoảng 4%.

Mua thêm niken

Về niken, Nga chiếm khoảng 10% sản lượng toàn cầu và hãng Nornickel của nước này sản xuất khoảng 15% - 20% niken có thể chế tạo pin trên thế giới.

Nhập khẩu niken từ Nga của ba thị trường hàng đầu trong 4 tháng từ khi chiến sự nổ ra đã tăng 17% so với cùng kỳ năm ngoái. Mỹ chứng kiến mức tăng mạnh nhất - 70% so với một năm trước. Trong khi đó, các lô hàng đến EU nhích 22%.

Các nhà phân tích cho biết, giá niken phi mã sau cuộc chiến đã tạo thêm động lực để Nga tiếp tục xuất khẩu hàng.

Ngày 8/3, giá niken trên sàn giao dịch kim loại London (LME) đã tăng gấp đôi lên mức kỷ lục là hơn 100.000 USD/tấn. LME đã phải tạm ngưng giao dịch và huỷ bỏ các thoả thuận trước đó.