|
 Thuật ngữ VietnamBiz
Thời sự

Loạt sai sót tại 7 dự án BOT, BT: TTCP Kiến nghị kiểm điểm Bộ Giao thông và Bộ Tài chính

18:00 | 18/08/2017
Chia sẻ
Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng yêu cầu Bộ GTVT và Bộ Tài chính phải kiểm điểm và xử lý trách nhiệm đối với tập thể, cá nhân liên quan tới các sai sót tại 7 dự án BOT, BT vừa được cơ quan này thanh tra.
 
loat sai sot tai 7 du an bot bt ttcp kien nghi kiem diem bo giao thong va bo tai chinh
Ảnh minh họa. Ảnh: Người Lao động.

Thanh tra Chính phủ vừa có kết luận về việc đầu tư, quản lý các dự án theo hình thức hợp đồng xây dựng - chuyển giao (BT), hợp đồng xây dựng - kinh doanh - chuyển giao (BOT) thuộc lĩnh vực giao thông, môi trường tại Bộ Giao thông Vận tải với bảy dự án. Danh sách 7 dự án được TTCP tiến hành thanh tra gồm: BOT đèo Phước Tượng - Phú Gia; Nâng cấp tuyến Pháp Vân - Cầu Giẽ; Xây dựng đường Hòa Lạc - Hòa Bình; Cải tạo nâng cấp quốc lộ 6 (đoạn Xuân Mai - Hòa Bình); Khôi phục cải tạo quốc lộ 20 (Km 123+105 đến Km 268); Đầu tư xây dựng quốc lộ 20 (Km 0+000 đến Km 123+105); Đầu tư xây dựng Thái Nguyên - Chợ Mới; Nâng cấp quốc lộ 38 (đoạn qua Bắc Ninh và Hải Dương). Trong số này có năm dự án BOT, một dự án BT, một dự án kết hợp cả BOT và BT.

Theo đó, đến tháng 9/2015, Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) đã triển khai thực hiện 78 dự án đầu tư theo hình thức BT và BOT trong lĩnh vực giao thông với chiều dài khoảng 2.200 km, tổng mức đầu tư khoảng gần 219.000 tỉ đồng (trên 202.000 tỉ đồng là các dự án BOT).

Kết luận của Thanh tra Chính phủ xác định trong hơn 70 dự án đầu tư theo hình thức BOT và BT tại Bộ GTVT không lựa chọn được nhà đầu tư nào theo hình thức đấu thầu, 100% đều là chỉ định thầu với lý do chỉ có một nhà đầu tư tham gia hoặc do tính cấp bách của dự án.

Một số nhà đầu tư được lựa chọn có năng lực hạn chế, không đáp ứng yêu cầu của dự án. Ngoài ra, Thanh tra Chính phủ phát hiện kết quả kiểm tra tổng mức đầu tư có nhiều sai lệch nên vốn đầu tư xác định cho hợp đồng dự án không chính xác.

Qua 7 dự án bị thanh tra, các nhà đầu tư phê duyệt sai tăng về đơn giá định mức, chế độ tiền lương, phụ cấp hoặc các yếu tố phát sinh không đúng thực tế với số tiền trên 316 tỉ đồng.

Kết luận Thanh tra cũng nêu rõ hầu hết dự án BT và BOT đều thực hiện tại các khu vực giao thông trọng yếu, có mật độ tham gia giao thông lớn, đặt các trạm thu phí có khoảng cách gần nhau bất hợp lý, giá phí cao, tăng nhanh. Việc này khiến người tham gia giao thông không còn sự lựa chọn nào khác, điển hình là tại Hà Nội, Thái Bình, Nam Định, Hưng Yên và Hòa Bình.

Thực trạng này dẫn đến việc người dân né trạm thu phí, đi vào đường ngang ngõ tắt gây hư hại hệ thống giao thông địa phương, gây nguy cơ mất an toàn giao thông. Ngoài ra, việc xác định phương án, doanh thu tài chính thiếu chính xác đã gây ra gánh nặng cho người dân và DN tham gia giao thông vì thời gian thu phí quá dài.

Ngoài ra, Bộ GTVT đã phê duyệt nhiều cải tạo đường cũ và xây dựng đường mới thành một dự án sau đó thu phí ở hai nơi. Đây là việc làm không hợp lý. Theo quy định, việc cải tạo đường cũ này phải thực hiện bằng nguồn Quỹ bảo trì đường bộ. Bộ GTVT phê duyệt ghép vào là không đúng quy định.

Việc xác định lưu lượng xe chỉ diễn ra trong thời gian rất ngắn nhưng lấy căn cứ áp dụng để thu phí cho cả thời kỳ khai thác rất dài, giá thu phí cao, điều chỉnh không hợp lý. Có dự án chưa hoàn thành (giá trị đầu tư mới 30%) nhưng giá thu phí đã tương đương dự án đầu tư mới.

Thanh tra Chính phủ khẳng định Bộ GTVT chịu trách nhiệm chung về những sai sót trên. Bộ Tài chính chịu trách nhiệm liên quan đến việc thu phí chưa hợp lý, thỏa thuận việc đặt trạm thu phí chưa đảm bảo nguyên tắc.

Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng yêu cầu 2 đơn vị này phải kiểm điểm và xử lý trách nhiệm đối với tập thể, cá nhân liên quan.

Về xử lý kinh tế, Thanh tra Chính phủ yêu cầu Bộ GTVT có trách nhiệm rà soát, xử lý phê duyệt điều chỉnh tổng mức đầu tư 6 dự án gần 451,578 tỷ đồng và điều chỉnh các hợp đồng dự án về tổng vốn đầu tư, xác định lại chi phí tư vấn lập dự án và thu hồi nộp ngân sách phần đã thanh toán vượt tương ứng giá trị tổng mức đầu tư phải điều chỉnh; thanh lý 2 hợp đồng tư vấn với nhà đầu tư trị giá 16,203 tỷ đồng.

Các doanh nghiệp dự án (7 doanh nghiệp) xử lý hơn 316,252 tỷ đồng bao gồm: Phê duyệt điều chỉnh dự toán 9 khoản hơn 91,018 tỷ đồng; rà soát 16 khoản hơn 225,234 tỷ đồng để điều chỉnh thanh quyết toán theo thực tế đúng chế độ; đối chiếu loại bỏ những khoản đã xử lý điều chỉnh tổng mức đầu tư; căn cứ thực tế thi công và xử lý của các cơ quan có thẩm quyền để quyết toán vốn đầu tư theo quy định.

Với dự án nâng cấp đường Pháp Vân - Cầu Giẽ giai đoạn 1, Thanh tra Chính phủ cho hay, giai đoạn này dự án chỉ sửa chữa, cải tạo các yếu tố hình học và rải thảm mặt đường cũ, nhưng giá phí thu tương đương với giá thu đường cao tốc xây dựng mới Cầu Giẽ - Ninh Bình (1.500 đồng/km). Điều này là "bất hợp lý và bất thường", cần làm rõ trách nhiệm của tập thể, cá nhân.

Theo Thanh tra Chính phủ, việc phê duyệt và triển khai dự án đã không lường hết những bất cập về hệ thống thu phí, dẫn đến bất hợp lý khi kết nối với tuyến đường cao tốc Cầu Giẽ - Ninh Bình, bất tiện cho người tham gia giao thông và ùn tắc nghiêm trọng tại các thời điểm mật độ giao thông cao.

Vì những bất cập trên, Thanh tra Chính phủ cho biết, hiện dự án buộc phải khắc phục thay thế bằng phương án thu phí tự động và bỏ trạm thu phí Đại Xuyên.

Theo báo cáo của Chính phủ (gửi Ủy ban Thường vụ Quốc hội ngày 10/8), hiện trên cả nước có 88 trạm thu giá trên quốc lộ. Bộ GTVT quản lý 73 trạm (55 trạm đang thu, 18 trạm chưa thu). UBND các tỉnh quản lý 15 trạm.

loat sai sot tai 7 du an bot bt ttcp kien nghi kiem diem bo giao thong va bo tai chinh Thiếu cơ sở pháp lý để giải quyết bức xúc về dự án BOT

Qua giám sát chuyên đề “Việc thực hiện chính sách, pháp luật về đầu tư và khai thác các công trình giao thông theo hình ...

loat sai sot tai 7 du an bot bt ttcp kien nghi kiem diem bo giao thong va bo tai chinh Chuyên gia chỉ rõ lỗ hổng rút tiền cực dễ của chủ đầu tư BOT đường bộ

"Đối với các dự án BOT đường bộ, Việt Nam chủ yếu chỉ định nhà đầu tư. Tuy nhiên, cách làm lại tạo ra những ...

loat sai sot tai 7 du an bot bt ttcp kien nghi kiem diem bo giao thong va bo tai chinh Rà soát lại vị trí đặt trạm thu phí dự án BOT

Các thành viên Ủy viên Thường vụ Quốc hội kiến nghị Chính phủ cần chỉ đạo khẩn trương hoàn thiện việc rà soát các vị ...

loat sai sot tai 7 du an bot bt ttcp kien nghi kiem diem bo giao thong va bo tai chinh Quản lý thiếu minh bạch, dự án BOT bị đánh giá tiêu cực

Năng lực giám sát về cơ chế thu phí còn yếu, thiếu minh bạch trong quá trình quản lý hợp đồng, chưa làm tốt công ...

Khánh Hà