Loạt sai phạm của IDICO tại dự án cải tạo, nâng cấp Quốc lộ 1A, đoạn An Sương – An Lạc

Dự án cải tạo, nâng cấp Quốc lộ 1A, đoạn An Sương – An Lạc sai từ khâu lập, phê duyệt dự án khả thi cho đến khâu ký hợp đồng BOT, công tác thu phí hoàn vốn, quyết toán dự án... (Ảnh: IDICO)

Tổng mức đầu tư dự án được duyệt tăng sai hơn 17,682 tỷ đồng

Theo kết luận của Thanh tra Chính phủ (TTCP) về việc chấp hành quy định của pháp luật khi thực hiện một số dự án đầu tư theo hình thức BT, BOT trong lĩnh vực giao thông, môi trường trên địa bàn TP HCM, Dự án cải tạo, nâng cấp Quốc lộ 1A, đoạn An Sương – An Lạc được ký kết hợp đồng giữa Bộ Giao thông vận tải (GTVT) và Công ty cổ phần Đầu tư phát triển hạ tầng IDICO giai đoạn trước ngày 23/7/2010.

Kết luận của TTCP cho biết, việc lập, thẩm định, phê duyệt dự án khả thi của Bộ GTVT chưa đầy đủ, thiếu chính xác, trong đó phê duyệt tăng sai tổng mức đầu tư (chi phí dự phòng) là khoảng hơn 17,682 tỷ đồng.

Về việc ký kết hợp đồng (ngày 27/11/2003), theo quy định Luật thuế giá trị gia tăng (VAT), thuế này sẽ được nhà nước hoàn cho nhà đầu tư và thực tế trong năm 2005 nhà đầu tư được hoàn lại 8,891 tỷ đồng tiền thuế và năm 2006 là 10,653 tỷ đồng. Tuy nhiên, tại Phụ lục số V của phương án tài chính trong hợp đồng BOT, hai bên thống nhất tính toán phương án hoàn vốn bao gồm cả thuế VAT là 19,544 tỷ đồng vào tổng vốn đầu tư dự án dẫn đến kéo dài thời gian thu phí hoàn vốn là không đúng quy định.

Dự án dự án đã đưa vào khai thác và thu phí hoàn vốn từ ngày 2/1/2005, tổng mức đầu tư dự án được phê duyệt là 755,363 tỷ đồng, giảm hơn so với mức đầu tư được duyệt. Theo quy định, nếu điều chỉnh thời gian khai thác thu phí hoàn vốn do giá trị quyết toán thay đổi so với tổng mức đầu tư thì hai bên phải tổ chức đàm phán nhưng UBND TP và nhà đầu tư không thực hiện.

Thời gian hoàn thành vào đưa vào thu phí của dự án thực tế (2/1/2005) chậm hơn so với hạn nêu trong hợp đồng là quý I/2004. Nguyên nhân là do công tác giải phóng mặt bằng của các quận, huyện thuộc TP HCM không đảm bảo tiến độ, năng lực của chủ đầu tư còn yếu, thiếu vốn thanh toán…

Theo quy định của hợp đồng, chậm nhất sau 6 tháng khi dự án hoàn thành nghiệm thu công ty phải hoàn chỉnh hồ sơ và quyết toán dự án. Tuy nhiên, thực tế dự án hoàn thành đưa vào sử dụng từ tháng 1/2005 nhưng đến ngày 30/12/2008 công ty mới phê duyệt quyết toán dự án. Tổng vốn đầu tư dự án đã được quyết toán là 755,363 tỷ đồng (bao gồm cả thuế VAT), vốn vay là 555 tỷ đồng, các khoản phải trả là 7,039 tỷ đồng, các khoản phải thu là 1,22 tỷ đồng. Như vậy, vốn chủ sở hữu thực tế đầu tư dự án là 194,544 tỷ đồng, tương đương 25,76%, không đủ tỷ lệ theo quy định là 30%/tổng vốn đầu tư.

Hợp đồng cũng quy định, công ty phải thực hiện bảo dưỡng định kỳ, sửa chữa công trình, đảm bảo công trình vận hành theo đúng thiết kế. Tuy nhiên, công tác duy tu, sửa chữa tính đến tháng 6/2015 mới đạt 41,988/46,207 tỷ đồng(theo phương án tài chính), công tác trùng tu không thực hiện đầy đủ (định kỳ 1 lần/năm).

Do hợp đồng không quy định rõ mức chi phí hoạt động thu phí, công ty được thực hiện tổ chức thu phí theo quy định của Bộ Tài chính và công ty đã áp dụng mức chi phí hoạt động thu phí là 15% doanh thu. Kết quả thanh tra cho thấy, tổng doanh thu thực tế đến ngày 31/12/2014 là 1,39 tỷ đồng; tổng chi phí hoạt động thu phí tính theo mức 15% là 208,53 tỷ đồng. Thực tế, công ty đã hạch toán chi là 223,848 tỷ đồng (bằng 16,1% doanh thu), vượt mức quy định 15,318 tỷ đồng. Như vậy, tổng chi phí hoạt động thu phí phải điều chỉnh giảm để giảm chi phí tính thuế, đồng thời tăng lợi nhuận là 24,522 tỷ đồng.

Sai phạm tại những dự án thuộc Phụ lục Hợp đồng BOT

Thủ tướng Chính phủ đã đồng ý chủ trương bổ sung cho Dự án BOT An Sương – An Lạc hạng mục 2 nút giao thông (quốc lộ 1/tỉnh lộ 10 và quốc lộ 1/tỉnh lộ 10B) và lắp đặt giải phân cách giữa làn xe cơ giới/ xe thô sơ trên quốc lộ 1, đoạn An Sương – An Lạc. Tổng mức đầu tư 704,584 tỷ đồng, thời gian thu phí hoàn vốn là 192 tháng (từ tháng 2/2017 – 1/2033). Công trình đã hoàn thành và đưa vào khai thác từ ngày 30/8/2013.

TTCP chỉ rõ, những dự án BOT do nhà đầu tư đề xuất thì UBND TP phải bổ sung dự án vào danh mục dự án và đăng tải trên trang thông tin của địa phương, nhưng thực tế thành phố lại không đăng tải thông tin về dự án bổ sung này để nhà đầu tư khác được biết và tham gia mà lại chỉ định IDICO thực hiện luôn.

Không những thế, việc lập, thẩm định và phê duyệt dự án khả thi của UBND TP chưa đầy đủ, thiếu chính xác, trong đó tính sai tổng mức đầu tư (chi phí dự phòng cho yếu tố trượt giá là 18 tháng nhưng lại tính cho 24 tháng) là 11,454 tỷ đồng.

Phụ lục hợp đồng quy định thời gian khởi công là quý IV/2011, nhưng trong phương án tài chính vốn giải ngân của Phụ lục hợp đồng lại được tính toán từ quý I/2011. Việc mâu thuẫn thời gian khởi công dẫn đến phương án tài chính tính lãi ngân hàng tăng sai 16,26 tỷ đồng. Tại thời điểm ký kết Phụ lục hợp đồng nhà đầu tư chưa đảm bảo tỷ lệ vốn chủ sở hữu chiếm 15% tổng mức đầu tư dự án (tương đương 111,887 tỷ đồng) do khi đó nhà đầu tư đang đầu tư cho một số dự án khác.

Chi phí quản lý dự án được chủ đầu tư quyết toán với giá trị 7,532 tỷ đồng, trong đó quyết toán không đúng chi phí quản lý dự án chủ đầu tư là 1,005 tỷ đồng. Gói thầu xây lắp A2 được phê duyệt quyết toán với giá trị 152,497 tỷ đồng, trong đó quyết toán không đúng khối lượng xây lắp với giá trị là 227,235 triệu đồng.

Sai phạm cả ở những dự án thuộc Phụ lục Hợp đồng BOT là hạng mục 2 nút giao thông (quốc lộ 1/tỉnh lộ 10 và quốc lộ 1/tỉnh lộ 10B) và nút giao thông tại giao lộ quốc lộ 1/hương lộ 2 giai đoạn III. (Ảnh: IDICO)

Về Phụ lục hợp đồng BOT Dự án xây dựng bổ sung nút giao thông tại giao lộ quốc lộ 1/hương lộ 2 giai đoạn III, công trình được khởi công ngày 31/7/2014 và hoàn thành ngày 31/1/2015; tổng mức đầu tư là 407,039 tỷ đồng; thời gian thu phí hoàn vốn là 217 tháng.

Tương tự như dự án trên, dự án này được công ty đề xuất trên cơ sở yêu cầu về đảm bảo trật tự an toàn giao thông trên quốc lộ 1A đoạn An Sương – An Lạc, UBND TP chấp thuận cho IDICO đầu tư mà không đăng tải thông tin dự án cho các nhà đầu tư khác được biết và tham gia.

Việc lập, thẩm định và phê duyệt dự án khả thi của thành phố cũng chưa đầy đủ, thiếu chính xác, trong đó tính tăng sai tổng mức đầu tư (chi phí dự phòng cho yếu tố trượt giá là 8 tháng nhưng tính cho 12 tháng) là 14,067 tỷ đồng.

Phụ lục hợp đồng quy định tổng vốn đầu tư bao gồm tổng mức đầu tư và chi phí lãi vay. Tuy nhiên, trong phương án tài chính, lịch giải ngân vốn đầu tư của Phụ lục hợp đồng, tổng vốn đầu tư là 25,86 tỷ đồng lợi nhuận nhà đầu tư trong giai đoạn xây dựng là không đúng quy định của hợp đồng. Tại thời điểm ký kết phụ lục hợp đồng, nhà đầu tư cũng chưa đảm bảo tỷ lệ vốn chủ sở hữu chiếm 15% tổng mức đầu tư dự án do khi đó đang đầu tư một số dự án khác.

TTCP vạch rõ sai phạm hơn 2.100 tỷ đồng tại 6 dự án BOT, BT ở TP HCM TTCP phát hiện sai phạm hơn 2.100 tỷ đồng tại 6 dự án BOT, BT tại TP HCM, bao gồm: cầu Phú Mỹ; đường kết ...

Những sai phạm nổi cộm tại dự án BOT cầu Bình Triệu II Không thực hiện công bố danh mục dự án để kêu gọi đầu tư; không tổ chức đấu thầu rộng rãi mà chỉ định nhà ...

Dự án BOT cầu Phú Mỹ: Sai phạm hàng loạt từ khâu chỉ định thầu tới quá trình thực hiện Dự án xây dựng cầu Phú Mỹ được đầu tư theo hình thức hợp đồng BOT do Công ty cổ phần Đầu tư xây dựng ...

Loạt sai phạm tại Dự án BOT Hòa Lạc – Hòa Bình và thiếu sót của Tổng công ty 36 TTCP chỉ rõ loạt bất cập, sai phạm tại dự án đường Hòa Lạc - Hòa Bình và cải tạo nâng cấp quốc lộ 6 đoạn ...