Hiệp định đối tác kinh tế giữa Việt Nam và Nhật Bản

Thông tin cơ bản về Hiệp định đối tác kinh tế giữa Việt Nam và Nhật Bản

Thời gian kí: ngày 25/12/2008.

Có hiệu lực bắt đầu từ ngày 1/10/2009.

Hiệp định đối tác kinh tế giữa Việt Nam và Nhật Bản (VJEPA) là FTA song phương đầu tiên của Việt Nam, trong đó cả Việt Nam và Nhật Bản dành nhiều ưu đãi cho nhau hơn so với FTA ASEAN – Nhật Bản.

Hiệp định VJEPA có nội dung toàn diện, bao gồm nhiều lĩnh vực như thương mại hàng hóa, thương mại dịch vụ, đầu tư, cải thiện môi trường kinh doanh, di chuyển của thể nhân. 

Về mức cam kết chung trong vòng 10 năm kể từ khi thực hiện Hiệp định, Việt Nam cam kết tự do hóa đối với khoảng 87,66% kim ngạch thương mại và Nhật Bản cam kết tự do hóa đối với 94,53% kim ngạch thương mại.

Cam kết cắt giảm thuế của Việt Nam

Biểu cam kết của Việt Nam bao gồm 9.390 dòng thuế, trong đó đưa vào lộ trình cắt giảm đối với 8.873 dòng thuế.

Theo đó, vào năm cuối của Lộ trình giảm thuế (2026), tức là sau 16 năm thực hiện Hiệp định, Việt Nam cam kết xóa bỏ thuế quan đối với 90,64% số dòng thuế, trong đó xóa bỏ thuế quan ngay tại thời điểm Hiệp định có hiệu lực đối với 29,14% số dòng thuế. 

Các dòng thuế còn lại là các dòng thuế CKD ô tô và các dòng thuế nhạy cảm duy trì thuế suất cơ sở hoặc không cam kết cắt giảm chiếm khoảng 9%, tập trung vào một số nhóm rượu, thuốc lá, một số sản phẩm hóa chất, chất nổ, cao su, bông, vải, sắt thép,...

Bộ Tài chính đã ban hành Thông tư số 25/2015/BTC-TT ngày 14/2/2015 về việc ban hành Biểu thuế nhập khẩu ưu đãi đặc biệt của Việt Nam  thực hiện Hiệp định VJEPA tiếp tục cho giai đoạn 2015 - 2018. 

Theo đó, tính tới thời ngày 1/4/2015, Việt Nam cam kết xóa bỏ tổng số 32,92% các dòng thuế trong Hiệp định VJEPA. Cho tới thời điểm 1/4/2018, số dòng thuế cắt giảm thuế nhập khẩu về 0% của Việt Nam sẽ chiếm 41,78% tổng biểu.

Cam kết cắt giảm thuế của Nhật Bản cho Việt Nam

Tính tới thời điểm ngày 1/4/2015, Nhật Bản đã xóa bỏ thuế quan đối với 923 dòng các sản phẩm nông nghiệp từ Việt Nam. Đến năm 2019, có thêm 338 dòng thuế nông nghiệp khác sẽ được xóa bỏ thuế. 

Đối với các mặt hàng công nghiệp của Việt Nam, phần lớn được hưởng thuế suất 0% ngay khi Hiệp định có hiệu lực như linh kiện điện tử, máy móc, thiết bị, điện thoại, máy vi tính, đồ điện gia dụng, sản phẩm nhựa, giấy,...

Đến cuối lộ trình vào năm 2026, Nhật Bản cam kết xóa bỏ thuế quan đối với 96,45% tổng số các dòng thuế đối với các sản phẩm có xuất xứ từ Việt Nam; tập trung chủ yếu ở các nhóm nông sản, thủy sản, hàng dệt may, giày dép, đồ gỗ, linh kiện điện tử...

Trong các giai đoạn tiếp theo, thuế nhập khẩu của hầu hết các mặt hàng còn lại cũng sẽ giảm dần để tiến tới đưa về 0%. Với các ưu đãi như vậy, hàng Việt sẽ có cơ hội lớn để thâm nhập thị trường Nhật Bản, đặc biệt là các sản phẩm nông, thủy sản và hàng dệt may.

Tận dụng Hiệp định đối tác kinh tế giữa Việt Nam và Nhật Bản 

Mặc dù được ưu đãi về thuế, song Doanh nghiệp Việt Nam tận dụng được cơ hội này không phải là chuyện dễ bởi Nhật Bản là một trong những thị trường khó tính nhất thế giới với tiêu chuẩn kĩ thuật cao và qui trình nghiêm ngặt.

Các Doanh nghiệp Việt Nam, đặc biệt là các doanh nghiệp nhỏ và vừa phải thường xuyên cập nhật thông tin, nắm rõ lộ trình cắt giảm thuế của từng mặt hàng.

Để có thể hưởng được những lợi thế đó, các doanh nghiệp phải tìm hiểu thật kĩ nội dung của hiệp định, từng điều khoản đối với lĩnh vực mình quan tâm.

Phải tìm hiểu kĩ tiêu chuẩn kĩ thuật của sản phẩm sẽ xuất sang Nhật Bản, chẳng hạn thủy sản phải đảm bảo tiêu chuẩn an toàn vệ sinh thực phẩm, đồng thời phải có giá cạnh tranh với doanh nghiệp các nước khác.

Đồng thời để các Doanh nghiệp tận dụng VJEPA nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh, cần sự chung tay của rất nhiều các đơn vị liên quan, đòi hỏi sự phối hợp đồng bộ từ Chính phủ, các cơ quan chức năng, ngân hàng và từ chính bản thân các doanh nghiệp, đặc biệt là ở giai đoạn đầu hội nhập.

Chi tiết về Hiệp định đối tác kinh tế giữa Việt Nam và Nhật Bản