Hành trình từ doanh nghiệp triệu USD đến đế chế 2,9 tỷ USD của Thế giới Di động

	Creador rót gần nghìn tỷ đồng vào Thế giới Di động thế chân Mekong Capital
	Mekong Enterprise thoái toàn bộ vốn MWG, đạt tỷ suất lợi nhuận 57 lần
	Ông Trần Kinh Doanh trở thành tân Chủ tịch HĐQT của Trần Anh

Công ty cổ phần Đầu tư Thế giới Di động (Mã: MWG) tiền thân là Công ty TNHH Thế giới Di động thành lập vào tháng 3/2004 đến tháng 10/2004 Công ty đã khai trương cửa hàng thegioididong.com đầu tiên.

Năm 2007, tiếp nhận vốn đầu tư của quỹ Mekong Capital, chuyển đổi sang hình thức công ty cổ phần và đến năm 2009 Công ty cổ phần Đầu tư Thế giới Di động được thành lập.

Từ doanh nghiệp triệu USD đến đế chế 2,9 tỷ USD

Tính từ năm 2009 đến nay, trải qua 9 năm phát triển Thế giới Di động từ một doanh nghiệp với doanh thu hơn 86 triệu USD đến hết năm 2017 doanh thu chạm mốc 2,9 tỷ USD, đứng số 1 Việt Nam về thị phần bán lẻ điện thoại di động.

Thậm chí trong một bài phát biểu, ông Trần Kinh Doanh - Tổng Giám đốc của Thế giới Di động đã đề cập mục tiêu đạt doanh thu 10 tỷ USD đến năm 2020.

Nguồn: Hoàng Kiều tổng hợp (đơn vị tỷ đồng)

Không chỉ doanh thu tăng trưởng nhanh mà tốc độ tăng trưởng kép hàng năm của lợi nhuận (CAGR) giai đoạn 2009 - 2017 đã đạt trên 55%/năm.

Tuy nhiên từ năm 2014 đến nay Thế giới Di động đang bước vào giai đoạn giảm tốc khi tốc độ tăng trưởng lợi nhuận giảm từ mức 161% năm 2014 xuống còn 40% trong năm 2017 khi mảng bán lẻ điện thoại di động đang dần bão hoà.

Dù doanh thu và lợi nhuận có xu hướng giảm tốc nhưng Thế giới Di động luôn duy trì được mức biên lợi nhuận gộp trong khoảng 15 - 16% trong 6 năm trở lại đây và tăng nhẹ lên 17% năm 2017.

Nguồn: Hoàng Kiều tổng hợp (đơn vị: %)

Trong giai đoạn doanh thu và lợi nhuận cùng giảm tốc thì tương ứng tỷ lệ chi phí bán hàng và quản lý doanh nghiệp trên doanh thu cũng có xu hướng tăng lên đặc biệt là chi phí bán hàng.

Việc mở rộng thần tốc các chuỗi Điện máy Xanh cũng như Bách Hoá Xanh đã đẩy số nhân công tăng theo đó chi phí nhân viên tăng mạnh. Tổng số nhân viên đến hết ngày 31/12/2017 là 36.806 người, tăng mạnh 40% so với năm 2016.

Tính riêng năm 2017, Thế giới Di động đã chi đến 4.930 tỷ đồng cho chi phí nhân công, tăng gần 62% so với cuối năm 2016.

Nguồn: Hoàng Kiều tổng hợp

Thách thức giải quyết bài toán tăng trưởng

Khi mảng bán lẻ điện thoại di động rơi vào giai đoạn bão hoà với tốc độ tăng trưởng số cửa hàng thegioididong giảm tốc thì ngay lập tức, Công ty lấn sang mảng điện máy với chuỗi Điện máy Xanh.

Giai đoạn 2015 - 2017, Điện máy Xanh tăng cả về số lượng cửa hàng cũng như doanh thu đóng góp vào Công ty. 11 tháng đầu năm 2017, doanh thu chuỗi Điện máy Xanh tăng 124% so với cùng kỳ 2016 đạt 26.091 tỷ đồng, đóng góp 44% vào tổng doanh thu.

Để hiện thực hoá "giấc mơ 10 tỷ USD", Thế giới Di động thâu tóm Công ty cổ phần Thế giới số Trần Anh (Mã: TAG) và sắp hoàn tất nâng sở hữu lên 100% cùng thay đổi hàng loạt nhân sự cấp cao tại đây.

Nước cờ thâu tóm Trần Anh sẽ giúp Thế giới Di động mở rộng thị trường một cách nhanh chóng đặc biệt là phía Bắc bởi Trần Anh dẫn đầu miền Bắc về thị phần điện máy và khoảng 14% thị phần cả nước.

Tuy nhiên có thể nói mảng điện máy cũng lặp lại như bán lẻ di động, sau khi tăng trưởng mạnh sẽ đến giai đoạn bão hoà, vì vậy Thế giới Di động phải tiếp tục tìm hướng đi khác.

Vào cuối năm 2015, Thế giới Di động cho ra mắt cửa hàng Bách hoá Xanh đầu tiên ở TP HCM và thử nghiệm đến hết năm 2016. Sang năm 2017, chuỗi Bách hoá Xanh đã bứt phá khi tính hết tháng 11/2017, tổng số cửa hàng đã nâng lên con số 200.

Theo báo cáo từ CTCP Chứng khoán TP HCM (HSC) cho biết các cửa hàng Bách hoá Xanh của Thế giới Di động cho doanh thu bình quân 1,1 tỷ đồng, tăng khoảng 15%/cửa hàng với đóng góp chủ yếu là từ hàng tươi sống (khoảng 50%).

Dù Bách hoá Xanh bước đầu cho thấy vài điểm sáng song Công ty lựa chọn hướng đi cạnh tranh với các cửa hàng tạp hóa và chợ truyền thống, chiếm đến 76% thị phần. Theo đó doanh nghiệp cần phải thay đổi thói quen người tiêu dùng, đảm bảo các yêu cầu về giá cả cũng như độ tươi của thực phẩm. Bên cạnh đó, Công ty mới chỉ mở chuỗi ở khu vực phía Nam, việc mở rộng ra Hà Nội hay các khu vực khác vẫn là bài toán lớn.

Trái lại, "cỗ máy tạo tiền" từ chuỗi thegioididong.com lại đang trở nên ì ạch. 11 tháng đầu năm 2017, doanh thu chuỗi này chỉ tăng 14% so với cùng kỳ 2016, đạt 31.680 tỷ đồng nhưng vẫn góp chính vào tổng doanh thu của Công ty.

Nguồn: Hoàng Kiều tổng hợp

Liên tục chuyển mình để giải quyết bài toán tăng trưởng trong khi lại thế thế mạnh về bán lẻ thì mới đây Thế giới Di động tiếp tục nhảy sang mảng dược phẩm. Động thái mới nhất là Công ty đã hoàn tất mua lại chuỗi nhà thuốc Phúc An Khang và mở cửa hàng mới với tên gọi Nhà thuốc An Khang. Công ty cũng đã thông báo tuyển dụng dược sĩ và lên kế hoạch mở 50 - 60 cửa hàng bán lẻ thuốc vào cuối năm 2018.

Mảng bán lẻ dược là một thị trường khổng lồ với doanh thu trong nước khoảng 5,2 tỷ USD (theo số liệu từ Business Monitor International - BMI). Hiện có khá nhiều doanh nghiệp điện máy nhảy vào như CTCP Bán lẻ Kỹ thuật số FPT (FPT Retail), Công ty cổ phần Thế giới số (Mã: DGW), Công ty cổ phần Đầu tư và Phát triển Nguyễn Kim... Có thể nói đây sẽ là mảng cạnh tranh vô cùng khốc liệt với Thế giới Di động.

Tính đến hết năm 2016, thi phần điện thoại di động của Công ty đứng đầu trong nước với 40%, tăng trưởng mạnh so với thời điểm 2014 ở mức 23% và năm 2017 HSC ước tính thị phần mảng này tăng nhẹ lên 42%.

Về Điện máy Xanh năm 2016 thị phần chuỗi này khoảng 16% và HSC dự kiến sẽ tăng lên 33% cuối năm 2017.

Nguồn: Báo cáo thường niên 2016

Việc liên tục đầu tư mở rộng các cửa hàng cũng khiến Thế giới Di động phải đẩy mạnh vay nợ. Từ năm 2012 - 2016, Công ty chỉ có nợ ngắn hạn, không hề xuất hiện khoản nợ dài hạn nào.

Tuy nhiên sang năm 2017 với sự mở rộng thần tốc của chuỗi Điện máy Xanh, Bách hoá Xanh khiến Thế giới Di động phải đi vay dài hạn 1.192 tỷ đồng với 1.105 tỷ đồng phát hành trái phiếu trong năm cho các tổ chức bảo hiểm và ngân hàng bên cạnh 162 tỷ đồng vay ngân hàng.

Việc mở rộng cửa hàng kéo hệ số nợ/vốn chủ sở hữu của Thế giới Di động tăng mạnh giai đoạn 2014 - 2017. Tại ngày 31/12/2017, tổng nợ của Công ty đã gấp 2,9 lần vốn chủ sở hữu so với con số 1,3 của năm 2014.

Nguồn: Hoàng Kiều tổng hợp (đơn vị: tỷ đồng)

Bỏ 1 đồng thu về 7 đồng từ cổ phiếu MWG chỉ sau 3,5 năm

Qua 3,5 năm niêm yết, thị giá cổ phiếu MWG tăng gần 579%, trong khi VN-Index chỉ tăng trưởng gần 89%.

Sau 10 năm gắn bó với Thế giới Di động thì ngày 26/1 vừa qua Mekong Capital đã thoái toàn bộ vốn tại đây sau khi chuyển giao toàn bộ 5 triệu cổ phần cho Alstonia Costana với tỷ suất lợi nhuận đạt 57 lần. Tổng giám đốc của Mekong Capital chia sẻ: "Sự thành công của khoản đầu tư này đã vượt qua những kỳ vọng cao nhất của chúng tôi".

Ngay sau khi Mekong Capital thoái vốn thì lstonia Costana công bố đã đầu tư 994 tỷ đồng (tương đương 43,8 triệu USD) vào Thế giới Di động.

So sánh tốc độ tăng trưởng của cổ phiếu MWG và VN-Index từ ngày 4/7/2014 đến ngày 2/2/2018 (Nguồn: VNDirect)

Trong khoảng nửa tháng nay cổ phiếu MWG đang có xu hướng giảm. Tuy nhiên cổ phiếu bất ngờ tăng trần phiên ATC ngày 1/2 sau tin kết quả kinh doanh tăng trưởng ấn tượng. Kết phiên 2/2, sau phiên trần cổ phiếu MWG bất ngờ giảm 5,7% về 126.600 đồng/cp, ứng với vốn hoá gần 40.884 tỷ đồng.