Giảm nhập khẩu từ Trung Quốc, hoàn thiện pháp lí để 'né' rủi ro từ chiến tranh thương mại

Hàng hóa và vốn đầu tư từ Trung Quốc sẽ "tràn" vào Việt Nam

Trước những cơ hội và rủi ro từ cuộc tranh chấp thương mại Mỹ - Trung Quốc, ngày 6/9, Thời báo Kinh tế Sài Gòn phối hợp cùng Công ty Chứng khoán Yuanta Việt Nam đã tổ chức hội thảo "Chiến tranh thương mại leo thang: Mừng, lo của doanh nghiệp Việt?" tại TP HCM.

Tại hội thảo, các chuyên gia đều nhận định xung đột thương mại Mỹ - Trung Quốc đang tiếp tục leo thang căng thẳng trong thời gian gần đây và chưa cho thấy các dấu hiệu nhượng bộ của các bên.

Cụ thể, cuối tuần trước, Mỹ đã áp mức thuế 15% lên hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc, tăng từ mức 10% trước đó. 

Đây là đòn thuế mới, nhằm vào khoảng 300 tỉ USD hàng Trung Quốc. Nếu hai nước không đạt được một thỏa thuận thì Mỹ sẽ đánh thuế tiếp vào ngày 15/12.

Ông Trương Đình Tuyển, Nguyên Bộ trưởng Bộ Thương Mại Việt Nam cho rằng trong tương lai gần nếu chiến tranh thương mại tiếp tục leo thang, phạm vi thuế quan mở rộng ra toàn bộ kim ngạch song phương giữa Trung Quốc và Mỹ thì sẽ tác động khá lớn tới kinh tế Việt Nam.

Bởi nước ta có thể thay thế một phần đáng kể lưu lượng thương mại giữa Trung Quốc và Mỹ. Ngoài ra, các dòng vốn đầu tư rút khỏi Trung Quốc sẽ tìm đến Việt Nam như một điểm đến tiềm năng, nếu Việt Nam đẩy mạnh cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh.

Tuy nhiên, theo ông Tuyển, việc đồng nhân dân tệ giảm giá làm hàng hóa xuất khẩu của Trung Quốc rẻ hơn và Việt Nam sẽ là thị trường nhập khẩu các mặt hàng và công nghệ không cao đang dư thừa ở Trung Quốc.

Các chuyên gia tại hội thảo "Chiến tranh thương mại leo thang: Mừng, lo của doanh nghiệp Việt?" ngày 6/9 tại TP HCM. Ảnh: Như Huỳnh.

Ngoài ra, theo ông Tuyển, doanh nghiệp Trung Quốc có thể thông đồng với một số doanh nghiệp Việt đưa hàng từ Trung Quốc vào Việt Nam rồi tìm cách xuất khẩu sang Mỹ, kể cả lợi dụng cơ chế tạm nhập tái xuất hoặc có thể gia công thêm một vài công đoạn đơn giản, không bảo đảm tiêu chuẩn qui tắc xuất xứ.

"Đây là điều rất nguy hiểm, tạo cớ cho Mỹ đánh thuế bổ sung đối với hàng hóa của Việt Nam như vụ thép và nhôm", ông Trương Đình Tuyển nhấn mạnh.

Bởi dù Việt Nam chưa phải là đối tượng mà Mỹ hướng đến nhưng nước này đã cảnh báo Việt Nam trên các nội dung gồm xuất siêu lớn, từ vị trí thứ 6 đầu năm 2018 lên thứ 4 trong 16 nước xuất siêu vào Mỹ. 

Giảm nhập khẩu từ Trung Quốc và hoàn thiện pháp lí

Trước những diễn biến cuộc chiến tranh thương mại Mỹ - Trung Quốc, theo ông Trương Đình Tuyển, các doanh nghiệp Việt Nam cần tích cực điều chỉnh cơ cấu thị trường theo hướng cân bằng hơn.

Cụ thể, Việt Nam nên giảm nhập khẩu từ thị trường Trung Quốc, nhất là các sản phẩm công nghệ cao để tăng nhập khẩu các sản phẩm này từ Mỹ, châu Âu. Đồng thời, Việt Nam phải kiên quyết chống gian lận thương mại, bao gồm gian lận xuất xứ để tránh bị Mỹ và các đối tác thương mại trừng phạt.

"Khi EVFTA có hiệu lực, các doanh nghiệp cũng cần đẩy mạnh xuất khẩu vào thị trường EU thay vì chỉ tập trung vào thị trường Mỹ", ông Tuyển nói.

Tiến sĩ Phạm Sỹ Thành, Giám đốc chương trình Nghiên cứu Kinh tế Trung Quốc (VCES) thuộc Viện Nghiên cứu Kinh tế và Chính sách phát biểu tại hội thảo. Ảnh: Như Huỳnh.

Còn theo tiến sĩ Phạm Sỹ Thành, Giám đốc chương trình Nghiên cứu Kinh tế Trung Quốc (VCES) thuộc Viện Nghiên cứu Kinh tế và Chính sách, thương chiến diễn ra sẽ là cơ hội để Việt Nam hoàn thiện thể chế và lấp các khoảng trống về mặt pháp lí

Do đó, Việt Nam có thể tận dụng cơ hội này để hoàn thiện việc quản lí, cung cấp và kiểm tra xuất xứ hàng hóa, qua đó tranh thủ nâng cao tỉ lệ tận dụng ưu đãi từ Hiệp định thương mại FTA cho doanh nghiệp nội địa. 

"Việt Nam nên nâng cao việc theo dõi và quản lí các dự án có vốn đầu tư nước ngoài. Bên cạnh đó, việc tái cấu trúc chuỗi cung ứng ở khu vực là một cơ hội vàng để Việt Nam chào đón các chuỗi cung ứng phù hợp với mục tiêu phát triển dài hạn của mình", ông Phạm Sỹ Thành chia sẻ.