EU có thể phải nhập lượng khí đốt cao kỷ lục từ Nga trong năm nay

 Theo dữ liệu của Global Witness, trong 7 tháng đầu năm Bỉ và Tây Ban Nha là những nước mua LNG lớn thứ hai và thứ ba của Nga sau Trung Quốc. Nhìn chung, nhập khẩu khí đốt của EU từ Nga trong 7 tháng đầu năm  tăng 40% so với cùng kỳ năm 2021, trước thời điểm căng thẳng địa chính trị bùng nổ. 

Mức tăng này mạnh hơn nhiều so với mức tăng nhập khẩu LNG của Nga trung bình trên toàn thế giới là 6% trong 7 tháng đầu năm. 

Phân tích của Global Witness dựa trên dữ liệu của công ty Kpler. Lượng LNG mà EU nhập khẩu từ Nga cao hơn cả ngưỡng 1,7% so với kỷ lục của năm ngoái.

Global Witness cho biết kim ngạch nhập khẩu LNG trong 7 tháng đầu năm khoảng 5,3 tỷ Euro. 

“Một điều bất ngờ rằng các nước tại Châu Âu nỗ lực để giảm sự lệ thuộc vào nguồn cung khí đốt từ Nga chỉ bằng cách thay vì nhập khẩu qua đường biển thay vì đường ống.  Dù bằng đường nào đi nữa thì họ vẫn phải trả hàng tỷ Euro cho Nga để mua khí đốt”, Global Witness nhận định.

Hầu hết lượng khí đốt nhập khẩu của EU liên quan đến liên doanh Yamal LNG, do công ty Novatek của Nga sở hữu phần lớn cổ phần. Số cổ phần còn lại do TotalEnergies của Pháp, CNPC của Trung Quốc và một quỹ nhà nước Trung Quốc nắm giữ. Liên doanh được miễn thuế xuất khẩu nhưng phải chịu thuế thu nhập.

Cùng với việc mang lại hàng tỷ Euro doanh thu cho Nga vào thời điểm EU tiếp tục thắt chặt lệnh trừng phạt đối với Moscow, hoạt động nhập khẩu của EU đối mặt với rủi ro Điện Kremlin có thể đột ngột giảm nguồn cung bất cứ lúc nào, giống như họ đã từng làm đối với các đường ống dẫn khí vào năm ngoái. 

Ông Alex Froley, nhà phân tích LNG cấp cao tại công ty tư vấn ICIS, cho biết: “những  khách hàng ở châu Âu sẽ tiếp tục nhận khối lượng khí đốt theo hợp đồng dài hạn đã ký, trừ khi bị các chính trị gia cấm”. Ông nói thêm, lệnh cấm nhập khẩu của EU sẽ gây ra một số gián đoạn trong hoạt động xuất khẩu vì mô hình thương mại toàn cầu sẽ cần phải được sắp xếp lại, “nhưng cuối cùng châu Âu có thể tìm được các nhà cung cấp thay thế và Nga cũng có những khách hàng mới”.

Bỉ nhập khẩu khối lượng lớn LNG của Nga vì cảng Zeebrugge của nước này là một trong số ít điểm trung chuyển LNG của châu Âu từ các tàu chở dầu hạng phá băng được sử dụng ở vùng cao Bắc bán cầu sang các tàu chở hàng thông thường.

Các nhà phân tích cho biết, công ty Natology của Tây Ban Nha và Total của Pháp cũng đang tiếp tục có các hợp đồng mua số lượng lớn LNG của Nga.

Các nhà hoạch định chính sách EU đã kêu gọi các công ty châu Âu không mua LNG của Nga.

Bộ trưởng năng lượng Tây Ban Nha Teresa Ribera, đồng thời là chủ tịch luân phiên 6 tháng của EU, hồi tháng 3 cho biết khối này nên trừng phạt LNG của Nga. Ông cho rằng rằng tình hình hiện tại là “vô lý”.

Ông Kadri Simson, Ủy viên năng lượng của EU, cho rằng rằng khối này “có thể và nên loại bỏ hoàn toàn khí đốt của Nga càng sớm càng tốt, đồng thời vẫn lưu ý đến an ninh nguồn cung”.

Các quan chức EU đã chỉ ra nỗ lực tổng thể nhằm loại bỏ nhiên liệu hóa thạch của Nga vào năm 2027, nhưng cảnh báo rằng lệnh cấm hoàn toàn nhập khẩu LNG có nguy cơ gây ra một cuộc khủng hoảng năng lượng giống như năm ngoái khi giá khí đốt của EU đạt mức cao kỷ lục hơn 300 Euro/MWh. 

Một quan chức cho biết, mặc dù các thùng chứa khí đốt ở châu Âu đã đầy hơn 90% trước mùa đông nhưng vẫn có “rất nhiều điều phải lo lắng” nếu nguồn cung tiếp tục bị cắt giảm.

Dữ liệu của Kpler cho thấy LNG của Nga chiếm 21,6 triệu, tương đương 16%, trong tổng số 133,5 triệu mét khối LNG nhập khẩu của EU (tương đương 82 tỷ mét khối khí đốt tự nhiên) trong 7 tháng đầu năm khiến Nga trở thành nhà cung cấp lớn thứ hai của khối, sau Mỹ.  

Vào tháng 3, các bộ trưởng năng lượng đã đưa ra một điều khoản cho các quy định mới quản lý thị trường khí đốt của khối, cho phép các chính phủ cấm các công ty Nga và Belarus đăng ký công suất trên cơ sở hạ tầng LNG của EU trong một nỗ lực tìm ra cách hợp pháp để ngăn chặn nhập khẩu khí đốt từ hai nước này.

Nhưng đề xuất này trước tiên phải được đàm phán với Nghị viện châu Âu trước khi có hiệu lực.

Ông Henning Gloystein, Giám đốc Năng lượng, Khí hậu và Tài nguyên tại Eurasia Group, cho biết khả năng chính phủ các nước phải ra lệnh đóng cửa ngành công nghiệp vì thiếu khí đốt trong mùa đông năm nay là “gần như bằng không”.

Ông nói thêm, EU phải cắt giảm nhu cầu thêm 10%. “Nếu chúng ta không giảm mức tiêu thụ khí đốt từ 10 đến 15% một cách có cơ cấu, chúng ta có nguy cơ lặp lại cuộc chạy đua về nguồn cung hàng năm.”