Dịch tả heo châu Phi và những ảnh hưởng của nó đến con người

Dịch tả heo châu Phi có khả năng lây lan với tốc độ nhanh và đang trở thành mối lo ngại cho người chăn nuôi và người tiêu dùng. Chính vì vậy, việc biết và hiểu rõ loại virus gây bệnh này bên cạnh những dấu hiệu bệnh ở từng cấp độ là rất cần thiết.

Đặc điểm của dịch tả heo châu Phi

Thời gian qua, bệnh dịch tả heo châu Phi đã tác động mạnh mẽ đến ngành chăn nuôi heo của Việt Nam nói chung và toàn thế giới nói riêng. Để hiểu rõ về loại dịch bệnh này bạn có thể tham khảo những thông tin sau:

Dịch tả heo châu Phi là gì?

Đây là bệnh lây nhiễm do virus gây ra và bắt nguồn đầu tiên ở châu Phi. Loại virus này được tìm thấy trong máu, cơ quan nội tạng và dịch bài tiết từ heo. Chúng có tốc độ lây lan nhanh chóng, ở mọi lứa tuổi và ở tất cả các giống heo. Tỷ lệ chết gần như 100% nếu heo bị nhiễm phải virus gây bệnh này.

Virus dịch tả heo châu Phi có sức đề kháng cao, tồn tại được trong môi trường có nhiệt độ thấp, trong thịt lợn sống. Ngoài ra, ở nhiệt độ không cao (dưới 70 độ C) virus có thể sống được khoảng 3 - 6 tháng. Tại nền nhiệt 70 độ C, virus sẽ bị chết. Chính vì sức đề kháng của virus này quá mạnh mẽ nên khả năng phát tán dịch trên phạm vi rộng và khó ngăn chặn.

Dịch tả heo châu Phi lây lan qua những con đường nào?

Đường hô hấp và đường tiêu hóa là hai con đường lây bệnh chính cho heo từ khi được phát hiện. Theo đó, từ việc tiếp xúc trực tiếp hoặc gián tiếp với các đồ vật nhiễm virus dịch tả, chẳng hạn như heo nhiễm bệnh, phương tiện vận chuyển, chuồng trại, quần áo nhiễm virus, dụng cụ, đồ dùng hoặc thức ăn từ thịt heo bị nhiễm bệnh.

Dịch này tuy không lây sang người nhưng chính người là một tác nhân gây phát tán bệnh một cách nhanh chóng.

Dịch tả heo châu Phi có những triệu chứng nào?

Thời gian ủ bệnh của bệnh dịch tả heo châu Phi rơi vào khoảng từ 3 ngày đến 5 ngày. Trường hợp với các ca bệnh cấp tính, thời gian ủ bệnh sẽ nhanh hơn, nằm trong khoảng 3 - 4 ngày. Lưu ý, các triệu chứng trên heo bệnh sẽ bị theo từng thể khác nhau.

Cụ thể, triệu chứng của từng thể như sau:

- Thể á cấp:

+ Heo bị sốt nhẹ (có thể không bị sốt), giảm ăn, sụt ký, ho, khò khè và khó thở.

+ Đi đứng khó khăn, viêm khớp, đặc biệt, heo mang thai dễ bị sảy thai.

+ Sau khi phát hiện bệnh, heo chết sau khoảng từ 15 ngày đến 45 ngày, tỷ lệ heo chết ở thể này rơi vào khoảng 30 - 70%.

- Thể cấp tính:

+ Dễ nhận thấy nhất là heo bị sốt cao khoảng 40,5 - 42 độ C.

+ Lười vận động, nằm chồng đống, thích nằm chỗ gần nước và khoảng từ 2 ngày đến 3 ngày đầu tiên không ăn.

+ Sau đó, heo di chuyển bất thường. Một số vùng da trắng chuyển dần sang đỏ, đặc biệt ở các vùng cẳng chân, đuôi, tai, da phần dưới vùng ngực và bụng có thể có màu xanh tím.

+ Trước khi heo chết khoảng một đến hai ngày sẽ có những biểu hiện triệu chứng về thần kinh, đi lại không vững, thở gấp khó thở, có bọt lẫn máu ở mũi, viêm mắt, nôn mửa, tiêu chảy đôi khi lẫn máu hoặc có thể táo bón.

+ Sau khi phát hiện bệnh, heo chết trong khoảng từ 6 ngày đến 13 ngày, ngoài ra, có thể kéo dài đến 20 ngày. Đặc biệt, các trường hợp heo mang thai sẽ bị sảy thai, tỷ lệ chết cao gần như 100%.

+ Nếu như heo khỏi bệnh hoặc nhiễm virus nhưng không có triệu chứng sẽ mang virus cả đời và là nguồn lây nhiễm bệnh. Do đó, cũng cần phải tiêu hủy ngay.

- Thể quá cấp tính: Heo chết rất nhanh, thông thường sẽ không biểu hiện triệu chứng lâm sàng. Heo sẽ nằm và sốt cao trước khi chết.

Cách phòng chống bệnh dịch tả heo châu Phi

Hiện nay, trên thế giới vẫn chưa có vắc-xin và thuốc điều trị đặc hiệu cho heo bị nhiễm bệnh dịch tả lợn châu Phi. Vì vậy, theo nghiên cứu, các phương pháp phòng tránh bệnh này như sau:

- Thường xuyên sát trùng và vệ sinh tại cơ sở chăn nuôi, các phương tiện vận chuyển, dụng cụ chăn nuôi. Đặc biệt, các chợ điểm bán buôn, giết mổ heo và các sản phẩm thải của heo bằng vôi bột hoặc hóa chất.

- Vệ sinh cá nhân những người tham gia chăn nuôi và tiếp xúc với mầm bệnh.

- Phát hiện và cách ly heo bị bệnh hoặc nghi bị bệnh.

- Tiêu diệt các nguồn bệnh lây nhiễm khác như ruồi, muỗi nhằm tránh mang mầm bệnh phát tán ra bên ngoài, khiến công tác chống dịch gặp nhiều khó khăn.

- Tuyệt đối không mua, bán thịt heo hoặc các sản phẩm từ heo không rõ nguồn gốc xuất xứ. Không sử dụng lại các loại thức ăn thừa hoặc chưa được nấu chín từ thịt heo.

Ảnh hưởng của dịch tả heo châu Phi tới sức khỏe con người

Tuy bệnh này không lây lan sang người và cũng không có mối đe dọa trực tiếp đến sức khỏe con người nhưng heo khi đã nhiễm loại virus này có nguy cơ cao mắc các bệnh khác gây ảnh hưởng gián tiếp đến con người như là bện tai xanh, bệnh, cóm, bệnh thương hàn,...

Con người sẽ bị rối loạn tiêu hóa nặng khi ăn phải tiết canh hoặc thịt heo nhiễm bệnh chưa được nấu chín.

Đặc biệt là bệnh tai xanh, nếu con người có vết thương hở vô tình nhiễm phải vi khuẩn tai xanh từ heo sẽ bị xâm nhập và gây ra nhiều bệnh nặng. Chẳng hạn như sốt cao, buồn nôn, đau đầu, xuất huyết nhiều nơi trên cơ thể, ngoài ra cũng xuất hiện nhiều trường hợp bị nhiễm độc đường tiêu hóa hoặc nặng hơn là bị viêm màng não.