Đại Thiên Lộc: Bữa tiệc tàn của một trong 'ngũ đại gia' ngành tôn

Dây chuyền sản xuất tôn DTL (nguồn: Báo Công thương)

Sau gần 10 năm có mặt tại "sân chơi ngoại hạng" Sàn Giao dịch Chứng khoán TP HCM (HOSE),  ngày 25/9 vừa qua, Hội đồng quản trị Công ty Cổ phần Đại Thiên Lộc (Mã: DTL) đã quyết định sẽ tổ chức lấy ý kiến cổ đông bằng văn bản nhằm thông qua một nội dung có ảnh hưởng rất lớn đến quyền lợi của của cổ đông công ty: Rút khỏi HOSE.

HĐQT công ty này cho biết đã nhóm họp và thông qua phương án lấy ý kiến cổ đông bằng văn bản để thông qua nghị quyết Đại hội đồng cổ đông về việc huỷ niêm yết tự nguyện trên HOSE. Sau đó, cổ phiếu DTL sẽ được đăng kí giao dịch trên UpCom – nơi có các tiêu chí ít khắt khe hơn so với HOSE nhưng vẫn cho phép các cổ đông có thể chuyển nhượng cổ phần khi có nhu cầu.

Quyết định được đưa ra trong bối cảnh Công ty đang trải qua giai đoạn khó khăn nhất kể từ khi thành lập đến nay. Khởi đầu từ khoản lỗ từ nửa cuối năm 2018, hoạt động kinh doanh của Đại Thiên Lộc bắt đầu trượt dài trong 6 tháng đầu năm nay với khoản lỗ ròng thuộc về Cổ đông công ty mẹ ghi nhận 37,6 tỉ đồng trên BCTC hợp nhất soát xét bán niên năm 2019.

Với kết quả trên, ngày 22/4/2019, HOSE đã ban hành quyết định số 132/QĐ-SGDHCM đưa cổ phiếu DTL vào diện cảnh báo. Do công ty chưa khắc phục được nguyên nhân dẫn đến cổ phiếu bị đưa vào diện cảnh báo, HOSE đã tiếp tục duy trì diện cảnh báo đối với cổ phiếu DTL và sẽ xem xét hướng xử lý tiếp theo đối với cổ phiếu DTL sau khi có BCTC hợp nhất kiểm toán năm 2019 của Công ty.

Những ngày "vàng son"

Tiền thân là Công ty TNHH Đại Thiên Lộc, được thành lập từ năm 2001 với vốn điều lệ ban đầu là 6 tỉ. Sau 10 lần tăng vốn, hiện doanh nghiệp này đang hoạt động với mức vốn góp 614 tỉ đồng.

Dù có vốn góp ở mức trung bình, song Đại Thiên Lộc vẫn là đơn góp mặt trong 5 cái tên thuộc nhóm "Ngũ đại gia" của ngành tôn mạ Việt Nam bên cạnh những tên tuổi lớn trong ngành như Tôn Hoa Sen, Thép Nam Kim, Tôn Đông Á, Tôn Phương Nam.

Năm 2010, cổ phiếu DTL của Đại Thiên Lộc lên sàn HOSE với hành trang 4 năm liền tăng trưởng. Doanh thu và lợi nhuận sau thuế từ 514 tỉ và 28 tỉ đồng năm 2007 đã nhảy vọt lên con số 1.814 tỉ đồng và 188 tỉ đồng năm 2010.

Các sản phẩm chính của DTL bao gồm thép dẹt như thép HRC, thép CRC, tôn mạ kẽm/mạ lạnh và tôn màu. Năm 2010 là giai đoạn mà hoạt động thương mại chiếm tỉ trọng khoảng 60 – 70% trong cơ cấu doanh thu của Đại Thiên Lộc. Để hạn chế rủi ro từ hoạt động thương mại thuần túy, Công ty đã đầu tư thêm các nhà máy và tăng tỉ trọng thành phẩm tự sản xuất.

Đến năm 2016, theo ước tính của CTCK FPTS, hoạt động sản xuất đã thế chỗ hoạt động thương mại chiếm tỉ trọng khoảng 60 – 70% trong cơ cấu doanh thu. Cùng thời điểm, thị trường bất động sản xây dựng trong nước trở lại mạnh mẽ làm tăng nhu cầu thép tiêu thụ, giá giá cả sắt thép tăng trong gần suốt năm đã giúp Đại Thiên Lộc cũng như các doanh nghiệp ngành tôn mạ khác như Hoa Sen, Nam Kim thu được những khoản lợi nhuận kết xù.

Cổ phiếu DTL kể từ khi niêm yết trên sàn HOSE năm 2010 (nguồn: Vndirect)

Bữa tiệc tàn...

Năm 2016, Đại Thiên Lộc lập kỉ lục về lợi nhuận kể từ khi thành lập. Bước sang năm 2017, DTL tiếp tục lập kỉ lục mới về lợi nhuận.Giá cổ phiếu DTL cũng tăng phi mã kể từ năm 2016 và kéo dài sang đến tháng 4/2018, cổ phiếu DTL có thời điểm vượt lên trên 55.000đ/cổ phiếu, gấp 5,4 lần so với mức giá cuối năm 2015.

Tuy nhiên, kể từ 2018, khó khăn ập đến khiến kết quả kinh doanh nhanh chóng đảo ngược. Cũng như các DN khác cùng ngành, làn sóng bảo hộ gia tăng từ năm 2018 đã ảnh hưởng rất lớn đến hoạt động kinh doanh của Công ty. 

Báo cáo của DTL cho biết, tổng doanh thu xuất khẩu năm 2018 của DTL đã giảm hơn 68% so với năm 2017. Trong đó, xuất khẩu sang thị trường châu Á giảm sút do các thị trường chính như Indonesia, Thái Lan giảm mạnh do thuế phòng vệ. 

Doanh thu DTL quay đầu sụt giảm (HN tổng hợp)

Mặt khác, lượng hàng tồn kho DTL từ mức bình quân khoảng 1.300 tỉ đồng từ 2014-2017 đã tăng lên 1.600 tỉ đồng cuối năm 2018. Trong khi nguồn vốn tài trợ chủ yếu bằng vốn vay ngắn hạn, đã tăng từ mức bình quân 870 tỉ đồng trong 3 năm 2015-2017 lên trên 1.270 tỉ đồng cuối năm 2018 khiến áp lực tài chính tăng đáng kể.

Bên cạnh đó, Công ty cũng phải tăng đầu tư cho hoạt động quảng bá sản phẩm trong nước nhằm tăng sức cạnh tranh trong nước khiến chi phí bán hàng và quản lí cùng tăng.

Trước tình hình trên, khi lập kế hoạch kinh doanh cho năm 2019, ban lãnh đạo DTL đã đưa ra kế hoạch doanh thu giảm gần 8% so với năm 2018 xuống 3.200 tỉ đồng; trong đó, DTL dự kiến xuất khẩu 10 triệu USD; lợi nhuận cả năm dự kiến 38 tỉ đồng.

Tuy nhiên, kết quả thực hiện của DTL trong nửa đầu năm nay đã vượt ngoài dự liệu của ban lãnh đạo công ty. Biên lợi nhuận đã giảm từ đỉnh cao 11,7% năm 2016 xuống chỉ còn 4,5% trong nửa đầu năm khiến công ty tiếp tục lỗ trong nửa đầu năm.

DTL tiếp tục lỗ trong 6 tháng đầu năm 2019 (Nguồn: HN tổng hợp)

Số liệu VDSC mới đây cho biết, trong 6 tháng đầu năm nay, xuất khẩu sản phẩm tôn mạ Việt Nam tiếp tục giảm gần 19% so với cùng kì bởi rào cản rào cản thương mại. 

Thị trường trong nước cũng chẳng khá khẩm hơn. Đặc biệt, nhóm doanh nghiệp tôn mạ sau một thời gian liên tục chạy đua tăng công suất đã bắt đầu xuất hiện dư cung khi các doanh nghiệp lớn liên tục mở rộng cuộc đua gia tăng công suất.

Cạnh tranh cũng được dự báo sẽ khốc liệt hơn những năm tới. Bởi thị trường giờ đây, ngoài các tên tuổi như Hoa Sen, Nam Kim, Tôn Đông Á, Tôn Phương Nam, Đại Thiên Lộc thì ngay cả 2 ông lớn ngành thép xây dựng là Hoà Phát và Pomina cũng đã nhảy vào cuộc chơi.  

Hiện công suất của các nhà máy tôn mạ trong nước đã vượt nhu cầu nội địa. Theo CTCK MBS, tiêu thụ dự kiến ở mức 4,5 – 5 triệu tấn, trong khi tổng công suất ngành lên đến 7,5 – 8 triệu tấn vào năm 2019 sau khi khi các nhà sản xuất lớn ồ ạt tăng công suất.  

"Xu hướng sắp tới của nhiều doanh nghiệp là cắt giảm chi phí bán hàng và quản lý và chuyển hướng sang thị trường nội địa để cải thiện tỉ suất lợi nhuận và DTL cũng sẽ không nằm ngoài xu hướng đó", các nhà phân tích VDSC nhận định.

Trong tương lai, VDSC kì vọng với khoảng 5 triệu tấn HRC từ Formosa Hà Tĩnh và 3,5 triệu tấn HRC từ Hoà Phát Dung Quất (HPG), chuỗi sản xuất tôn mạ nội địa sẽ được khép kín, cải thiện giá trị gia tăng và mở ra cơ hội xuất khẩu tới nhiều thị trường đang áp thuế tự vệ lên mặt hàng thép có nguồn gốc xuất xứ như Trung Quốc, Hàn Quốc, Đài Loan.

"Trước mắt, doanh nghiệp rút khỏi sàn HOSE và giao dịch trên UpCom cũng được xem là một giải pháp tình thế. Điều này có thể giúp giảm bớt sức ép từ các qui định trên sàn HOSE để ban lãnh đạo DN có khoảng lặng tập trung cũng cố hoạt động kinh doanh trong giai đoạn khó khăn này", một chuyên gia nhận định.