Covid-19 khiến nhiều người gốc Hoa mất việc ở Hàn, trong khi doanh nghiệp Nhật điêu đứng vì thiếu lao động từ Trung Quốc

Nikkei Asian Review mô tả rằng do dịch virus corona (Covid-19) tiến triển phức tạp, nhiều doanh nghiệp Hàn Quốc không muốn thuê người gốc Trung Quốc.

Doanh nghiệp Hàn Quốc kì thị người lao động gốc Hoa

Điều dưỡng viên Choi là một trong số những người Trung Quốc mất việc bởi Covid-19. Người đàn ông 62 tuổi làm việc tại một bệnh viện cách thủ đô Seoul khoảng 65 km. Một tuần trước, bệnh viện sai thải ông. Choi đến từ tỉnh Cát Lâm, phía đông bắc Trung Quốc, nơi có nhiều người gốc Hàn sinh sống.

“Bệnh viện buộc tôi thôi việc chỉ bởi vì tôi là người Trung Quốc. Giờ tôi không biết phải làm gì”, ông Choi, người đã sống ở Hàn Quốc hơn một thập kỷ, thổ lộ.

Sau khi mất việc, thậm chí Ahn, một người gốc Hoa khác, còn không thể quay lại với công việc dọn vệ sinh phòng tắm hơi hay sân golf khi mà mọi khách hàng đều sợ dịch bệnh. Tính tới ngày 12/2, Hàn Quốc đã phát hiện 28 người nhiễm virus.

“Nhiều cửa hàng, công ty đang phải đóng cửa vì dịch virus corona. Tôi chỉ còn biết hy vọng khủng hoảng sẽ chấm dứt sớm”, ông Ahn giãi bày.

Ở Hàn Quốc, người Trung Quốc biết tiếng Hàn có nhiều cơ hội làm việc tại các công trình xây dựng, nhà hàng, nhà trẻ và nhà máy sản xuất.

Người lao động Trung Quốc hưởng mức lương thấp hơn nhiều so với người Hàn Quốc. Theo Bộ Tư Pháp Hàn Quốc, số lượng người Trung Quốc sống tại xứ kim chi đã tăng lên 1,07 triệu vào năm 2018, chiếm tới 45,2% trong tổng số người nước ngoài.

Những doanh nghiệp tiếp tục thuê người lao động Trung Quốc cũng tỏ ra thận trọng. Công ty khởi nghiệp dịch vụ vệ sinh Cleaning Research yêu cầu mọi nhân viên Trung Quốc mới về quê thời gần đây không đi làm và phải theo dõi sức khỏe trong hai tuần.

Ngay cả những người lao động tiếp xúc với họ hàng, người thân từ Trung Quốc cũng phải tuân thủ quy định này. 

“Chúng tôi đảm bảo tất cả nhân viên có thể đảm nhiệm công việc bằng cách tuân thủ chặt chẽ các qui định về vệ sinh”, người phát ngôn của Cleaning Research khẳng định.

Tình trạng thiếu nhân lực gốc Hoa ở Nhật Bản

Ngược lại, ở Nhật Bản, những người từ Trung Quốc không thể quay lại làm việc. Đây là tình trạng nghiêm trọng với các ngành như nông nghiệp và xây dựng, vốn phụ thuộc vào “các thực tập sinh kỹ thuật” từ Trung Quốc để giải quyết nhu cầu lao động

Chương trình đào tạo kỹ thuật do chính phủ Nhật Bản tài trợ đang trở thành tấm bình phong để người lao động phổ thông nước ngoài tới làm việc tại Nhật Bản. Họ thường lưu lại Nhật trong khoảng 3 năm và là nguồn nhân lực quan trọng tại các khu vực nông thôn, nơi hầu hết thanh niên chuyển tới các thành phố lớn để làm việc.

Tổ chức Đào tạo Thực tập Kỹ thuật của Nhật Bản thống kê rằng trong năm 2018, nước này đón khoảng 90.000 thực tập sinh người Trung Quốc, chiếm 23% trong tổng số thực tập sinh nước ngoài.

Một số người đại diện khu vực của Hợp tác xã Nông nghiệp Nhật Bản (JA) bày tỏ quan ngại trước tình hình hiện tại. “Nếu các thực tập sinh lỡ lịch trình, họ sẽ lâm vào tình huống bất lợi”, ông Takayuki Fukuda, Giám đốc JA Churui tại Hokkaido, phát biểu.

Theo kế hoạch, ông Churui sẽ đón 3 thực tập sinh từ tỉnh Hồ Bắc (Trung Quốc) - tâm chấn của dịch bệnh - vào tháng 3 tới. Đến lúc đó, kể cả nếu được phép vào Nhật Bản, họ cũng chưa trải qua chương trình đào tạo đầy đủ tại Trung Quốc bởi mọi thứ đang đình trệ vì dịch bệnh nên lịch trình của họ có thể bị hoãn hoặc huỷ.

Ở Iwai, tỉnh Ibaraki, nơi sản xuất hành lá và rau diếp, 3 thực tập sinh từ tỉnh Hồ Bắc và Tứ Xuyên về nhà nghỉ Tết không thể quay lại. JA Iwai cũng sẽ đón thêm 4 thực tập sinh mới từ Trung Quốc vào tháng 6 tới, nhưng thừa nhận họ đang cân nhắc hoãn lịch trình của họ.

Ông Takashi Maruyama, đại diện của Hợp tác xã Shutoken Shouko Kensetsu trong lĩnh vực xây dựng ở Tokyo, cũng xác nhận nhiều thực tập sinh Trung Quốc về quê nghỉ Tết không thể quay lại Nhật làm việc.

Maruyama cũng quan ngại rằng các thực tập sinh mới không thể tiếp tục kế hoạch đã lên lịch. Mỗi tháng, hợp tác xã cử khoảng 5-10 thực tập sinh Trung Quốc tới các công ty thành viên.

“Chúng tôi phải đối mặt tình trạng thiếu hụt lao động suốt vài năm qua. Nếu tình hình dịch bệnh không lắng xuống, các doanh nghiệp sẽ chịu ảnh hưởng”, ông bình luận.

Dịch bệnh cũng gây ảnh hưởng lớn tới các nhà máy. Nhiều thực tập sinh Trung Quốc của Hợp tác xã Công nghiệp Máy móc cũng phải hoãn kế hoạch tới Nhật.

Người đại diện của hợp tác xã nói họ đang cân nhắc chiêu mộ thực tập sinh từ các quốc gia khác thay vì phụ thuộc vào tình hình hiện tại. Hiện nay hợp tác xã có khoảng 440 thực tập sinh từ Trung Quốc, Việt Nam và Philippines.