Cô đơn là tình trạng đáng sợ nhất trên hành trình khởi nghiệp

Con người, tài chính là vấn đề quan tâm hàng đầu của nhà khởi nghiệp. Trong buổi giao lưu do Qũy khởi nghiệp Việt Nam (Startup Vietnam Foundation) tổ chức ngày 27/9, một số chuyên gia cùng nhà lãnh đạo công ty bàn luận về khởi nghiệp và vấn đề kêu gọi đầu tư trong khởi nghiệp.

Lê Thiện Ngân - người sáng lập Paper Color (chính giữa) trong buổi giao lưu do Qũy khởi nghiệp Việt Nam tổ chức ngày 27/9..

Điều kiện trả công khi kinh doanh thất bại không phải hình thái đầu tư

Trong chương trình Shark Tank Việt Nam, nhiều nhà đầu tư rót vốn dưới dạng trái phiếu chuyển đổi hoặc yêu cầu nhà sáng lập cam kết làm việc không lương nếu thất bại. Nhận định về hình thức đầu tư này, Nguyễn Minh Đức – Tổng giám đốc Công ty Cổ phần Quản lý đầu tư Khởi nghiệp sáng tạo ICM nói rằng, trả công khi chưa đạt KPI (chỉ số đánh giá doanh nghiệp) không phải công cụ để nhà đầu tư rót tiền vào dự án.

“Nhà đầu tư có đủ thông tin đánh giá tiềm năng doanh nghiệp. Nên khi xuống tiền, họ phải chấp nhận rủi ro. Để bảo toàn khả năng phát triển dự án, họ có thể yêu cầu trái phiếu chuyển đổi với mức lãi suất tối thiểu. Họ không thể coi việc đòi hỏi nhà sáng lập làm thuê sau thất bại là hình thái bảo hộ đầu tư”, Đức nêu quan điểm.

Vừa qua, giới khởi nghiệp xôn xao câu chuyện nhập nhằng giữa công ty Ba Huân và nhà đầu tư VinaCapital hay sự sụp đổ của mô hình kinh doanh tiềm năng The Kafe do kêu gọi thành công số tiền lớn. Thực tế phản ánh startup gọi vốn không chỉ gọi dòng tiền mà còn gọi cả nhà đầu tư. Đặt bút ký khi chưa xem xét kỹ hợp đồng, nhà sáng lập sẽ phải đối mặt với nhiều rủi ro, đặc biệt là mất quyền kiểm soát vì “cá mập nuốt chửng” doanh nghiệp.

Minh Đức khuyên người khởi nghiệp phải tỉnh táo, nhận biết ý định thâu tóm của nhà đầu tư. Họ nên đồng hành cùng người sẵn sàng hỗ trợ tài chính, tham gia công tác kết nối quan hệ, bán hàng, thậm chí trở thành mentor (người cố vấn) cho doanh nghiệp. Trước khi ký nhận tiền, nhà sáng lập có thể đàm phán nhằm giữ vững ý tưởng, quyền ảnh hưởng như đề nghị nhà đầu tư chỉ tham gia góp ý, bỏ phiếu trong một vài lĩnh vực nhất định, hoặc họ có quyền phủ quyết ý kiến hội đồng.

“Một gói vốn kèm theo hàng loạt điều kiện đầu tư làm giảm tầm ảnh hưởng của người điều hành hay nhóm cổ đông ban đầu phần nào phản ánh ý định thâu tóm của nhà đầu tư”, Đức khẳng định.

Để tăng cường “sức đề kháng”, doanh nghiệp cần một người cố vấn (mentor). Theo Tony Wheeller – chuyên gia tư vấn khởi nghiệp đến từ Australia, người cố vấn đóng vai trò quan trọng, mang lại thành công cho mỗi công ty nói riêng và hệ sinh thái khởi nghiệp nói chung. Họ tích lũy đủ kiến thức, kinh nghiệm giúp nhà sáng lập hiểu startup đang ở đâu, tiếp tục phát triển, tiến xa hơn như thế nào.

“Trong giai đoạn phát triển kinh doanh, trước mỗi vòng gọi vốn, công ty khởi nghiệp đều cần tìm một cố vấn phù hợp. Giống mối quan hệ đầu tư, người sáng lập và cố vấn phải hiểu, mến nhau mới dễ làm việc gần gũi, thành thật chia sẻ để cùng phát triển”, Tony cho hay.

Chia sẻ giúp người khởi nghiệp vượt qua trầm cảm

Tony đánh giá cô đơn là thời khắc đen tối nhất của một nhà sáng lập. Tình trạng này không chỉ diễn ra ở Việt Nam, mà còn phổ biến tại hệ sinh thái khởi nghiệp ở Australia, Thung lũng Silicon. Những doanh nghiệp lớn nên chia sẻ về thất bại, con đường thành công đầy chông gai, đánh đổi nhằm mang lại góc nhìn đa chiều, tích cực hơn cho người mới kinh doanh.

Là người sáng lập Paper Color, Lê Thiện Ngân chia sẻ, cô đơn vì quá áp lực, thiếu người lắng nghe khiến chị lâm vào trạng thái trầm cảm. Khoảng thời gian đen tối bắt nguồn từ những lỗ hổng từ mô hình kinh doanh. Nếu vượt qua, công ty sẽ phát triển lên tầm cao mới.

“Tôi là người theo tôn giáo và cảm thấy may mắn về điều này. Mỗi lần áp lực, tôi chọn cách tâm sự với Chúa để lấy lại niềm tin vào tương lai. Tôi không coi thất bại là khó khăn, mà là thử thách mà bản thân phải chinh phục và đi tiếp. Suy nghĩ đó giúp tôi vượt qua trầm cảm trong suốt 4 năm khởi nghiệp”, Ngân thổ lộ.

Xem thêm 'May mắn rất quan trọng đối với hành trình khởi nghiệp' 'May mắn rất quan trọng đối với hành trình khởi nghiệp'