Các cuộc tập trận hạt nhân sắp tới của Nga là thách thức đối với phương Tây?

Nga thường tổ chức các cuộc tập trận hạt nhân lớn vào khoảng thời gian này hàng năm. Giới chức Mỹ và châu Âu dự đoán các cuộc tập trận sẽ diễn ra trong vài ngày tới và có thể bao gồm việc phóng thử tên lửa đạn đạo.

Tuy nhiên, trong bối cảnh Tổng thống Vladimir Putin đã công khai đe doạ sử dụng vũ khí hạt nhân tại chiến trường Ukraine, một số quan chức phương Tây lo ngại rằng Moscow có thể tận dụng diễn tập để hiện thực hoá lời đe doạ.

Chia sẻ với Reuters, một quan chức cho hay: “Đây là lý do tại sao chúng tôi không muốn Nga tuyên bố mạnh bạo [về vũ khí hạt nhân] ngay thời điểm họ sắp thực hiện một cuộc tập trận hạt nhân”.

“Bởi vì chúng tôi sẽ có thêm một thách thức khác, là làm sao để chắc chắn rằng những hành động đang diễn ra, những thứ chúng tôi nhìn thấy thực sự chỉ là một cuộc diễn tập chứ không phải thứ gì khác”, vị quan chức giải thích. Tuy nhiên, người này rất tin tưởng vào khả năng phân biệt của phương Tây.

Trong một cuộc họp báo tại Brussels hồi giữa tuần trước, Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg nhấn mạnh rằng liên minh quân sự lớn nhất hành tinh sẽ giám sát chặt chẽ cuộc tập trận hạt nhân của Nga, như cách họ đã làm trong hàng chục năm qua.

Tại Nhà Trắng, phát ngôn viên Hội đồng An ninh Quốc gia John Kirby cho biết Nga sẽ diễn tập hạt nhân quy mô lớn, có thể bao gồm phóng thử tên lửa thật. Ông Kirby mô tả đây là lịch trình “định kỳ” của Nga.

Một quan chức Bộ Quốc phòng Mỹ lưu ý rằng các cuộc tập trận của Nga dự kiến sẽ diễn ra cùng thời điểm với các cuộc tập trận hạt nhân hàng năm của NATO. Các nước NATO gọi cuộc tập trận này là Steadfast Noon và dự kiến bắt đầu trong tuần này.

Vị quan chức trên nhận xét thêm: “Việc Nga phô trương vũ khí hạt nhân để doạ nạt Mỹ và các đồng minh là một hành động vô trách nhiệm”.

Một quan chức phương Tây khác nhận định Nga nhiều khả năng sẽ tăng cường phát đi thông điệp đe doạ trong lúc tiến hành diễn tập hạt nhân nhằm tận dụng lợi thế truyền thông chiến lược từ cuộc tập trận.

Liên quan đến các cuộc diễn tập hạt nhân của NATO, các quan chức Mỹ nói kế hoạch đã được lập từ trước khi Nga động binh với Ukraine. Phần lớn các cuộc tập trận sẽ diễn ra cách biên giới Nga hơn 1.000 km.

Theo Reuters, 14 nước thành viên NATO sẽ tham gia tập trận. Nhiều khả năng các nước này sẽ triển khai máy báy chiến đấu có thể mang đầu đạn hạt nhân, nhưng sẽ không mang bom đạn thật. Ngoài ra, một quan chức Mỹ nói Washington sẽ triển khai thêm máy bay ném bom B-52 của quân đội Mỹ.

Cho đến nay, giới chức Nga nói ông Putin vẫn chưa quyết định có nên tiến hành tấn công hạt nhân vào Ukraine hay không. Tuy nhiên, Nga đã không ít lần đe doạ về việc sử dụng vũ khí hạt nhân sau khi Ukraine đẩy mạnh phản công hồi tháng trước.

Trong những tuần gần đây, ông chủ Điện Kremlin đã tổ chức trưng cầu dân ý và tuyên bố sáp nhập một số vùng lãnh thổ của Ukraine, đồng thời ông còn đe doạ sẽ bảo vệ phần đất của Nga bằng vũ khí hạt nhân.

Lần gần nhất Nga tập trận hạt nhân là vào tháng 2, trước khi nước này tấn công Ukraine. Theo nhận định của các quan chức Mỹ, cuộc tập trận lần đó là nhằm ngăn cản phương Tây hỗ trợ Kiev.

Ở cuộc trao đổi khác, một quan chức cấp cao của NATO từng cảnh báo rằng nếu Moscow dùng vũ khí hạt nhân với Kiev, liên minh quân sự này có thể sẽ đáp trả bằng một “phản ứng vật lý”.

Song, hôm 13/10, sau một cuộc họp với NATO, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin nói ông hiện không nhận thấy bất kỳ “dấu hiệu và cảnh báo” nào chứng tỏ lập trường hạt nhân của Mỹ có thể thay đổi.