Bloomberg: Đảng Dân chủ Hạ viện khó xử trước nhiều lựa chọn sau khi kết thúc các phiên điều trần công khai
"Trong vài ngày tới, Quốc hội Mỹ sẽ xác định phản hồi nào là phù hợp", Chủ tịch Ủy ban Tình báo Hạ viện Adam Schiff cho biết hôm 21/11.
Đảng Dân chủ sẽ có một tuần nghỉ "xả hơi" để cố xác định xem liệu họ có thể hoàn thành mục tiêu dự kiến là tổ chức cuộc bỏ phiếu luận tội ông Trump trước khi kết thúc năm 2019 hay không.
Chủ tịch Ủy ban Tình báo Hạ viện Adam Schiff (Ảnh: Bloomberg)
Bloomberg đã vạch ra một số hướng đi chính mà Đảng Dân chủ Hạ viện có thể thực hiện trong tương lai.
Quyết định kêu gọi thêm nhân chứng
Hai tuần điều trần công khai vừa qua có sự tham gia của 12 nhà ngoại giao và quan chức Mỹ. Họ đã thuật lại cách Tổng thống Trump, thông qua luật sư cá nhân Rudy Giuliani, cố gắng gây áp lực buộc Ukraine điều tra đối thủ chính trị Joe Biden và con trai Hunter Biden.
Tuy nhiên, phiên điều trần còn liên tục đẩy sự chú ý sang các quan chức cấp cao khác mà ông Trump đã ngăn cản không cho xuất hiện, bao gồm Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo, Quyền Chánh văn phòng Nhà Trắng Mick Mulvaney và cựu Cố vấn An ninh Quốc gia John Bolton.
"Chúng tôi chưa xong việc đâu", Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi trả lời các phóng viên hôm 21/11. "Như tôi đã đề cập với Tổng thống Trump, nếu ông có bất kì thông tin nào có thể bào chữa cho ông, xin vui lòng cung cấp nó cho chúng tôi, vì bằng chứng về những gì đã xảy ra chưa hề bị ai phản bác".
Ngày 25/11 có thể là thời điểm đưa ra quyết định quan trọng cho vấn đề trên.
Một thẩm phán Mỹ dự kiến sẽ đưa ra phán quyết về việc liệu cựu Luật sư Nhà Trắng Don McGahn có phải trả lời câu hỏi của Ủy ban Tư pháp Hạ viện hay không. Điều này có thể trở thành tiền lệ để giải quyết các tranh chấp liên quan giữa Đảng Dân chủ và Nhà Trắng đối với các nhân chứng khác.
Dù phán quyết có là gì, nó cũng không có khả năng gây ra một cuộc đụng độ kéo dài nhiều tháng liền giữa hai bên nhằm giành trát đòi hầu tòa, kể cả khi tranh chấp có thể được đệ trình lên Tòa án Tối cao.
"Chúng tôi không thể lệ thuộc vào tòa án", bà Pelosi nói. "Tòa án đóng vai trò rất quan trọng trong toàn bộ quá trình và các cuộc đụng độ giành trát hầu tòa sẽ tiếp tục.
Tuy nhiên, tôi chưa bao giờ nói rằng chúng tôi không thể tiến hành mà không có tòa án vì đó chỉ là thủ thuật của một bộ phận chính quyền hiện tại, khi mà họ chỉ cần đệ trình vụ việc lên tòa án cấp cao hơn".
Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi. Ảnh: Bloomberg.
Tìm nhân chứng bổ sung có thể kéo giãn kế hoạch của Đảng Dân chủ. Tại thời điểm này, hầu hết thành viên Đảng Dân chủ đều không kì vọng sẽ mở thêm các phiên điều trần nhưng họ nhận định mọi thứ có thể thay đổi. Ủy ban Tư pháp Hạ viện cũng có thể quyết định tổ chức thêm các cuộc họp kín.
Yêu cầu thêm tài liệu
Chính quyền Tổng thống Trump đã ra lệnh cho các cơ quan liên bang không tuân theo trát yêu cầu cung cấp một loạt tài liệu và email từ Ủy ban Tình báo Hạ viện.
Vào hôm 20/11, ông Gordon Sondland - cựu Đại sứ Mỹ tại Liên minh châu Âu (EU), đã phàn nàn rằng phiên điều trần của ông bị cản trở vì ông không thể tiếp cận số hồ sơ và ghi chú cần thiết.
Vào ngày 23/10, theo yêu cầu của cơ quan giám sát đạo đức American Oversight dựa theo Đạo luật Tự do Thông tin, một thẩm phán đã yêu cầu Bộ Ngoại giao Mỹ bắt đầu cung cấp tài liệu liên quan đến thỏa thuận của chính quyền ông Trump với Ukraine trong 30 ngày.
Ủy ban Tình báo Hạ viện sẽ phải quyết định xem họ có nên chờ đợi thời hạn 30 ngày này kết thúc hay không.
Một số thành viên Đảng Dân chủ cũng đã đặt câu hỏi liệu Bộ Ngoại giao sẽ hoàn toàn tuân theo lệnh của thẩm phán, kể cả sau thời hạn trên hay không.
Chuyển vụ việc sang Ủy ban Tư pháp Hạ viện
Khi Ủy ban Tình báo Hạ viện hoàn thành giai đoạn điều tra, họ sẽ đệ trình một báo cáo với các khuyến nghị đến Ủy ban Tư pháp Hạ viện.
Đảng Dân chủ và các quan chức quen thuộc với hoạt động của ủy ban này cho biết việc soạn thảo bản báo cáo sẽ bắt đầu một cách nghiêm túc vào tuần tới, với mục đích gửi nó đến Ủy ban Tư pháp Hạ viện vào đầu tháng 12.
Chủ tịch Ủy ban Tư pháp Hạ viện - ông Jerrold Nadler, có quyền lựa chọn tổ chức các phiên điều trần riêng, nơi mà các đại diện của ông Trump nhiều khả năng sẽ phải tham gia theo các qui tắc điều tra luận tội do Hạ viện phê chuẩn.
Chủ tịch Ủy ban Tư pháp Hạ viện (Ảnh: Bloomberg)
Các luật sư của Tổng thống Trump sẽ có thể tham gia, kêu gọi nhân chứng và kiểm tra chéo họ. Bà Pelosi từng hoan nghênh ông Trump điều trần trực tiếp hoặc qua văn bản và Tổng thống Mỹ cho hay ông sẽ "nhiệt tình xem xét" lời đề nghị này.
Ông Nadler sẽ phải quyết định làm gì với các khuyến nghị luận tội do các ủy ban của Hạ viện gửi đến sau khi tiến hành điều tra ông Trump về nhiều chủ đề khác bên cạnh vấn đề Ukraine.
Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi còn khẳng định bà muốn quá trình luận tội phải thật tập trung, nhưng đồng thời cũng lưu ý rằng các qui định do Hạ viện phê chuẩn không đặt ra bất kì giới hạn nào đối với các điều khoản luận tội tiềm năng.
Ủy ban của ông Nadler sẽ phải soạn thảo điều khoản luận tội và bỏ phiếu có nên gửi chúng lên toàn thể Hạ viện hay không.
Gay go nhất là thời điểm bỏ phiếu luận tội
Mục tiêu bỏ phiếu luận tội trước thời điểm cuối năm 2019 của Đảng Dân chủ đang trở nên khó khăn hơn.
Hạ viện dự kiến sẽ nhóm họp vào cuối tháng 12, sau khi thông qua dự luật chi ngân sách tạm thời để tài trợ cho hoạt động của chính phủ cho đến ngày 20/12. Tuy nhiên, lịch trình như vậy vẫn không cung cấp đủ thời gian để Hạ viện tranh luận và bỏ phiếu các điều khoản luận tội.
Nếu cuộc bỏ phiếu kéo dài sang năm sau, nó sẽ trì hoãn phiên tòa của Thượng viện về việc có nên phế truất ông Trump khỏi Nhà Trắng hay không. Phiên tòa của Thượng viện có thể diễn ra trong nhiều tuần liền.
Điều đó có thể đẩy toàn bộ quá trình luận tội "dây dưa" sang thời điểm lựa chọn ứng viên đại diện Đảng Dân chủ tham gia cuộc tranh cử Tổng thống Mỹ, gây khó khăn cho các ứng viên vì nhiều người trong số họ là thượng nghị sĩ.
Để loại bỏ ông Trump khỏi ghế Tổng thống Mỹ cần phải có hai phần ba số phiếu tại Thượng viện. Cho đến nay, chưa có thượng nghị sĩ Đảng Cộng hòa nào cho biết họ sẽ bỏ phiếu kết tội ông Trump.
Nếu quan điểm của các Thượng nghị sĩ Cộng hòa giữ nguyên, ông Trump sẽ là trường hợp thứ hai bị luận tội nhưng vẫn giữ chức, như cựu Tổng thống Bill Clinton trước đó.
