Tài chính

Xét xử Hà Văn Thắm sáng 24/9: Viện kiểm sát giữ nguyên quan điểm luận tội các bị cáo

Trong phiên toà ngày 23/9, hầu hết các luật sư đều không đồng tình với những căn cứ của VKS đưa ra, nhiều luận cứ được các luật sư đưa ra nhưng chưa nhận được đối đáp từ phía VKS. Luật sư yêu cầu VKS chỉ rõ các căn cứ xác định tội danh theo khoa học chứng minh tội phạm chứ không suy diễn chủ quan.

11h30: Kết thúc phần tranh luận – chuyển sang phần nghị án.

Chiều nay 13h30 các bị cáo được nói lời sau cùng trước khi HĐXX vào nghị án.

11h25: Bị cáo Đỗ Đại Khôi Trang khẩn thiết đưa ra mong mỏi

Theo bị cáo Trang hành vi chi tiền – nhận tiền theo Thông tư 02 không nằm ở Khối bị cáo phụ trách mong HĐXX xem xét lại. Kính mong HĐXX sẽ đánh giá vai trò, trách nhiệm của các bị cáo.

11h20: Bị cáo Nguyễn Xuân Sơn: "chỉ chi chăm sóc khách hàng chứ không chiếm đoạt"

live xet xu ha van tham sang 249 vien kiem sat giu nguyen quan diem luan toi cac bi cao

Bị cáo Nguyễn Xuân Sơn (Ảnh: Nhật Anh)

Bị cáo Sơn cho rằng VKS đối đáp không thỏa mãn. Trong số tiền 246 tỷ mà Sơn chi cho các đối tác chăm sóc khách hàng đều do anh Thắm quyết định. Như vậy bị cáo đã giúp anh Thắm và OceanBank trong việc huy động vốn.

Việc tách số tiền này ra quy kết bị cáo o ép Thắm để chi và chiếm đoạt là không thỏa đáng trong tổng thể chung việc chi lãi ngoài. “Bị cáo không hề phạm tội Tham ô tài sản và chiếm đoạt số tiền anh Thắm đưa chi chăm sóc khách hàng” – Sơn trình bày.

11h15: Nguyễn Minh Thu cho rằng số tiền phải chịu trách nhiệm là quá lớn

Số tiền 1.576 tỷ bị cáo chỉ nhận để chi trực tiếp, có 3 khách hàng bị cáo chi trực tiếp và đều được xin ý kiến chỉ đạo của Hà Văn Thắm. “Tại sao bị cáo lại phải chịu trách nhiệm và liên đới với số tiền này” – Thu đối đáp.

Số tiền 125,6 tỷ bị cáo chị nhận hơn 58 tỷ còn số tiền chuyển cho các chi nhánh các GĐCN cũng đã thừa nhận bị cáo mang và tới gặp các đối tác để chi CSKH. “Bị cáo xin HĐXX xem xét việc VKS quy trách nhiệm trực tiếp đối với bị cáo” – Thu mong mỏi.

11h: Hà Văn Thắm yêu cầu được xét xử công bằng

Bị cáo Hà Văn Thắm tại phiên toà (Ảnh: Nhật Anh)

Sau phần đối đáp lại từ phía các luật sư, bị cáo Hà Văn Thắm xin bổ sung thêm, Thắm cho biết trong thời gian bị cáo bị tạm giam đã có người khuyên bị cáo khởi kiện anh Sơn nhưng nhu cầu của bị cáo với PVN khi gửi tiền qua ông Sơn đã được đáp ứng nên Thắm không viết đơn kiện anh Sơn. Nếu cho rằng vì lời hứa với ông Danh trong việc hỗ trợ ngân hàng thì Thắm chỉ cần cho vay liên ngân hàng chứ không cần làm hồ sơ vay.

Hà Văn Thắm khẳng định hồ sơ vay của Công ty Trung Dung là hồ sơ tín dụng thật.

Sau đó, Thắm cho rằng VKS chưa ghi nhận việc thay đổi lời khai sau luận tội. “VKS cho rằng bị cáo không thành khẩn là không đúng. Trong suốt quá trình điều tra, bị cáo đã thành khẩn và phối hợp với CQĐT để làm sáng tỏ vụ án. Mong HĐXX xem xét cho bị cáo được hưởng tình tiết giảm nhẹ này” – Thắm trình bày.

Sau đó, Thắm chỉ ra 5 vấn đề khi VKS luận tội chưa được công bằng với bản thân mình.

Thứ nhất là sự công bằng trong việc giữa Oceanbank với các ngân hàng khác.

Thứ hai, sự công bằng giữa các cổ đông nhà nước với cổ đông cá nhân.

Thứ ba là sự công bằng trong các mức án.

Thứ tư, sự công bằng giữa các bị cáo ở nhóm tội tham ô, chiếm đoạt. VKS đề nghị xem xét với các bị cáo khác, nhưng bản thân Thắm thì không được VKS xem xét. Theo Thắm thì mình có cùng hành vi với bị cáo Nguyễn Xuân Thắng (nguyên Phó giám đốc khối khách hàng lớn Oceanbank). Trong khi VKS chỉ đề nghị xử lý bị cáo Thắng tội Cố ý làm trái.

Thứ 5, bị cáo Thắm xin xem xét không phạm tội tham ô tài sản.

Hà Văn Thắm cho rằng, nếu có tội thì cũng không công bằng vì giúp sức quá mờ nhạt, “VKS đề nghị bị cáo mức hình phạt chung thân là quá nặng" – Thắm trình bày.

10h20: Không thể kết tội Nguyễn Xuân Sơn tham ô

Luật sư Phạm Danh Tín cho rằng đã chứng minh nhiều căn cứ với tội tham ô của Nguyễn Xuân Sơn nhưng hôm nay vẫn không được VKS đối đáp thuyết phục. LS Tín khẳng định bị cáo Sơn không tham ô 49 tỷ. “Sơn có vai trò gì với số tiền 246 tỷ?” – đặt câu hỏi với VKS.

Sau đó, LS diễn giải và khẳng định thời điểm đó Sơn đã về PVN khi nhận khoản tiền này. Điều đó chứng tỏ Sơn không có quyền hạn, chức vụ gì ở Oceanbank và bản thân bị cáo Sơn cũng không đại diện vốn của PVN ở Oceanbank. “VKS cáo buộc Sơn vào Thắm chiếm đoạt số tiền này là ‘vô lý’” – LS Tín đối đáp.

10h20: HĐXX tiếp tục làm việc

Đoàn thẩm phán tại phiên toà ngày 24/9 (Ảnh: Nhật Anh)

9h50: HĐXX tạm nghỉ

9h40: Các luật sư không hài lòng với phần đối đáp của VKS

Ngoài ý kiến của luật sư Được, các luật sư khác cũng không đồng tình với những căn cứ của VKS. Luật sư Phạm Danh Tín cho rằng cáo buộc Sơn vào Thắm chiếm đoạt số tiền này là ‘vô lý’ và giám định của Ngân hàng nhà nước chưa xác định được thiệt hại với việc chi 1.500 tỷ lãi ngoài.

Luật sư Đào Hữu Đăng thì cho rằng VKS cũng đã đối đáp ‘song chưa đầy đủ’ vì các luật sư liệt kê cụ thể nhiều vấn đề nhưng VKS không đi theo các liệt kê mà ‘gói gọn chung’. Theo luật sư Đăng, về tội cố ý là trái vấn đề quan tâm nhất là có thiệt hại 1.500 tỷ không, nhưng VKS cũng chỉ nhắc lại phần luận tội hoặc cáo trạng. Luật sư vẫn cho rằng việc chi không hợp lệ là hành vi sai. Nhưng từ hành vi đến hậu quả là một khoảng cách cần chứng minh nhưng cả VKS lẫn công văn của NHNN đều không giải thích được. Luật sư Đăng còn cho rằng các cơ quan thanh tra, kiểm tra của nhà nước cũng không kết luận đó là thiệt hại.

Luật sư Đăng cho rằng mình bị đại diện VKS xúc phạm khi cho rằng tranh luận của luật sư là khiếm nhã. HĐXX phải ngắt lời và nói ‘không nên chấp một hai đại từ nhân xưng trong lúc bức xúc’.

9h35: Việc giám định của NHNN là phù hợp với pháp luật

Sau khi VKS dừng phần đối đáp, luật sư Hoàng Huy Được tranh luận lại ngay. Luật sư Được cho rằng có tới 5 câu hỏi của ông hôm qua chưa được đối đáp. Liên quan tới tội Cố ý làm trái, luật sư cho rằng VKS đã nêu hai vấn đề trọng tâm trong đó có kết luận giám định. Nhưng VKS lại nói rằng đó chỉ là một nguồn chứng cứ. Ông Được cho rằng dù chỉ coi là một nguồn chứng cứ thì cũng không đủ đảm bảo.

HĐXX ngắt lời luật sư Được và thông báo sẽ công bố văn bản của Ngân hàng nhà nước (NHNN) mới gửi tới phiên tòa. Theo nội dung công văn, việc giám định của NHNN là theo trưng cầu giám định của Cơ quan điều tra. Từ đó NHNN cử 5 giám định theo vụ việc, sau đó bổ sung thêm 4 người. Việc giám định này cũng đã công bố trên cổng thông tin điện tử của ngành. Việc giám định theo NHNN là phù hợp với pháp luật.

Theo công văn, việc giám định tại OceanBank trong thời gian xảy ra vụ án, địa điểm giám định cũng không có quy định cụ thể. Vì vậy các luật sư cho rằng việc giám định không tuân theo quy định về địa điểm là không có cơ sở. Ngoài ra, công văn cũng dẫn giải những quy định về hoạt động của các TCTD, trong đó có quy định, các ngân hàng phải tuân thủ về lãi suất huy động vốn.

Thẩm phán Trương Việt Toàn nói biết trong việc NHNN mua với giá 0 đồng đối với OceanBank và NHNN đã phải bỏ ra bao nhiêu tiền, HĐXX biết nhưng đây là bí mật Nhà nước nên không thể công bố. Theo báo cáo tài chính ngày 31/12/2016 lỗ lũy kế của OceanBank là hơn 15.000 tỷ.

9h20: Bà Phấn phải là người có trách nhiệm bồi thường 500 tỷ do là người hưởng lợi cuối cùng

Trong phần đối đáp VKS cho rằng đã nêu rõ căn cứ, cơ sở pháp lý, cơ sở chứng cứ vật chất, để có đánh giá khách quan rõ ràng về hành vi bà Phấn đã biết rõ số tiền để mình chiếm hưởng theo thỏa thuận trước đó và Hà Văn Thắm cũng biết. Duy nhất chỉ có Nguyễn Văn Hoàn không biết mà chỉ vi phạm đơn thuần về vi phạm quy định cho vay.

Việc liên đới giữa Phạm Công Danh, Phấn, Thắm, Bình có cơ sở về đồng phạm, đó không là sự kiện lạ lùng gì như luật sư nói. Quan điểm vè dòng tiền 500 tỷ liên quan đến trách nhiệm dân sự, liệt kê sự dịch chuyển dòng tiền này, các luật sư bảo vệ thân chủ liên quan đều thống nhất về ngày tháng, chỉ có độ trễ ở tài khoản Phạm Công Danh, từ đó có quan điểm cho rằng số tiền tất toán 500 tỷ không phải là tiền vay OceanBank. Tuy nhiên VKS cho rằng tiền cuối cùng về bà Phấn nên bà có trách nhiệm bồi thường.

Về các vấn đề khác, VKS cho rằng căn cứ nêu ra đã rõ nên không tranh luận lại. Cuối cùng chỉ đề nghị HĐXX xem xét những đề nghị của VKS hướng xử lý hình sự, trách nhiệm dân sự để có bản án phù hợp, khách quan.

9h15: VKS khẳng định bị cáo Sơn thỏa mãn yếu tố quyền lợi, chức vụ để chiếm đoạt tài sản

Đại diện VKS tại phiên toà (Ảnh: Nhật Anh)

Về hành vi chiếm đoạt, liên quan tội danh 218 và 250, ngay cả quá trình điều tra chính bị cáo Thắm thừa nhận bối cảnh phải thực hiện theo yêu cầu của Nguyễn Xuân Sơn việc phải chi lãi ngoài. Các khách hàng của PVN quá lớn, nên không có cách nào khác phải chăm sóc. Các khoản chi này không được hạch toán vào PVN mà vào túi các cá nhân. Nguyễn Xuân Sơn sử dụng cá nhân và một phần chia chác cho những người thân tín, cụ thể là Ninh Văn Quỳnh, mua sắm nhà cửa, cho con đi du học.

Không thể có căn cứ nào, mà bị cáo Sơn nói sử dụng vào từ thiện, phúc lợi, quà biếu lãnh đạo bộ ngành với danh nghĩa PVN. Các luật sư cho rằng việc chi là thực tế, cho rằng không có căn cứ, đẩy sang danh nghĩa chi của PVN, ảnh hưởng uy tín tập đoàn, này. VKS chia sẻ với bức xúc của đại diện PVN vì điều này.

Về chức vụ quyền hạn của bị cáo Sơn, theo góc độ của kiểm sát thỏa mãn yếu tố quyền lợi, chức vụ. Việc tách, trả hồ sơ nhập lại một số vụ án liên quan nếu không sẽ ảnh hưởng tới trách nhiệm hình sự của Sơn, VKS cho rằng số tiền Sơn chiếm đoạt đã xác định. Bản thân bị cáo không thừa nhận hay có nói ai chịu trách nhiệm, nhưng Sơn vẫn phải chịu trách nhiệm, nếu phát hiện thêm chỉ là thêm đồng phạm chứ không ảnh hưởng tới việc định tội với bị cáo.

Số tiền chiếm đoạt được xác định liên quan tới các khách thể khác nhau, nên trách nhiệm phải tương ứng với khách thể, VKS không tranh luận thêm vấn đề này.

9h10: Việc viện dẫn Bộ luật Hình sư 2015 là không hợp lý

Việc các luật sư viện dẫn Nghị quyết 41, về các yếu tố có lợi, Bộ luật HS 2015 không còn tên điều luật này. Tuy nhiên VKS cho rằng trích dẫn vậy cũng không đầy đủ. Đối với hành vi cố ý làm trái cùng một số tội khác nếu xảy ra trước 0h ngày 1/1/2018 mà sau đó đang trong quá trình điều tra, truy tố xét xử thì vẫn tiếp tục áp dụng Bộ LHS 1999

9h: Các luật sư đang đưa ra những yêu sách khi đề cập đến Thông tư 02

Về những vấn đề về Thông tư 02 và việc chế tài xử phạt trong phần đối đáp, VKS cũng chỉ ra rằng các luật sư cũng chỉ chỉ ra chung chung, nhưng các luật sư lại đưa ra thực trạng nhiều ngân hàng vi phạm từ đó đưa ra những yêu sách, yêu cầu. "Tôi không muốn làm tổn thương luật sư nhưng đó là những yêu cầu khiếm nhã, không có văn hóa tranh luận tại phiên tòa" - Đại diện VKS nói.

Về những vấn đề tình tiết giảm nhẹ, VKS cho rằng đã đưa vào phần đề nghị thể hiện mức án dưới khung liền kề với nhiều bị cáo.

8h50: Hà Văn Thắm và các bị cáo đã tiếp tay cho tham ô

Theo VKS, OceanBank là tổ chức tín dụng (TCTD) muốn hay không các hoạt động của mình cũng phải tuân thủ luật TCTD, không phụ thuộc vào việc có hay không ngân hàng nào sai phạm. Trước yêu cầu của Thông tư 02 thì OceanBank, nhất là những người đứng đầu như Chủ tịch hay Tổng giám đốc phải có năng lực điều hành, thay đổi giải pháp để đáp ứng được thực tế.

Tuy nhiên với những động cơ mang tính cá nhân của Hà Văn Thắm đã gây ra những hành vi trái pháp luật, chi lãi vượt trần, chỉ đạo toàn hệ thống thực hiện hành vi với hàng ngàn tỷ đồng được chi cho các cá nhân, lãnh đạo tổ chức có nguồn tiền gửi. Việc xác định nguồn tiền này có tiền của nhà nước, giai đoạn hai sẽ làm rõ ai chiếm đoạt, chiếm đoạt thế nào.

Qua những việc này cho thấy Thắm và các đồng phạm đã tiếp tay cho tham ô, phải bị lên án, xử lý. Tuy nhiên các bị cáo, luật sư cũng cho rằng chấp nhận làm trái là chính đáng để yêu cầu miễn trừ trách nhiệm hình sự. VKS khẳng định không có cơ sở, không nhà nước nào chấp nhận tổ chức, cá nhân rõ ràng biết trái pháp luật mà lại coi là chỉ đạo được chấp nhận.

8h40: Đại diện VKS: "Việc chi lãi ngoài không có chứng từ hợp lệ, không có khả năng thu hồi, thì xác định đó là thiệt hại"

Sáng 24/9, tại phiên xử Đại án Oceanbank, dù nhiều luật sư muốn được trình bày ý kiến xong HĐXX yêu cầu dừng để nhường lại cho đại diện Viện Kiểm Sát (VKS) đối đáp.

Mở đầu phiên xử sáng nay, đại diện VKS đã đưa ra quan điểm: “Có nhiều ngôn từ quá khổ so với khả năng lắng nghe của chúng tôi”. Về những vấn đề các luật sư đòi đối đáp, theo VKS đã rõ nên "có thể sẽ không đối đáp được". Theo quy định tại điều 165 về tội "Cố ý làm trái", khách thể bị xâm hại về vật chất, còn có gây thiệt hại về vật chất không thì giữa luật sư và VKS có quan điểm trái chiều.

Trong phần luận tội cũng như đối đáp cũng nêu rõ, số tiền lấy từ các tài khoản phục vụ cho ngân hàng được chi và hoàn ứng không có chứng từ, hóa đơn hợp lệ. Theo VKS, việc chi lãi ngoài không có chứng từ hợp lệ, không có khả năng thu hồi, thì xác định đó là thiệt hại.

VKS cho rằng kết luận giám định cũng chỉ là một trong những nguồn chứng cứ được xem xét. Theo quy định pháp luật, quá trình điều tra xác định hành vi phạm tội của các bị cáo dựa trên nhiều nguồn chứng cứ. Cơ quan điều tra và VKS vẫn xác định có những vi phạm bị coi là thiệt hại.

8h30: HĐXX tiếp tục làm việc

Luật sư Nguyễn Minh Tâm

	Xét xử Hà Văn Thắm chiều 23/9: 'Lãnh đạo OceanBank muốn xin miễn giảm trách nhiệm cho các bị cáo'
	Xét xử Hà Văn Thắm sáng 23/9: 'Không có cơ sở để xác định hành vi chiếm đoạt của Nguyễn Xuân Sơn'

Tóm tắt phiên toà ngày 23/9

Sau phần đối đáp trước đó của Viện Kiểm Sát (VKS), luật sư của các bị cáo tiếp tục đưa ra những luận điểm tranh luận để phản bác lại các ý kiến của VKS.

Luật sư Nguyễn Minh Tâm bào chữa cho bị cáo Nguyễn Xuân Sơn cho rằng việc luận tội của VKS không dựa trên cơ sở tư duy logic mà chỉ dựa trên suy đoán. Điều này, vi phạm nguyên tắc suy đoán vô tội trong BLHS. Theo luật sư VKS đã không xem xét các tài liệu, chứng cứ đã được đưa ra trong lời khai, chứng cứ tại phiên toà và dường như VKS đang coi trách nhiệm của VKS là bảo vệ cáo trạng.

LS xác định Nguyễn Xuân Sơn không thể phạm tội tham ô và lạm dụng chức vụ quyền hạn để chiếm đoạt tài sản. LS đặt ra câu hỏi cứ cho là ông Sơn là người đại diện phần vốn thì ông Sơn đã chiếm đoạt bằng phương thức, thủ đoạn nào.

Tiếp đó, Luật sư Nguyễn Thị Minh Phương cho rằng công văn giới thiệu đại diện phần vốn góp của PVN tại OceanBank là không đúng quy định và thẩm quyền theo quy chế hoạt động và quy định của pháp luật. OceanBank chưa có văn bản nào đồng ý việc giới thiệu của Tập đoàn và người đại diện phải được hưởng lương và thưởng của PVN, nhưng thực tế ông Sơn không hề nhận được các khoản này.

Luật sư Phan Trung Hoài bào chữa cho bị cáo Phạm Công Danh văn bản 3 bên chỉ là hình thức, các bị cáo vi phạm tội danh vi phạm quy định cho vay của TCTD hoàn toàn biết mục đích thực sự của khoản vay trên là nhằm đảm bảo thanh khoản cho NH Đại Tín. Luật sư đề nghị cân nhắc căn cứ xác định tội danh đồng phạm của ông Danh với Hà Văn Thắm hay không.

Ngược lại, từ phía đại diện cho bà Hứa Thị Phấn, các luật sư đều cho rằng Công ty Trung Dung mới là người vay tại OceanBank do đó không thể chuyển trách nhiệm và nghĩa vụ của bên vay cho bên bảo lãnh tài sản.

Các luật sư bào chữa cho nhóm bị cáo cán bộ thuộc hội sở OceanBank cho rằng họ không là người trực tiếp thực hiện hành vi chi lãi ngoài. Việc thực hiện các bước trong quá trình này là do tuân thủ mối quan hệ theo hợp đồng lao động, theo chỉ đạo của cấp trên. Các cơ quan thuộc hội sở có sự ngang bằng với các chi nhánh đều chịu sự chỉ đạo từ ban điều hành nên không thể quy kết tội nặng hơn so với các bị cáo ở chi nhánh.

Còn đối với các bị cáo ở chi nhánh, luật sư đưa ra quan điểm Giám đốc chi nhánh tuy là người đứng đầu nhưng lại không trực tiếp chỉ đạo, thực hiện hành vi nên không thể là chủ thể phạm tội, có chăng là sự tiếp sức rất nhỏ. Ngoài ra, về bản chất các hành vi thực hiện giữa các giám đốc là như nhau, không thể lấy việc số tiền chi nhiều ít để quy kết tội danh.