Trung Quốc mang 1,1 ngàn tỉ USD trái phiếu Mỹ ra làm 'vũ khí'?

Cảnh xuất khẩu hàng hóa ở Liên Vân Cảng, tỉnh Giang Tô, Trung Quốc ảnh: Reuters

Theo Reuters, khoảng một thập kỷ trước, Trung Quốc vượt qua Nhật Bản để trở thành chủ nợ nước ngoài lớn nhất của chính phủ Mỹ.

Theo số liệu của Bộ Tài chính Mỹ, tính đến tháng 3, Trung Quốc đang nắm giữ 1,12 ngàn tỷ USD trái phiếu chính phủ Mỹ. Nhật đứng thứ hai với 1,08 ngàn tỷ USD.

Giá trị trái phiếu Mỹ Trung Quốc nắm giữ lên đỉnh vào năm 2013 ở mức gần 1,32 ngàn tỷ USD và từ đó đến nay đã giảm 15%. Mức tháng 3 vừa qua là thấp nhất trong vòng hai năm qua.

Trung Quốc, nếu tính theo tỷ lệ, sở hữu 7% trong số nợ công 16,18 ngàn tỷ của Mỹ, mức thấp nhất trong 14 năm qua. Chủ nợ lớn nhất của chính phủ Mỹ là Cục Dự trữ liên bang, sở hữu 2,15 ngàn tỷ USD nợ của chính phủ Mỹ.

Là nhà xuất khẩu của thị trường Mỹ và thế giới, Trung Quốc có dự trữ ngoại tệ ở mức lớn nhất thế giới, trị giá hơn 3.000 tỷ USD, hầu hết ở dạng dollar Mỹ.

Kể từ cuộc khủng hoảng tài chính 2007-2009, Bộ Tài chính Mỹ liên tục bán vượt thành công số trái phiếu do các nền kinh tế phát triển khác như Nhật Bản và Đức phát hành.

Điều gì xảy ra nếu Trung Quốc bán tháo?

Hầu hết các nhà phân tích đều đồng ý rằng việc Trung Quốc bán ra trái phiếu Mỹ quy mô lớn sẽ làm xáo trộn thị trường trái phiếu chính phủ Mỹ và các thị trường khác.

Việc này, nếu xảy ra đột ngột, sẽ làm giảm giá trái phiếu chính phủ Mỹ ngay lập tức và làm tăng lãi suất. Nói đơn giản là chi phí vay mượn của chính phủ Mỹ sẽ tăng lên nhanh chóng. Và bởi vì lãi suất trái phiếu là “điểm chuẩn” cho người tiêu dùng và giới kinh doanh, lãi suất của mọi thứ từ trái phiếu doanh nghiệp tới lãi suất cho vay bất động sản sẽ tăng và làm chậm tốc độ của nền kinh tế. Việc này, do đó, làm giảm sự tin tưởng của nhà đầu tư đối với đồng dollar Mỹ.

Nhưng hầu hết các nhà phân tích cho rằng Trung Quốc sẽ không chọn bán tháo trái phiếu chính phủ Mỹ vì như vậy giá sẽ tụt thê thảm và làm thiệt hại chính tài sản của Trung Quốc. Việc này, như cách người Trung Quốc hay nói, “chẳng khác nào tự bắn vào chân mình”.

Hơn nữa, đồng nhân dân tệ, không phải hoàn toàn được thả nổi. Bắc Kinh sử dụng dự trữ trái phiếu Mỹ như một công cụ để ổn định đồng nội tệ trong tầm kiểm soát, đặc biệt trong mối tương quan với chính đồng USD.

Một số nhà phân tích còn cho rằng Trung Quốc sử dụng dự trữ trái phiếu Mỹ và các loại ngoại tệ khác để kìm giá đồng nhân dân tệ, khiến hàng hóa xuất khẩu của họ hấp dẫn về giá hơn. Và Mỹ là thị trường xuất khẩu chính của Trung Quốc. Thị trường này mà hắt hơi thì ở bên kia bờ đại dương, người Trung Quốc sẽ cảm nhận ngay được không khí lạnh.