Toyota, Honda,...cắt giảm sản lượng ô tô vì trục trặc từ chuỗi cung ứng linh kiện tại Đông Nam Á

Các biến thể của đại dịch COVID-19 bùng phát khắp khu vực Đông Nam Á đã gây ra làn sóng cắt giảm sản xuất tại các nhà cung cấp ô tô, qua đó tác tác động tới các nhà máy lắp ráp, thậm chí khiến một số nơi phải đóng cửa, theo Asia Nikkei.

Nhà sản xuất chip Thụy Sĩ STMicroelectronics đã thông sẽ tạm ngừng hoạt động tại một nhà máy ở bang Johor, miền nam Malaysia từ tháng 7. Thời điểm đó, có hơn 200 công nhân tại nhà máy này đã bị nhiễm bệnh, theo chính quyền địa phương.

Mặc dù nhà máy đã hoạt động trở lại nhưng vẫn gánh chịu những hậu quả do đại dịch gây ra. Bản thân là một nhà sản xuất chip, đáng lẽ nhà máy phải hoạt động hết công suất trong bối cảnh thiếu chip trên toàn cầu, nhưng việc ngừng hoạt động đã gây ra một số thiệt hại cho việc giao hàng.

Malaysia đã ghi nhận hơn 20.000 trường hợp mắc COVID-19 mỗi ngày. Chính phủ áp đặt lệnh phong tỏa trên toàn quốc vào tháng 6. Việc số lượng nhân viên tại các nhà máy lắp ráp và sản xuất ô tô chỉ được giới hạn ở 10% công suất dẫn tới sản lượng ở một số tiểu bang gần như bị đình trệ trong thời gian dài.

Khu vực Đông Nam Á đóng vai trò là trung tâm sản xuất của ngành công nghiệp ô tô Nhật Bản. Theo Hiệp hội Công nghiệp Phụ tùng Ô tô Nhật Bản, đây là nơi tập trung hơn 30% các địa điểm sản xuất cho các nhà cung cấp ô tô Nhật Bản, nhiều hơn bất kỳ khu vực nào khác.

Ngành công nghiệp phụ tùng ô tô của Đông Nam Á được đánh giá cao nhờ lao động giá rẻ, không chỉ cung cấp phụ tùng cho khu vực mà còn cả Nhật Bản, Mỹ, Trung Quốc và những nơi khác. Tuy nhiên, những đợt bùng phát của đại dịch gần đây đã làm thay đổi điều này.

Không chỉ Malaysia mà nhiều quốc gia khác tại khu vực Đông Nam Á cũng đang vật lộn để ứng phó với đại dịch COVID-19.

Số lượng các ca mắc mới tại Việt Nam, với TP HCM là điểm nóng, có thời điểm lên tới 10.000 ca/ngày. Các công nhân tại những tỉnh thành đang là điểm nóng phải ăn ngủ nghỉ tại chỗ để các nhà máy có thể hoạt động bình thường. Số lượng công nhân của các nhà máy cũng đang được giới hạn từ 30% đến 50% so với mức bình thường.

"Tỷ lệ sử dụng đang giảm dần tương ứng với tỷ lệ nhân viên", một quan chức của một công ty sản xuất linh kiện ở TP HCM cho biết.

Khi các nhà máy tạm ngừng hoạt động vì các trường hợp nhiễm COVID-19, chuỗi cung ứng lớn hơn sẽ bị ảnh hưởng. Các nhà cung cấp ô tô Nhật Bản gồm Sumitomo Electric Industries, Yazaki và Furukawa Electric có nhà máy sản xuất dây cáp tại Việt Nam. Việt Nam đã vượt qua Trung Quốc để trở thành nguồn nhập khẩu dây cáp hàng đầu của Nhật Bản vào năm 2014, theo Tổ chức Ngoại thương Nhật Bản. Việt Nam cũng chiếm khoảng 40% thị phần vào năm 2020.

Nhiệm vụ phức tạp của việc bó dây điện vào dây cáp được thực hiện phần lớn bằng tay, đòi hỏi một lực lượng lao động đông đảo. Tuy nhiên, đại dịch bùng phát tại Việt Nam, các nhà sản xuất dây cáp không thể tìm được lao động và buộc phải cắt giảm sản lượng.

1/5 cơ sở của Yazaki là ở Đông Nam Á, chiếm 17% tổng doanh thu công ty. Yazaki có hai nhà máy tại Việt Nam và hoạt động sản xuất dường như đã bị ảnh hưởng một phần.

Với các hoạt động tại Việt Nam của công ty Furukawa Electric, "công suất sử dụng nhà máy đã giảm kể từ tháng 7", theo đại diện công ty. Koito Manufacturing, một nhà sản xuất đèn pha Nhật Bản, đã khởi động lại một nhà máy ở Malaysia trong tuần qua sau khi đóng cửa vào đầu tháng 6.

Các nhà sản xuất ô tô Nhật Bản ngày càng khó mua sắm linh kiện. Daihatsu Motor cho biết họ sẽ tạm ngừng hoạt động tại 4 nhà máy lắp ráp của Nhật Bản trong tối đa 17 ngày. Ngoài tình trạng thiếu chất bán dẫn toàn cầu, nguồn cung các linh kiện khác từ Malaysia và Việt Nam đã bị đình trệ.

Sản lượng dự kiến sẽ giảm từ 30.000 chiếc đến 40.000 chiếc trong khoảng thời gian từ tháng 8 đến tháng 9. Tính trong cả năm, sản lượng có thể giảm từ 19% đến 25%.

Do sự khan hiếm phụ tùng tại khu vực Đông Nam Á, gã khổng lồ Toyotar Motor sẽ cắt giảm sản lượng sản xuất toàn cầu trong tháng 9 xuống 40% so với mục tiêu ban đầu. Điều này tương đương với khoảng 220.000 xe sẽ không được lắp ráp và sản xuất.

Ngoài ra, trong tháng này Honda Motor đã cắt giảm 20.000 xe tại Quảng Châu, Trung Quốc, giảm 20% so với kế hoạch đã đề ra. Tại Nhật Bản, hãng xe này đã tạm ngừng hoạt động tại nhà máy Suzuka ở tỉnh Mie. Việc thiếu chip không chỉ đè nặng lên Honda mà nhà sản xuất ô tô này còn phải đối mặt với tình trạng thiếu nguồn cung linh kiện từ Indonesia và Thái Lan.

Nissan Motor đã đóng cửa một nhà máy lắp ráp ở bang Tennessee, Mỹ trong hai tuần vì các vấn đề mua sắm chất bán dẫn ở Malaysia. Động thái này được dự báo sẽ làm giảm sản lượng hàng chục nghìn xe.

Các nhà cung cấp ô tô đã xây dựng nhà máy ở nhiều quốc gia tại khu vực Đông Nam Á để duy trì sự ổn định bền vững trên toàn cầu. Dù vậy, đại dịch đã làm thay đổi kết cấu đó.

"Ở Đông Nam Á, có nhiều trường hợp chuỗi cung ứng bổ sung đã được tạo ra trong toàn khu vực. Nếu quá trình sản xuất ngừng lại ở một quốc gia, có nguy cơ nguồn cung từ khu vực đó sẽ bị gián đoạn. Đại dịch COVID-19 đang trở thành rủi ro tại các nước Đông Nam Á", Takashi Horii, chuyên gia tại Fourin, một công ty nghiên cứu về thị trường ô tô có trụ sở tại Nagoya cho biết.