Thuế quan chưa tác động đến lạm phát, CPI tháng 5 của Mỹ chỉ tăng 2,4%

Báo cáo CPI tháng 5

Trong tháng 5, giá tiêu dùng tại Mỹ tăng thấp hơn dự báo vì thuế quan của Tổng thống Donald Trump vẫn chưa tác động đáng kể đến lạm phát, báo cáo mới của Bộ Lao động Mỹ chỉ ra.

Cụ thể, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 5 chỉ nhích tăng 0,1% so với tháng trước và đi lên 2,4% so với cùng kỳ năm trước. Các nhà kinh tế được Dow Jones khảo sát dự đoán CPI tăng lần lượt là 0,2% và 2,4%.

Nếu không tính giá thực phẩm và năng lượng dễ biến động, CPI lõi lần lượt tăng 0,1% so với tháng trước và 2,8% so với cùng kỳ - thấp hơn dự báo tương ứng của các nhà kinh tế là tăng 0,3% và 2,9%.

Các quan chức Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) coi chỉ số lõi là thước đo tốt hơn cho các xu hướng dài hạn. Gần đây, một số quan chức đã bày tỏ lo ngại về tác động của thuế quan đến lạm phát.

Theo bản báo cáo, đà giảm của giá năng lượng và dịch vụ đã giúp bù đắp mức tăng của một số khoản mục khác. Mặt khác, một số mặt hàng quan trọng như xe cộ và quần áo - dự kiến sẽ tăng giá do thuế quan - thực chất lại giảm giá trong tháng 5.

Cụ thể, giá năng lượng đi xuống 1% trong tháng 5, giá xe mới và xe đã qua sử dụng lần lượt giảm 0,3% và 0,5%. Giá thực phẩm và chi phí nhà ở cùng tăng 0,3%. Giá quần áo giảm khoảng 0,4%.

“Các số liệu lạm phát dưới mức dự báo hôm nay là thông tin giúp chúng ta an tâm nhưng chỉ ở một mức độ nào đó”, ông Seema Shah, chiến lược gia toàn cầu tại Principal Asset Manament, đánh giá.

“Đà tăng của giá cả do thuế quan có thể chưa thể hiện vào dữ liệu CPI trong vài tháng tới, vì vậy vẫn còn quá sớm để cho rằng cú sốc giá sẽ không xảy ra”, vị chuyên gia nhấn mạnh trong cuộc phỏng vấn với CNBC.

Thời điểm quan trọng

Báo cáo của Bộ Lao động Mỹ được công bố giữa thời điểm chính quyền Tổng thống Trump đang tiếp tục nỗ lực đàm phán thương mại với các nước.

Trước đó, vào ngày 2/4, ông Trump đã làm rung chuyển thị trường tài chính toàn cầu với chính sách thuế quan đối ứng sâu rộng.

Dựa theo chính sách mới, Mỹ đã áp thuế tối thiểu 10% đối với hầu hết hàng hoá nhập khẩu vào nước này và đánh thuế cao hơn với gần 60 đối tác thương mại lớn.

Tuy nhiên, khoảng một tuần sau đó, ông chủ Nhà Trắng đã thông báo tạm hoãn các mức thuế đối ứng cao hơn trong 90 ngày để tạo điều kiện cho gần 60 đối tác lớn đàm phán các thoả thuận thương mại.

Gần đây nhất, các quan chức Nhà Trắng đã gặp gỡ các nhà đàm phán Trung Quốc tại London nhằm xoa dịu cuộc chiến thương mại gay gắt giữa hai nước.

Giới chức hai bên cho biết họ đã nhất trí về một thoả thuận sơ bộ liên quan đến cách thức thực hiện những đồng thuận mà hai nước đạt được ở Geneva, Thuỵ Sỹ vào đầu tháng 5.

Mặc dù các chi tiết của thoả thuận chưa được công bố, các nhà đàm phán Mỹ cho biết họ “cực kỳ mong đợi” rằng các vấn đề xoay quanh xuất khẩu đất hiếm và nam châm đất hiếm sẽ được giải quyết thông qua thoả thuận sơ bộ.

Ông Li Chenggang, nhà đàm phán chính của Trung Quốc, cho biết các phái đoàn sẽ đưa đề xuất cho nhà lãnh đạo từng nước.

Đại diện Thương mại Mỹ Jamieson Greer cho biết không có cuộc gặp nào khác được lên lịch, nhưng lưu ý phía hai nước sẽ thường xuyên trao đổi và có thể nhóm họp bất cứ khi nào cần.

Tính chính xác của dữ liệu CPI

Một chủ đề khác mà các nhà đầu tư đang thảo luận là chất lượng của dữ liệu CPI. Tuần trước, Wall Street Journal đưa tin rằng tình trạng thiếu hụt nhân sự tại Cục Thống kê Lao động Mỹ (BLS, cơ quan thuộc Bộ Lao động Mỹ) đang gây trở ngại cho quá trình thu thập dữ liệu giá cả.

Theo thông tin từ Wall Street Journal, các nhà thống kê tổng hợp số liệu CPI tháng 4 dựa trên một phương pháp kém chính xác hơn gọi là bù dữ liệu từ nhóm khác” (different-cell imputation).

Để tính toán tỷ lệ lạm phát, mỗi tháng hàng trăm nhân viên thu thập số liệu của chính phủ sẽ tỏa đi khắp các thành phố để kiểm tra mức giá mà doanh nghiệp áp dụng cho các sản phẩm và dịch vụ. Sau đó, các nhà thống kê sẽ đưa những con số đó vào CPI.

Nếu nhân viên thu thập dữ liệu không thể tìm ra mức giá cụ thể tại một thành phố nhất định, nhà thống kê sẽ đưa ra phỏng đoán có căn cứ dựa trên một mức giá thay thế gần giống, chẳng hạn quần túi hộp thay vì quần dài.

BLS cho biết do cơ quan này có ít nhân viên thu thập số liệu hơn trong tháng 4, các nhà thống kê đã phải dựa vào những sản phẩm kém tương đồng hơn - hoặc dữ liệu từ các khu vực khác trong nước - để ước tính giá cả nhiều hơn thường lệ.

Trong một tuyên bố trên trang web của mình, BLS cũng cho biết vào tháng 4, họ “đã tạm dừng hoàn toàn việc thu thập dữ liệu CPI” tại Lincoln, Nebraska và Provo. Trong tháng 5, họ sẽ ngừng thu thập dữ liệu từ Buffalo, New York.

Song, cơ quan này khẳng định các thay đổi gần đây chỉ tạo ra “tác động tối thiểu đối với tỷ lệ lạm phát tổng thể”. Tuy nhiên, chúng có thể làm tăng biến động đối với dữ liệu giá cả của một số hàng hóa và khu vực cụ thể.

Trong hàng chục năm qua, chất lượng số liệu thống kê của Mỹ luôn được các nhà hoạch định chính sách trên thế giới ngưỡng mộ và xem là hình mẫu. Bây giờ, lời trấn an của BLS dường như không đủ để xoa dịu nỗi lo của các nhà đầu tư.