Thủ tướng Nhật Bản kêu gọi Mỹ 'quay lại' với TPP

Thủ tướng Nhật Bản Fumio Kishida ngày 13/1 kêu gọi Mỹ tái gia nhập Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) để thiết lập một "trật tự kinh tế công bằng" vì sự thịnh vượng ở khu vực châu Á-Thái Bình Dương.

TPP ban đầu được ký kết vào tháng 2/2016 bởi 12 quốc gia bao gồm Nhật Bản và Mỹ, nhưng chính quyền cựu Tổng thống Donald Trump đã rút khỏi hiệp định này vào năm 2017 để theo đuổi chính sách kinh tế "nước Mỹ trên hết" nhằm bảo vệ thị trường việc làm trong nước. 

Trong bài phát biểu ở Đại học Johns Hopkins sau khi tổ chức hội nghị thượng đỉnh với Tổng thống Mỹ Joe Biden tại Washington, ông Kishida nhấn mạnh rằng, để tạo điều kiện thuận lợi cho việc tiếp cận thị trường khu vực, điều "sống còn là Mỹ phải quay trở lại" với hiệp định "TPP chất lượng cao" - có tên chính thức là Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP).

TPP, ban đầu do Mỹ lãnh đạo, được thiết kế để cắt giảm thuế quan đối với các sản phẩm nông nghiệp và công nghiệp, giảm bớt các hạn chế đầu tư và tăng cường bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ, và cải thiện hội nhập kinh tế giữa các quốc gia tham gia. Cho đến nay, Australia, Brunei, Canada, Chile, Nhật Bản, Malaysia, Mexico, New Zealand, Peru, Singapore và Việt Nam đã tham gia hiệp định này, được nhiều người coi là nhằm ứng phó ảnh hưởng kinh tế ngày càng tăng của Trung Quốc.

Trong khi đó, chính quyền Mỹ dưới thời Tổng thống Biden, vốn ưu tiên chủ nghĩa đa phương trong ngoại giao, vẫn tỏ ra thận trọng trước việc nước này quay trở lại CPTPP - mà Anh và Trung Quốc cũng bày tỏ mong muốn tham gia. Thay vào đó, ông Biden gần đây đã thúc đẩy Khuôn khổ kinh tế Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương, một sáng kiến gồm 14 quốc gia để thúc đẩy hội nhập kinh tế trong khu vực.

Trước đó, cùng ngày, tại cuộc hội đàm giữa hai nhà lãnh đạo Mỹ-Nhật, Thủ tướng Fumio Kishida và Tổng thống Joe Biden đã nhất trí tiếp tục hợp tác "chặt chẽ hướng tới một hội nghị thượng đỉnh thành công nhằm thể hiện cam kết của Nhóm các nước công nghiệp phát triển hàng đầu thế giới (G7) trong việc duy trì trật tự quốc tế dựa trên pháp quyền". Bên cạnh đó, hai bên cũng nhất trí làm sâu sắc hơn quan hệ an ninh giữa hai nước và hợp tác để đảm bảo chuỗi cung ứng chất bán dẫn, đồng thời tái khẳng định hợp tác chặt chẽ để thúc đẩy "Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương tự do và cởi mở".

Mỹ là chặng dừng chân cuối cùng trong chuyến công du kéo dài một tuần của Thủ tướng Kishida tới 5 quốc gia thuộc nhóm G7. Đây là chuyến công du chính thức đầu tiên tới Washington của nhà lãnh đạo Nhật Bản kể từ khi ông nhậm chức vào tháng 10/2021. 

Chuyến công du này diễn ra khoảng 4 tháng trước khi Nhật Bản đăng cai tổ chức Hội nghị thượng đỉnh G7 ở Hiroshima.