Siêu thứ Ba là gì và vì sao lại quan trọng với các ứng viên tổng thống Mỹ?

Theo tờ Washington Post, 4 cuộc bỏ phiếu sơ bộ đã kết thúc, nhưng hiện tại vẫn chưa rõ ai sẽ trở thành ứng viên chính thức cho chiếc ghế tổng thống Mỹ của Đảng Dân chủ. 

Siêu thứ Ba có thể sẽ giúp tình hình trở nên rõ ràng hơn: Đây là ngày nhiều tiểu bang Mỹ tổ chức các cuộc bầu cử sơ bộ và họp đảng nhất, nhiều cử tri có cơ hội bỏ phiếu nhất, và nhiều đại biểu để phân bổ cho ứng cử viên nhất. Hơn 1/3 số đại biểu của Đại hội toàn quốc Đảng Dân chủ sẽ tham gia các cuộc bầu cử sơ bộ trong ngày Siêu thứ Ba.

Siêu thứ Ba năm nay diễn ra vào thời điểm gay cấn trong cuộc đua vào Nhà Trắng, khi cựu phó Tổng thống Mỹ Joe Biden đang nổi lên thành một đối thủ đang gờm thách thức Thượng nghị sĩ Bernie Sanders.

Dưới đây là những điều cần biết về Siêu thứ Ba:

Siêu thứ Ba diễn ra khi nào?

Siêu thứ Ba năm 2020 diễn ra vào ngày 3/3. Đây là ngày tổ chức bầu cử sơ bộ quan trọng đầu tiên sau khi có kết quả từ 4 tiểu bang tổ chức bỏ phiếu sớm (bao gồm Iowa, New Hampsphire, Nevada và South Carolina).

Thời gian kết thúc bỏ phiếu của các tiểu bang khác nhau, sớm nhất là 7 giờ tối tại Vermont và muộn nhất vào 11 giờ tối (theo múi giờ phía đông nước Mỹ).

Kết quả sẽ không được công bố ngay lập tức, vì việc tính toán phiếu bầu có thể sẽ kéo dài đến tận tối, đặc biệt là vùng bờ biển tây nước Mỹ. Kết quả của California sẽ chỉ được thông báo sớm nhất là sau vài ngày, vì còn phải đếm những phiếu bầu được gửi qua bưu điện vào ngày bầu cử.

Nhiều tiểu bang lựa chọn Siêu thứ Ba để tổ chức bầu cử sơ bộ, vì bang nào cũng muốn sớm được lên tiếng về việc ứng viên nào sẽ được đề cử. Do đó những bang này phải nhanh chóng tập trung tổ chức trong cùng một ngày, mà không làm mất đi ảnh hưởng của 4 tiểu bang tổ chức họp đảng hoặc bầu cử sơ bộ sớm.  

(Các bang Iowa, New Hampsphire, Nevada và South Carolina có thỏa thuận với Ủy ban Quốc gia Dân chủ để được dẫn đầu lịch bầu cử sơ bộ)

Siêu thứ Ba cũng là ngày nhiều bang tổ chức bầu cử sơ bộ để lựa chọn ứng viên của Đảng Cộng hòa. Tuy nhiên hiện tại Tổng thống Donald Trump không có đối thủ đáng gờm nào trong cùng đảng, nên hầu hết sự chú ý trong Siêu thứ Ba năm 2020 đổ dồn vào Đảng Dân chủ.

Siêu thứ Ba có tầm quan trọng lớn, nhưng ngày này vẫn nằm trong giai đoạn đầu của mùa bầu cử sơ bộ. Đảng Dân chủ sẽ còn tổ chức nhiều cuộc bầu cử sơ bộ và họp đảng khác cho đến tháng 6/2020.

14 tiểu bang và 1 vùng lãnh thổ của Mỹ sẽ tổ chức bỏ phiếu vào ngày Siêu thứ Ba để phân bổ sự ủng hộ của 1.357 đại biểu. Một ứng viên Đảng Dân chủ cần 1.991 phiếu đại biểu để được đại diện cho đảng ra tranh cử tổng thống. 

Các tiểu bang này trải dài trên khắp nước Mỹ - từ California cho đến Maine, bao gồm cả các tiểu bang có truyền thống ủng hộ Đảng Dân chủ như Massachusetts, hoặc các bang thường hỗ trợ cho Đảng Cộng hòa như Texas và Oklahoma. 

Thành viên Đảng Dân chủ sống ở American Samoa (vùng lãnh thổ của Mỹ nằm tại Nam Thái Bình Dương) cũng sẽ tổ chức họp đảng vào Siêu thứ Ba. Những người sống ở nước ngoài sẽ gửi phiếu bầu qua bưu điện.

Trên thực tế, tổng số đại biểu là yếu tố quan trọng nhất để quyết định ai sẽ trở thành đại diện chính thức của đảng, chứ không phải là số lượng phiếu bầu. Mỗi tiểu bang có số lượng đại biểu khác nhau tùy theo công thức về dân số và tầm ảnh hưởng trong Đảng Dân chủ.

(Do đó các bang thiên về Đảng Dân chủ sẽ có nhiều đại diện hơn là những bang thiên về Đảng Cộng hòa, dù hai bang có qui mô tương đương nhau).

Sau đó Đảng Dân chủ sẽ phân bổ số đại biểu cho từng ứng cử viên tại các bang tùy theo số phiếu họ nhận được. Ứng viên đầu tiên được sự tán thành của đa số trong gần 4.000 đại biểu sẽ giành được đề cử của Đảng Dân chủ.

Không ứng viên nào có thể chiến thắng chỉ nhờ vào ngày Siêu thứ Ba, nhưng việc giành được kết quả tốt trong ngày này sẽ mang lại lợi thế cho họ trong chặng đua về sau. Có tới 34% tổng số đại biểu để tranh giành trong Siêu thứ Ba - nhiều hơn bất kì ngày nào khác trong giai đoạn bầu cử sơ bộ.

Tầm quan trọng của Siêu thứ Ba năm nay thậm chí còn lớn hơn những năm trước, do bang California đẩy sớm lịch bầu cử sơ bộ vào ngày 3/3. Trước đây, California thường tổ chức bầu cử vào tháng 6. 

Sự xuất hiện của bang đông dân nhất nước Mỹ này càng làm tăng thêm tầm ảnh hưởng của Siêu thứ Ba: 30% số đại biểu tham gia ngày Siêu thứ Ba sẽ đến từ California.

Tại sao Siêu thứ Ba lại quan trọng?

Cuộc đua giành đề cử của Đảng Dân chủ vẫn còn nhiều điều chưa chắc chắn, nhưng một vài khía cạnh quan trọng đã được làm sáng tỏ trước ngày Siêu thứ Ba.

Thượng nghị sĩ Bernie Sanders là người có nhiều phiếu bầu từ các cử tri có tư tưởng tự do nhất, nhiều đại biểu ủng hộ nhất, và dẫn đầu trong cuộc khảo sát toàn quốc.

Cuộc cạnh tranh của các đối thủ có quan điểm ôn hòa hơn ông Sanders vẫn còn nằm trong thế giằng co, và chưa có ứng viên nào thực sự nổi bật. Cựu Phó tổng thống Joe Biden đã trở lại đường đua nhờ vào chiến thắng ở South Carolina hôm 29/2. 

Sau đó, ba ứng cử viên khác đã nhanh chóng dừng cuộc đua vào Nhà Trắng, bao gồm cựu thị trưởng Pete Buttigieg của thành phố South Bend, Indiana; thượng nghị sĩ Amy Klobuchar và tỉ phú Tom Steyer. Nhưng cả ba người có vẻ sẽ tiếp tục nỗ lực để hỗ trợ bất kì ứng cử viên Đảng Dân chủ nào khác ngoài ông Sanders. 

Siêu thứ Ba là lần đầu tiên cựu thị trưởng New York Michael Bloomberg xuất hiện tại cuộc bỏ phiếu chọn tổng thống. Chiến lược của ông là bỏ qua giai đoạn đầu cuộc đua, và ông đã chi hàng trăm triệu USD cho các chiến dịch quảng cáo bằng tiền của riêng mình. 

Việc vị tỉ phú này tham gia tranh cử chức tổng thống Mỹ, cùng với sự ủng hộ của giới cử tri da màu khiến cho những người quan sát càng khó đoán trước được khả năng thành công của ông.

Theo tờ Washington Post, ông Sanders đang nỗ lực tập trung nhắm đến California, và chiến lược này có thể mang lại cho ông thành công lớn. Các cuộc thăm dò ý kiến cho thấy có khả năng ông sẽ là ứng cử viên duy nhất giành được 15% phiếu bầu để được phân bổ đại biểu (theo tiêu chuẩn của Đảng Dân chủ).

Nếu loại bỏ được hầu hết các đối thủ tại California, chiến dịch tranh cử của ông Sanders sẽ giành được lợi thế không hề nhỏ. Tuy nhiên tình hình đã có nhiều thay đổi trước Siêu thứ Ba: Cựu phó tổng thống Biden đã tranh cử đủ tốt tại California để giành được một vài đại biểu ở bang này. 

Các ứng viên cũng đang tập trung vào Texas và cộng đồng thành viên Đảng Dân chủ đang lớn dần tại bang này. Khảo sát CNN công bố vào 28/2 cho thấy ông Sanders đang dẫn đầu ở cả California và Texas.

Thượng nghị sĩ Elizabeth Warren vẫn đang tham gia tranh cử, dù bà chưa giành được chiến thắng tại bất kì cuộc bỏ phiếu sớm nào. Ít nhất, bà Warren hi vọng sẽ giành được chiến thắng tại quê nhà của mình là bang Massachusetts.

Trong khi đó, tỉ phú Bloomberg lại đặc biệt nhắm đến các cử tri da đen tại những bang như North Carolina. Một khảo sát công bố vào 28/2 cho thấy ông nhận được sự ủng hộ không hề kém cạnh so với hai ứng cử viên Sanders và Biden. 

Nhưng một số người ủng hộ ông Bloomberg lo rằng nếu ông Biden được lòng các cử tri da đen, khả năng chiến thắng tại các bang miền nam nước Mỹ của vị tỉ phú này sẽ giảm. 

Những điều cần chú ý vào Siêu thứ Ba

1. Liệu ông Biden có trở thành ứng viên có quan điểm ôn hòa được ủng hộ nhiều nhất? Ông Biden đã chiến thắng một cách thuyết phục tại South Carolina hôm 29/2 và có được ủng hộ từ hầu hết mọi nhóm cử tri. 

Bà Klobuchar và ông Pete Buttigieg - hai thành viên Đảng Dân chủ vừa phải ngừng cuộc đua vào Nhà Trắng, cũng như những thành viên cấp cao khác của đảng này đã lên tiếng khen ngợi cựu phó tổng thống Mỹ. Cậu hỏi là, liệu những người ủng hộ những ứng viên này có chuyển sang ông Biden?

2. Liệu bà Warren có sống sót qua Siêu thứ Ba? 

Bà Warren đã không lọt vào danh sách hai người đứng đầu tại cả 4 cuộc bầu cử sơ bộ hoặc họp đảng sớm. Nữ thượng nghị sĩ bang Massachusetts mong rằng sẽ có đủ phiếu bầu để trụ lại cuộc đua trong Siêu thứ Ba. Nhưng chuyện gì sẽ xảy ra nếu các chiến thắng của bà không đủ thuyết phục? Liệu bà Warren có bị các lãnh đạo Đảng Dân chủ gây sức ép buộc phải rời khỏi cuộc đua?

3. Liệu Siêu thứ Ba có thể cản được đà chiến thắng của ông Sanders? 

Kể từ cuộc họp đảng tại Iowa, ông Sanders đã dẫn đầu các ứng cử viên Đảng Dân chủ trong các cuộc khảo sát cả nước. Nhưng một số khảo sát trong Siêu thứ Ba cho thấy ông đã bị bắt kịp bởi các ứng viên Warren, Biden và Bloomberg.

Ông Sanders phải chứng tỏ rằng mình có thể đánh bại Tổng thống Trump. Nếu không nằm trong số ba người đứng đầu trong Siêu thứ Ba và bị các đối thủ bỏ xa, khả năng thuyết phục Đảng Dân chủ rằng ông có thể chiến thắng trong cuộc bầu cử toàn quốc sẽ bị sụt giảm nghiêm trọng. 

4. Kết quả của tỉ phú Bloomberg sẽ ra sao? 

Đây là lần đầu tiên ông Bloomberg tham gia các cuộc bỏ phiếu. Vị tỉ phú này đã thu hút được sự ủng hộ trong vài tuần trước, nhưng dường như ông đã phải dậm chân tại chỗ sau màn trình diễn kém cỏi tại cuộc tranh luận của các ứng cử viên tổng thống thuộc đảng Dân chủ.