Reuters: Việt Nam sẽ nới lỏng thủ tục thanh toán, hướng đến nâng hạng thị trường vào tháng 9/2025

Theo hãng tin Reutes, Việt Nam đang có kế hoạch nới lỏng các thủ tục thanh toán cho các nhà đầu tư nước ngoài, đây được coi là một biện pháp quan trọng để thuyết phục các tổ chức xếp hạng trong việc nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam lên thị trường mới nổi (emerging market), từ đó thu hút vốn.

Theo mô hình của Trung Quốc, Việt Nam sẽ cho phép các công ty chứng khoán bảo lãnh cho các nhà đầu tư nước ngoài mua cổ phiếu, động thái này được tổ chức xếp hạng thị trường FTSE Russell coi là một bước tiến, giúp loại bỏ rào cản pháp lý đã cản trở việc nâng hạng trong nhiều năm qua.

Thị trường Việt Nam đang được hai tổ chức xếp hạng thị trường là FTSE Russell và MSCI phân loại vào nhóm thị trường cận biên (frontier market). Điều này đã ngăn cản nhiều tổ chức, quỹ đầu tư rót vốn vào các doanh nghiệp niêm yết.

Ngày 16/10, trong cuộc gặp UBCKNN, các chuyên gia của FTSE Russell đã đến Việt Nam và được nghe chi tiết về kế hoạch mới nhằm tháo gỡ những bế tắc kéo dài nhiều năm.

Bà Lê Thị Lệ Hằng, Giám đốc chiến lược Chứng khoán SSI - người trực tiếp tham gia vào kế hoạch cho biết: “Các cuộc họp với FTSE Russell rất tích cực và có thể dẫn đến việc nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam lên thị trường mới nổi thứ cấp (secondary emerging market) vào tháng 9/2025”.

Để đáp ứng mốc thời gian trên, FTSE Rusell cần thông báo việc nâng hạng sớm nhất vào tháng 9/2024, trước thông báo chính thức từ 6 đến 12 tháng. Nếu được nâng hạng, thị trường chứng khoán Việt Nam sẽ vào chung nhóm với các thị trường Indonesia, Philippines, Qatar và Trung Quốc.

Theo kế hoạch mới, Việt Nam sẽ áp dụng cơ chế giải quyết các khoản thanh toán cho các giao dịch cổ phiếu để đáp ứng yêu cầu chính từ FTSE Rusell về việc nâng hạng.

Ở các thị trường tiên tiến, nhà đầu tư thanh toán hai ngày sau khi mua cổ phiếu, nhưng ở Việt Nam, quy định phải chuyển tiền ngay trong ngày, điều này gây ra chi phí và rủi ro cao hơn cho nhà đầu tư nước ngoài. Để vượt qua rào cản này, cơ quan quản lý và các công ty chứng khoán Việt Nam đang xây dựng một cơ chế tương tự cơ chế được sử dụng ở Trung Quốc, theo đó các công ty chứng khoán sẽ bảo lãnh thanh toán cho các quỹ nước ngoài, cấp tín dụng trong hai ngày cho đến khi giao dịch hoàn tất.

Mặc dù phải chấp nhận một số rủi ro, nhưng thị trường Việt Nam sẽ được hưởng lợi từ dòng vốn mới, theo SSI ước tính chỉ từ các quỹ thụ động đã có thể có khoảng 800 triệu USD chảy vào thị trường, với giả định tỷ trọng của Việt Nam trong chỉ số thị trường mới nổi là 1%. Bên cạnh đó, ước tính các quỹ chủ động sẽ đầu tư gấp 5 lần, giúp mang lại mức lợi nhuận lớn hơn nhiều cho các doanh nghiệm niêm yết trên Sở Giao dịch Chứng khoán TP HCM (HOSE).

Trong bản cập nhật mới nhất, FTSE Russell cho biết "mặc dù tiến độ cải tổ thị trường theo kế hoạch vẫn còn chậm nhưng cơ quan chức năng Việt Nam đã đưa ra cam kết thực hiện những công việc cần thiết. Bên cạnh đó, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước đã chứng tỏ năng lực đổi mới trong việc tìm kiếm một giải pháp khả thi nhằm loại bỏ  yêu cầu ký quỹ trước giao dịch (pre-funding)”.

Trong khi đó, Reuters cho rằng việc nâng hạng thị trường Việt Nam theo tiêu chí của tổ chức MSCI là không khả thi ở thời điểm hiện tại do yêu cầu ở đây khắt khe hơn. Theo quy định của Việt Nam, các ngân hàng không được phép cấp tín dụng cho người nước ngoài, điều này đã cản trở sự tham gia và khiến quá trình xem xét nâng hạng của MSCI đối với Việt Nam phức tạp hơn.