Quá trình thần tốc 'xâm chiếm' thị trường cầm đồ của F88 và những cái tên hậu thuẫn

Xuất phát điểm ban đầu từ năm 2013, CTCP Kinh doanh F88 hoạt động trong lĩnh vực cầm cố tài sản. Thời gian sau này, công ty tiếp tục mở rộng sang các lĩnh vực khác với mục tiêu trở thành chuỗi cửa hàng tiện ích về tài chính.

Ngoài cho vay cầm cố bằng  ô tô/đăng ký ô tô, xe máy/đăng ký xe máy, điện thoại, laptop... F88 còn cung cấp nhiều dịch vụ khác như bán bảo hiểm, chuyển tiền, chi hộ, thu hộ tiền điện, nước, internet…

Trong khoảng 6 năm đầu tiên thành lập, chuỗi F88 đã thể hiện sự vượt trội của kẻ tiên phong khi nhanh chóng sở hữu 100 cửa hàng, trong khi các đối thủ khác chỉ dặt dè với vài chục điểm giao dịch. F88 thật sự bùng nổ ở giai đoạn sau năm 2019 khi công ty nhận được sự hậu thuẫn từ hai nhà đầu tư nước ngoài là Mekong Capital và Granite Oak.

Với lợi thế nguồn vốn ngoại lớn cộng thêm những đợt huy động trái phiếu dồn dập, F88 mạnh tay phủ rộng thị trường. Trong giai đoạn 2020-2022, chuỗi cầm đồ này liên tiếp thông báo cán mốc hàng trăm cửa hàng.

Tính đến cuối năm 2022, F88 đã có hơn 800 cửa hàng trên toàn quốc. CEO Phùng Anh Tuấn, công ty này đặt mục tiêu sẽ mở rộng tới 1.000 cửa hàng trong năm 2023 và đạt mốc 1.500 cửa hàng trong năm 2024. Nhiều ý kiến cho rằng Mekong Capital đang áp dụng công thức từng được Thế Giới Di Động "thi triển" rất thành công trước đó, cho F88.

F88 và phần còn lại

Theo thống kê từ Bộ Công An, tính đến tháng 11/2022, Việt Nam có khoảng 27.000 cơ sở cầm đồ đang hoạt động. Trong khi đó, theo số liệu của Forbes, Việt Nam có hơn 30.000 cửa hàng cầm đồ, với hơn 2.300 ở TP HCM và gần 1.700 ở Hà Nội.

Tuy nhiên, đây là con số thống kê không chính thức bởi dịch vụ cầm đồ ở thị trường 100 triệu dân này không có nhiều cái tên nổi trội, đa phần là các cửa hiệu nhỏ, hoạt động manh mún.

Ngoài F88 với sự bành trướng như vũ bão, thị trường cầm đồ Việt Nam cũng có một vài doanh nghiệp đáng chú ý như:

Người Bạn Vàng được hỗ trợ bởi Vàng bạc đá quý Phú Nhuận (PNJ); Camdonhanh được hậu thuẫn bởi quỹ ngoại John Galt Ventures; Vietmoney có sự giúp sức của quỹ đầu tư Thụy Sĩ Probus Opportunities và Digi Ventures (Việt Nam) hay Tập đoàn Vicoland vừa mới nổi lên với chuỗi cầm đồ T99. Bên cạnh đó, ông lớn cầm đồ Thái Lan là Srisawad cũng đã đặt chân tới Việt Nam từ năm 2016.

Nếu nhìn vào so sánh, có thể thấy F88 vượt trội so với phần còn lại. Ngoài "đại gia cầm đồ" Thái Lan - Srisawad với hơn 100 chi nhánh trên toàn quốc thì những các tên còn lại không tạo được nhiều tiếng vang. Người Bạn Vàng - một thương hiệu cầm đồ thuộc sở hữu của Vàng bạc đá quý Phú Nhuận nên đa số điểm giao dịch của Người Bạn Vàng đều nằm trong các cửa hàng của PNJ. 

Vietmoney, Camdonhanh chủ yếu tập trung ở TP HCM và các tỉnh thuộc khu vực phía Nam. T99 dù có mặt ở ba miền nhưng số cửa hàng chỉ lác đác và tập trung nhiều ở các thành phố trực thuộc trung ương như Hà Nội hay TP HCM.

Những mô hình tương tự ở nước ngoài

Hồi cuối tháng 2, ông Phùng Anh Tuấn, CEO F88 tiết lộ HĐQT của chuỗi cầm đồ này có sự tham gia của ông J.Alan Barron, cựu Giám đốc điều hành tại Tập đoàn First Cash Financial (Mỹ) và ông Piyasak Ukritnukun, Giám đốc điều hành công ty Ngern Tid Lor (NTL), trong vai trò cố vấn cao cấp.

"F88 rất may mắn khi có hai CEO trong các công ty ở Mỹ (First Cash) và Thái Lan (Ngern Tid Lor) cùng cố vấn trong Hội Đồng Quản trị của F88 từ rất sớm, giúp chúng tôi xây dựng công ty có nền tảng quản trị bài bản, áp dụng những thông lệ quốc tế", ông Phùng Anh Tuấn chia sẻ.

Khi đó, CEO F88 bày tỏ quan điểm rằng hầu như các nước đang phát triển hoặc các nước phát triển luôn tồn tại một phân khúc khách hàng dưới chuẩn cần được phục vụ.

Ông Tuấn tin rằng mô hình F88 cũng sẽ phải trả con đường tương tự như cách mà NTL của Thái Lan hay Fish Cash của Mỹ đã làm. "Đó là hành trình educate thị trường cho đến khi trở thành công ty lớn, niêm yết trên sàn chứng khoán và trở thành những công ty tỷ đô", CEO F88 chia sẻ.

Theo tìm hiểu, tại Thái Lan, hệ thống của Srisawad có quy mô lên tới 5.316 cửa hàng, tính đến cuối năm 2022. Srisawad được thành lập bởi gia đình Kaewbootta để vận hành một doanh nghiệp cho vay quyền sở hữu ô tô ở tỉnh Petchaboon.

Công ty đã tiếp tục mở rộng phạm vi dịch vụ của mình bằng cách mở thêm chi nhánh mới ở các tỉnh khác. Srisawad cung cấp các dịch vụ tài chính cho những khách hàng bị hạn chế tiếp cận với các dịch vụ tài chính do ngân hàng và tổ chức tài chính cung cấp. Srisawad cũng đã hiện diện ở Việt Nam.

Một chuỗi khác có quy mô lớn hơn là Muang Thai Capital với hệ thống 6.475 cửa hàng cầm đồ tại Thái Lan. Muangthai Capital hoạt động như một công ty cho vay, cung cấp quyền sở hữu ô tô, cá nhân, xe nông nghiệp, quyền sở hữu đất đai và các sản phẩm cho vay khác. 

Tương đồng với F88 nhất là chuỗi Ngern Tid Lor (NTL) với 1.628 cửa hàng. Công ty đã có hơn ba thập kỷ hoạt động trong lĩnh vực cho vay. Theo giới thiệu, NTL tập trung vào nhóm khách hàng là những doanh nhân siêu nhỏ tự làm chủ có lịch sử tín dụng kém, mỏng hoặc không có nhưng có nhu cầu vay tiền.

NTL tập trung vào nhóm này vì đây là những đối tượng thường gặp khó khăn trong việc vay tín dụng từ ngân hàng và các tổ chức tài chính lớn. 

Ngoài những cái tên nói trên, nhìn trong khu vực Đông Nam Á, ở Singapore có Value Max, Maxi Cash là những chuỗi cầm đồ kết hợp mua bán trang sức, đá quý và vàng, khá tương đồng với mô hình của Người Bạn Vàng.

Ở Indonesia, PT Pegadaian nổi danh là một công ty cầm đồ thuộc sở hữu của chính phủ Indonesia, hoạt động như một công ty con của Ngân hàng Rakyat Indonesia. Trước đây, PT Pegadaian từng hoạt động độc quyền trong lĩnh vực cầm đồ tại quốc gia vạn đảo. Một quốc gia khác nằm cạnh chúng ta là Philippines cũng có chuỗi cầm đồ lâu đời M Lhuillier với quy hơn hơn 3000 cửa hàng.

Một cái tên được ông Phùng Anh Tuấn nhắc tới là FirstCash Holdings. Đây là doanh nghiệp hoạt động tại Mỹ, sở hữu hệ thống các cửa hàng cầm đồ cũng như cung cấp hàng đầu các giải pháp thanh toán ở Mỹ. FishCash có hơn 2.800 cửa hàng cầm đồ của FirstCash ở 25 tiểu bang của Mỹ và khu vực Mỹ Latinh như Mexico, Guatemala, El Salvador và Colombia.