‘Ông Putin muốn tuyên bố chiến thắng bằng mọi giá’ nên có thể sẽ dùng vũ khí hạt nhân

Bà Nina Khrushcheva, Giáo sư quan hệ quốc tế tại Đại học The New School ở New York, tỏ ra lo ngại rằng Tổng thống Putin có thể sẽ dùng tới vũ khí hạt nhân chiến thuật (sức công phá thấp) để giành thắng lợi ở Ukraine.

“Hiện có nhiều câu hỏi về việc Nga sẵn sàng làm những gì để đạt được thắng lợi, và vũ khí hạt nhân đã được cả hai phe – Nga và Phương Tây – nhắc đến. Vì vậy, bom nguyên tử chiến thuật là một lựa chọn có thể nghĩ tới”, bà Khrushcheva nói với tờ Newsweek.

Bà nói rõ rằng nhận định của mình không phải là dự báo Nga sẽ dùng vũ khí hạt nhân. “Tôi muốn nói rõ rằng tôi không nói kịch bản này sẽ xảy ra. Đây không phải là kịch bản khả thi nhất nhưng cũng không phải là điều không thể tưởng tượng được”.

Trước đó, bà Khrushcheva đã nói với BBC rằng “Ông Putin muốn giành chiến thắng cuộc chiến này, và muốn thắng bằng mọi giá”.

“Nếu ông Putin cần tuyên bố chiến thắng và có thể cần dùng tới vũ khí hạt nhân chiến thuật, tôi không dự báo điều này, nhưng vũ khí hạt nhân là một trong những phương án mà Nga có thể chuẩn bị thực hiện”.

Nữ Giáo sư Nina Khrushcheva là chắt của nhà lãnh đạo Liên xô cũ Nikita Khrushchev. Trong Chiến tranh Vệ quốc Vĩ đại (1941-1945), ông Khrushchev là chính ủy của nhiều đơn vị quân đội lớn trong Hồng quân như Phương diện quân Tây Nam, Đông Nam, Voronezh, … và đặc biệt là tại Stalingrad trong những ngày binh lửa ác liệt nhất.

Sau chiến tranh, ông Khrushchev mang quân hàm trung tướng, có thời gian làm Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng Ukraine, Bí thư tỉnh Moscow, và rồi trở thành Bí thư thứ nhất Ban chấp hành trung ương Đảng Cộng sản Liên xô từ tháng 9/1953 sau khi nhà lãnh đạo Joseph Stalin qua đời.

Những lời cảnh báo và đe dọa

Trước khi Nga đưa quân tấn công Ukraine, Tổng thống Vladimir Putin đã cảnh báo các nước Phương Tây phải tránh cuộc xa xung đột này. Vài ngày sau, ông Putin lại đặt lực lượng răn đe hạt nhân của Nga trong tình trạng báo động cao.

Bất kỳ nước nào can thiệp vào xung đột Nga – Ukraine đều sẽ phải đối mặt với những hậu quả khủng khiếp “chưa từng thấy trong lịch sử”, ông Putin đe dọa.

Gần đây, các nhà lãnh đạo Nga đã liệt kê những lý do có thể khiến Moscow dùng tới vũ khí hạt nhân ở Ukraine. Tháng 3 vừa qua, ông Dmitri Medvedev, cựu Tổng thống và hiện là Phó Chủ tịch Hội đồng An ninh Nga, đã kể ra những trường hợp mà Nga “được phép” sử dụng vũ khí hạt nhân, bao gồm cả khi các nước khác chỉ dùng vũ khí truyền thống.

Tuần trước, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cho rằng thế giới nên chuẩn bị cho khả năng Nga sẽ dùng đến vũ khí hóa học và vũ khí hạt nhân.

“Nga có thể sẽ dùng vũ khí hóa học vì với bọn họ, mạng sống của con người chẳng có ý nghĩa gì cả”, ông Zelensky phát biểu trên đài CNN. “Chúng ta không nên sợ hãi, mà phải sẵn sàng. Đây không chỉ là vấn đề của Ukraine mà tôi nghĩ là cho cả thế giới”.

Tuy nhiên, Chủ tịch Hội đồng Liên bang Nga (tức Thượng viện Nga) tuyên bố nước này đã giải trừ tất cả vũ khí hóa học nên chắc chắn sẽ không thể sử dụng ở Ukraine.

Trong khi đó, Giám đốc Cục Tình báo Trung ương Mỹ (CIA) William Burns cho rằng Nga có thể sử dụng vũ khí hạt nhân loại nhỏ ở Ukraine khi cảm thấy bế tắc và tuyệt vọng

Hôm 14/4 vừa qua, ông William Burns cho biết Mỹ vẫn đang “rất lo ngại” về khả năng vũ khí hạt nhân được đem ra sử dụng. Tuy nhiên, ông không thấy các bằng chứng cho thấy khả năng này sắp xảy ra.

“Tổng thống Putin và giới lãnh đạo Nga có thể sẽ lâm vào cảnh tuyệt vọng, Nga đã vấp phải rất nhiều thất bại. Vì vậy, không ai trong chúng ta có thể xem nhẹ rủi ro vũ khí hạt nhân chiến thuật được sử dụng”, ông Burns viết trên tờ New York Times.