Ông Biden phạm sai lầm giống ông Trump: Lô tài liệu mật ảnh hưởng gì đến đương kim Tổng thống?

Theo Financial Times, Tổng thống Joe Biden đang vướng phải những rắc rối về pháp lý và chính trị xung quanh việc ông xử lý tài liệu mật từ thời còn là Phó Tổng thống Mỹ.

Ngày 9/1, Nhà Trắng thông báo đã thu được một lô tài liệu nhạy cảm vào tháng 11, từ văn phòng riêng của ông Biden trong một viện nghiên cứu chính sách ở Washington. Đến ngày 12/1, Nhà Trắng thừa nhận việc vừa phát hiện thêm một số tài liệu mật khác tại nhà xe trong dinh thự của ông Biden ở Wilmington, Delaware.

Ảnh hưởng của những phát hiện này với Tổng thống Mỹ sẽ phụ thuộc vào động cơ và việc ông Biden đã làm gì với các tài liệu trên. Tuy nhiên, vụ việc chắc chắn sẽ khiến Tổng thống Mỹ phải đau đầu.

Vào ngày 12/1, Bộ trưởng Tư pháp Mỹ Merrick Garland đã chỉ định một công tố viên đặc biệt để điều tra xem ông Biden đã làm gì với những tài liệu này. Vụ việc có thể ảnh hưởng tới cuộc điều tra liên bang liên quan đến việc cựu Tổng thống Donald Trump giữ tài liệu mật tại nhà riêng, cũng như nỗ lực tái tranh cử của ông Biden vào năm 2024.

Tài liệu được tìm thấy ở đâu, khi nào?

Vào ngày 2/11, chưa đầy một tuần trước cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ, các luật sư của tổng thống đã tìm kiếm trong văn phòng của ông Biden tại Trung tâm Ngoại giao và Gắn kết toàn cầu Penn Biden.

Tại đây, trong một chiếc tủ khóa kín, họ tìm thấy bộ tài liệu mật đầu tiên, từ thời ông Biden còn là Phó Tổng thống, và chuyển các tài liệu này cho Cục Lưu trữ Quốc gia (NA). Theo thông tin chưa được xác nhận của CNN, những tài liệu trên chứa thông tin về Ukraine, Iran và Anh.

Sau phát hiện trên, các công tố viên đã tiến hành khám xét hai ngôi nhà của ông Biden ở Delaware. Họ tìm thấy hồ sơ mật trong nhà để xe, bên cạnh chiếc Corvette cổ của Tổng thống Biden, vào hôm 20/12, và trong một căn phòng liền kề vào tuần này. Các công tố viên đã trả bộ tài liệu mới phát hiện cho Cục Lưu trữ.

Vào ngày 12/1, một phóng viên đã hỏi Tổng thống Mỹ rằng tại sao ông lại để những tài liệu quan trọng như vậy bên cạnh chiếc Corvette cổ trong nhà xe. Ông Biden trả lời một cách hóm hỉnh: “Nhân tiện, chiếc Corvette của tôi đang ở trong một nhà xe được khóa cửa … chứ không phải ở ngoài đường”.

Tương đồng và khác biệt với vụ việc của ông Trump

Trong cả hai trường hợp, dường như các tài liệu mật đã bị chuyển ra ngoài một cách bất hợp pháp, trong giai đoạn chuyển tiếp giữa hai chính quyền vào đầu năm 2017 và 2021. 

Tuy vậy, quy mô của vụ việc là khác nhau. Cựu Tổng thống Trump đã cất giữ 100 tài liệu mật tại nhà riêng, trong khi ông Biden chỉ nắm giữ khoảng 10 tài liệu mật.

Đồng thời, ông Trump từ chối hợp tác với chính quyền liên bang và không trao trả các tài liệu trong nhiều tháng, khiến các đặc vụ liên bang phải đột kích nhà riêng. Trong khi đó, theo thông tin của Nhà Trắng, ông Biden đã ngay lập tức giao nộp những tài liệu này và hành động một cách thiện chí.

Ông Biden liệu có gặp rắc rối?

Từ góc độ pháp lý, Tổng thống Biden có thể sẽ không gặp rắc rối nghiêm trọng, trừ khi ông cố ý giữ lại những hồ sơ nhạy cảm của chính phủ, rồi sau đó cố tình che giấu chúng.

Cho đến nay, nguyên nhân của vụ việc trên nhiều khả năng là do nhân viên của ông Biden đã xử lý giấy tờ không cẩn thận trong giai đoạn chuyển tiếp giữa hai chính quyền vào năm 2017. Đồng thời, vụ việc đã được khắc phục ngay khi bị phát hiện, và không có tranh chấp.

Ông Richard Sauber, luật sư của Tổng thống Biden, cho biết: “Chúng tôi đã hợp tác chặt chẽ với Bộ Tư pháp trong quá trình điều tra, và sẽ tiếp tục sự hợp tác này với công tố viên đặc biệt”.

“Chúng tôi tin tưởng rằng cuộc điều tra sẽ cho thấy những tài liệu trên đã vô tình bị thất lạc, đồng thời Tổng thống và các luật sư đã hành động ngay khi phát hiện ra sai sót”, ông nói thêm.

Tuy vậy, vụ lùm xùm cũng sẽ gây tổn hại đến danh tiếng của ông Biden. Tổng thống Mỹ đương nhiệm đã từng gay gắt chỉ trích thái độ của ông Trump với tài liệu mật là “vô trách nhiệm”.

Vụ việc cũng làm dấy lên một số câu hỏi về tính minh bạch: Tại sao ông Biden hoặc Nhà Trắng không tiết lộ sự tồn tại của các tài liệu mật tại nhà riêng của ông sớm hơn? Và ông biết được những tài liệu trên bị đặt sai chỗ từ khi nào?

Ngoài ra, các nhà lập pháp ở Đồi Capitol (tòa nhà Quốc hội Mỹ), đang yêu cầu cơ quan tình báo “đánh giá thiệt hại”, tương tự như trường hợp với Tổng thống Trump.

Tác động tới cuộc điều tra ông Trump

Vào tháng 11, Bộ trưởng Tư pháp Garland bổ nhiệm ông Jack Smith, một công bố viên kỳ cựu, làm giám sát viên các cuộc điều tra liên bang về tài liệu mật tại tư gia của ông Trump cũng như vai trò của cựu Tổng thống trong vụ bạo loạn ngày 6/1.

Ông Trump có khả năng phải đối mặt với một số cáo buộc rất nghiêm trọng, bao gồm vi phạm Đạo luật gián điệp với các tội liên quan đến an ninh quốc gia, xử lý sai tài liệu của chính phủ và cản trở công lý. 

Cuộc điều tra của ông Smith đang được tiến hành và trên lý thuyết sẽ không bị ảnh hưởng bởi bất kỳ cuộc điều tra song song nào đối với Tổng thống Biden. Tuy nhiên, do tính chất cực kỳ nhạy cảm của việc ông Trump có thể bị truy tố, những thông tin gần đây liên quan đến ông Biden có thể khiến Bộ Tư pháp tốn nhiều thời gian và thận trọng hơn nữa.

Ảnh hưởng tới cuộc bầu cử năm 2024

Vụ việc phần nào đã ảnh hưởng tới hình tượng mà Tổng thống Biden gây dựng sau thành công vượt mong đợi trong cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ. Tỷ lệ ủng hộ của ông Biden hiện đã lên mức cao nhất kể từ tháng 10/2021, sau khi giá xăng dầu và lạm phát tại Mỹ hạ nhiệt.

Nhiều người cho rằng ông Biden sẽ khởi động chiến dịch tái tranh cử trong những tuần tới. Ông đã gạt bỏ một số lời kêu gọi của Đảng Dân chủ về một ứng cử viên mới.

Cho đến nay, những lời chỉ trích ông Biden chủ yếu đến từ các đảng viên Cộng hòa. Các chính trị gia bảo thủ đã cáo buộc ông đạo đức giả, tiêu chuẩn kép khi so với cựu Tổng thống Trump. Nếu các đảng viên Dân chủ đặt câu hỏi về hành vi của ông Biden, có thể những ứng cử viên mới sẽ có cơ hội trong năm 2024.