Nguy cơ chiến tranh Nga-Ukraine đến gần và ảnh hưởng tới các thị trường tài chính
Binh sĩ Ukraine bên cạnh loạt xe bọc thép vào ngày 15/11/2018. (Ảnh: AFP).
Chiến tranh vào đầu năm 2022?
Theo Forbes, một số chuyên gia nhận thấy khả năng Nga tiến quân vào Ukraine là khá cao. Đầu tháng 12, chính phủ Mỹ cảnh báo Nga có thể tấn công Ukraine vào đầu năm 2022 với lực lượng khoảng 175.000 quân. Chính quyền Điện Kremlin đã phủ nhận và tuyên bố cáo buộc của Mỹ có tính kích động chiến tranh.
Chuẩn tướng Spider Marks, cựu sỹ quan tình báo cấp cao của quân đội Mỹ, nhận định: "Một cuộc xâm lược sẽ xảy ra trong khoảng từ bây giờ đến tháng 1 và 2/2022".
Khi chiến tranh Nga - Ukraine nổ ra, các thị trường cổ phiếu, trái phiếu và hàng hóa sẽ biến động cực kỳ dữ dội. Thêm vào đó, hành động quân sự của Điện Kremlin có thể khiến nhiều quốc gia ở các khu vực khác đưa ra các quyết định mạnh bạo tương tự.
Chuẩn tướng Marks cho rằng mục tiêu của Tổng thống Nga Vladimir Putin là giải phóng vùng công nghiệp Donbas ở miền đông Ukraine, nơi mà các nhóm ly khai người Nga đã kéo dài xung đột trong những năm qua.
"Ông Putin sẽ tiếp tục làm suy yếu quyền lực của Thủ tướng Ukraine Zelensky, tạo ra một cuộc khủng hoảng lòng tin vào sự lãnh đạo của ông Zelensky. Một cuộc đảo chính sẽ xảy ra, Zelensky bị lật đổ và có một cuộc chuyển giao quyền lực", tướng Spider Marks dự đoán.
Nói cách khác, Ukraine có thể trở thành một nước chư hầu của Nga, bị điều khiển bởi Kremlin.
Tại sao đợi đến mùa đông?
Một trong những lý do Nga phải đợi đến tháng 1 và 2/2022 mới có thể triển khai hành động quân sự là yếu tố thời tiết. Tiến quân ngay lúc này sẽ gặp phải bùn lầy. Bộ binh thì không vấn đề gì nhưng các phương tiện khí tài hạng nặng như xe tăng và pháo binh rất dễ sa lầy.
Khi mùa đông lạnh giá nhất, mặt đất sẽ đóng băng và đường sẽ không còn bùn ướt, các lực lượng cơ giới có thể di chuyển dễ dàng.
Trong các cuộc xung đột trước đây trên lãnh thổ Liên bang Xô Viết như Thế chiến thứ 2, thời tiết cũng gây ảnh hưởng đáng kể. Các đợt tiến công lớn chỉ có thể được thực hiện vào mùa hè và mùa đông. Vào mùa thu, trời đổ mưa làm đường xá lầy lội. Vào mùa xuân, băng tuyết tan cũng làm các con đường đầy bùn nhão.
Một số chuyên gia cho rằng Nga sẽ không trực tiếp tấn công Ukraine. Thay vào đó, việc Nga tập trung binh sĩ và khí tài ở gần biên giới phía tây chỉ là chiến lược gây áp lực cho Kiev và khơi mào cho một cuộc thay đổi chính quyền. Nói khác đi, Nga có thể không muốn là kẻ gây hấn nhưng vẫn muốn kiểm soát được Ukraine.
Thị trường lao dốc nếu Nga - Ukraine xảy ra chiến tranh
Ông Peter Tchir, Giám đốc nghiên cứu vĩ mô toàn cầu tại công ty chứng khoán Acadamy nhận định: "Nếu Nga tấn công Ukraine, tôi dự đoán giá năng lượng sẽ tăng vọt, đồng thời lãi suất sẽ giảm sâu do nhà đầu tư tìm đến các loại tài sản trú ẩn an toàn".
Giá dầu mỏ, ví dụ như loại mà quỹ ETF United States Brent Oil (BNO) theo dõi, sẽ lên cao. Nguyên nhân là châu Âu phụ thuộc vào nguồn cung năng lượng từ Nga nhiều hơn vào bất cứ quốc gia nào khác.
Lãi suất sẽ giảm do nhà đầu tư dồn tiền vào trái phiếu Kho bạc Mỹ, đẩy giá USD lên cao và lợi suất trái phiếu xuống thấp. Giá cổ phiếu nhiều khả năng sẽ lao dốc vì bất ổn địa chính trị.
Tình hình có thể còn trở nên tồi tệ hơn. Ông Tchir nhận xét:" Các thành viên thị trường sẽ dự báo Nga và Iran nhiều khả năng sẽ có hành động bất ngờ sau khi Nga sử dụng quân sự". Căng thẳng leo thang sẽ khiến thị trường thêm hỗn loạn.
Nga tập trung quân gần Ukraine
Hình ảnh nhìn từ vệ tinh của công ty Maxar Technologies (trụ sở tại Mỹ) cho thấy Nga đã tập trung quân đội gần biên giới với Ukraine trong tháng 11 và 12/2021.
Ảnh chụp vệ tinh ngày 1/11/2021 cho thấy một bộ phận của Tập đoàn quân Hỗn hợp số 41 của Nga tại khu vực Yelnya, Nga. (Ảnh: Maxar Technologies, Reuters).
Ảnh vệ tinh ngày 21/12/2021 cho thấy một nhóm chiến đấu của Nga tại Khu huấn luyện Kursk. (Ảnh: Maxar Technologies, Reuters).
Ảnh vệ tinh cho thấy các đơn vị thiết giáp của Nga diễn tập gần Khu huấn luyện Pogonovo gần Voronezh, ngày 26/11/2021. (Ảnh: Maxar Technologies, Reuters).
Điện Kremlin ngày 24/12 một lần nữa tuyên bố Nga có quyền điều động lực lượng quân đội trên lãnh thổ của mình một cách hợp lý và các nước phương Tây đang có những hành động quân sự khiêu khích gần biên giới với Nga.
Các nhà lãnh đạo Mỹ, châu Âu và Ukraine đã cáo buộc Nga tập trung binh lính gần biên giới với Ukraine từ tháng 10, sau một đợt tập trung trước đó vào tháng 4. Tổng thống Mỹ Joe Biden cho rằng Moscow đang chuẩn bị tấn công Ukraine sớm nhất vào tháng sau nhưng Moscow liên tục phủ nhận.
Các hình ảnh được Maxar Technologies công bố ngày 23/12 cho thấy một căn cứ ở bán đảo Crimea (khu vực mà Nga chiếm của Ukraine vào năm 2014) chứa đầy hàng trăm xe thiết giáp và xe tăng vào ngày 13/12. Một hình ảnh tương tự của Maxar vào tháng 10 cho thấy căn cứ này tương đối trống trải.
