Ngoại trưởng Trung Quốc công du Trung Đông, có thể xây dựng liên minh chống trừng phạt của phương Tây

Theo South China Morning Post, điểm dừng chân đầu tiên của Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị là Arab Saudi. Sau đó, nhà ngoại giao hàng đầu Trung Quốc sẽ ghé thăm Thổ Nhĩ Kỳ, Iran, UAE, Bahrain và Oman trước khi trở về Bắc Kinh vào ngày 30/3.

Ông Hua Liming, cựu Đại sứ Trung Quốc tại Iran, dự đoán Ngoại trưởng Vương Nghị sẽ đặt mục tiêu "mở rộng vòng tròn bạn bè của Trung Quốc và nâng cấp mối quan hệ với các nước Trung Đông".

"Trung Quốc muốn gửi một thông điệp rõ ràng tới Mỹ rằng chúng tôi vẫn sẽ đóng vai trò quan trọng trong tiến trình phi hạt nhân hóa tại Iran. Do đó, các bên sẽ khó tìm ra giải pháp nếu không có sự tham gia của Trung Quốc", ông Hua lưu ý.

Chuyến công du của Ngoại trưởng Trung Quốc diễn ra ngay sau khi ông Vương cùng nhà ngoại giao hàng đầu đất nước Dương Khiết Trì có cuộc đấu khẩu nảy lửa với Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken và cố vấn an ninh quốc gia Mỹ Jake Sullivan tại Alaska hồi tuần trước.

Bất chấp những khác biệt sâu sắc, Ngoại trưởng Blinken cho biết hai nền kinh tế lớn nhất thế giới vẫn có những lợi ích đan xen tại Iran, Triều Tiên, Afghanistan và vấn đề biển đổi khí hậu.

Ông Vương Nghị sẽ là quan chức cấp cao nhất của Trung Quốc từng tới Iran kể từ chuyến công du năm 2016 của Chủ tịch Tập Cận Bình. Chuyến đi của Ngoại trưởng Trung Quốc còn diễn ra trong bối cảnh các nỗ lực hồi sinh thỏa thuận hạt nhân Iran đang bị đình trệ.

Năm 2015, Trung Quốc đã ký thỏa thuận hạt nhân Iran cùng Mỹ, Anh, Nga, Pháp và Đức, nhưng Washington bất ngờ từ bỏ hiệp ước này vào năm 2018 dưới thời cựu Tổng thống Donald Trump. Sau đó, chính quyền ông Trump tái áp đặt các lệnh trừng phạt đối với Iran.

Tổng thống Joe Biden cho biết Mỹ sẽ tham gia lại thỏa thuận nếu Iran thực hiện các cam kết trong thỏa thuận trước tiên. Tuy nhiên, Tehran đòi Washington phải dỡ bỏ các lệnh trừng phạt trước.

Ngoài ra, chuyến công du của Ngoại trưởng Vương Nghị còn diễn ra trong bối cảnh căng thẳng giữa phương Tây và Bắc Kinh leo thang sau khi Mỹ, Liên minh châu Âu (EU), Canada và Anh áp đặt các lệnh trừng phạt Trung Quốc với cáo buộc vi phạm nhân quyền người thiểu số ở Khu tự trị Tân Cương. Đến nay, Trung Quốc chỉ mới trả đũa các lệnh trừng phạt của EU.

"Trung Quốc có thể sẽ bắt tay với các nước đang phật lòng với phương Tây hòng xây dựng một mặt trận thống nhất chống lại các lệnh trừng phạt của chính phương Tây", giáo sư Thời Ân Hoằng của Đại học Nhân dân (Bắc Kinh) dự đoán.

Hôm 23/3, trong cuộc hội đàm cùng người đồng cấp Nga Sergey Lavrov, Ngoại trưởng Vương Nghị đã nhất trí hai bên sẽ "hợp tác chống lại các lệnh trừng phạt", SCMP cho biết thêm.