Mỹ đã điều tra 53 vụ việc phòng vệ thương mại đối với hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam

Theo số liệu của Tổng cục Hải quan, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu hàng hóa giữa Việt Nam và Mỹ năm 2022 đạt gần 124 tỷ USD, tăng 11% so với năm 2021.

Trong đó, Việt Nam xuất khẩu sang Mỹ 110 tỷ USD, tăng 14% so với năm 2021, chiếm 29,5% tổng xuất khẩu của Việt Nam. Việt Nam nhập khẩu từ Mỹ đạt gần 14,5 tỷ USD, giảm 5% và chiếm tỷ trọng 4% tổng nhập khẩu cả nước. Thặng dư thương mại Việt Nam với Mỹ đạt 95 tỷ USD, tăng 17% so với năm 2021.

Với tốc độ tăng trưởng xuất khẩu như hiện tại, Mỹ tiếp tục là thị trường xuất khẩu lớn nhất và quan trọng nhất của Việt Nam trong thời gian tới. Tuy nhiên, hoạt động xuất khẩu của Việt Nam sang Mỹ sẽ phải đối mặt với thách thức liên quan đến phòng vệ thương mại (PVTM).

Hiện nay, Mỹ đang gia tăng tần suất các vụ việc điều tra PVTM đối với hàng hóa của Việt Nam và chưa công nhận Việt Nam là nước có nền kinh tế thị trường, dẫn đến gây thiệt thòi lớn trong các vụ việc điều tra PVTM.

Theo thống kê của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO), tính đến hết tháng 12/2022, Mỹ đã điều tra 53 vụ việc PVTM đối với hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam, chiếm khoảng 25% tổng số vụ việc nước ngoài điều tra với hàng xuất khẩu của Việt Nam.

Trong năm 2022, Mỹ đã khởi xướng điều tra mới 12 vụ việc, trong đó chủ yếu là điều tra chống lẩn tránh thuế PVTM (11 vụ). Các mặt hàng bị điều tra gồm các sản phẩm thép, pin năng lượng mặt trời, tủ gỗ, ghim dập, thép dây...

Ngoài ra, Mỹ cũng tiến hành rà soát một số biện pháp PVTM đã áp dụng trước đó, như rà soát hành chính thuế chống trợ cấp (CTC) với lốp xe, rà soát hành chính thuế chống bán phá giá (CBPG) với cá tra, basa.

Nhờ có sự nỗ lực của các doanh nghiệp và sự hỗ trợ của Bộ Công Thương, một số vụ việc đã đạt được kết quả tích cực.

Vụ việc điều tra chống lẩn tránh thuế với pin năng lượng mặt trời: Khoảng 98% kim ngạch xuất khẩu pin năng lượng mặt trời từ Việt Nam không bị áp thuế hoặc có thể sử dụng cơ chế tự xác nhận để được miễn áp thuế.

Ngoài ra, các doanh nghiệp khác có thể tham gia cơ chế miễn thuế theo tuyên bố ngày 6/6/2022 của Tổng thống Joe Biden với thời hạn lên đến 24 tháng. Còn với vụ việc điều tra chống lẩn tránh với thép dây không gỉ, Mỹ sơ bộ kết luận Việt Nam không lẩn tránh thuế.

Liên quan đến vụ việc rà soát hành chính thuế CBPG tôm nước ấm đông lạnh, Mỹ đã hủy bỏ đợt rà soát POR14 và POR15. Mức thuế cho các doanh nghiệp tôm Việt Nam được duy trì một cách tích cực, hai bị đơn bắt buộc và 29 công ty được hưởng thuế suất riêng rẽ đều ở mức 0%.

Vụ việc rà soát hành chính thuế CBPG cá tra – basa, khoảng 10 doanh nghiệp xuất khẩu cá tra, basa của Việt Nam không bị áp thuế CBPG, trong đó có một số doanh nghiệp xuất khẩu lớn như CTCP Vĩnh Hoàn, CTCP Nam Việt, CTCP Thủy sản Nha Trang.