Hồi chuông cảnh tỉnh cho các nhà đầu tư vào trái phiếu doanh nghiệp tại Trung Quốc

Hồi chuông cảnh tỉnh cho các nhà đầu tư vào trái phiếu doanh nghiệp Trung Quốc

Công ty xây dựng Wuyang Group, một công ty nằm ở phía đông của tỉnh Chiết Giang, đã không trả được hai khoản nợ với tổng số tiền là 1,36 tỷ Nhân dân tệ (209 triệu USD) hồi tháng trước. Các trái chủ của công ty hiện đang rất bất bình. Trong đơn kiện ngày 23 tháng 8 được đăng trên trang web của Sở giao dịch chứng khoán Thượng Hải, các nhà đầu tư cho rằng công ty đã không công bố các sai phạm của mình trong hồ sơ phát hành trái phiếu vào năm 2015.

Vụ việc trên là một ví dụ điển hình cho những vấn đề về mà Trung Quốc đang gặp phải trong quá trình phát triển thị trường trái phiếu trị giá 9 nghìn tỷ USD của mình. Thị trường này được kỳ vọng sẽ thu hút các nhà đầu tư nước ngoài thông qua việc kết nối với Sàn giao dịch chứng khoán Hồng Kông hồi tháng Bảy.

Trong nhiều năm qua các nhà đầu tư Trung Quốc đã quá quen với việc chính phủ sẽ hỗ trợ các công ty khi họ gặp khó khăn. Giờ đây họ đang phải làm quen với các khoản nợ xấu đã tăng gấp sáu lần kể từ cuối năm 2015 khi Bắc Kinh đóng cửa các nhà máy hoạt động không hiệu quả. Đồng thời chính phủ Trung Quốc cũng kiểm soát chặt chẽ hơn hoạt động bảo lãnh phát hành đối với các công ty như công ty xây dựng Wuyang (bị các nhà đầu tư cáo buộc là không cung cấp thông tin đầy đủ và số liệu tài chính không nhất quán).

“Các sự kiện như vậy trên thị trường trái phiếu Trung Quốc là một lời nhắc nhở về sự cần thiết của việc phải tiến hành đánh giá mức độ tín nhiệm”, Luc Froehlich, Giám đốc bộ phận đầu tư trái phiếu của Fidelity International Ltd cho biết.

Đối với công ty xây dựng Wuyang, những dấu hiệu đáng báo động đã xuất hiện trước đó. Hồi tháng 5/2016, công ty thừa nhận đã sử dụng sai mục đích tiền thu được từ đợt phát hành và công bố thông tin không đầy đủ. Công ty cũng trì hoãn việc công bố báo cáo tài chính năm 2016 hồi tháng Tư.

Sự chủ quan của các nhà đầu tư

Các cáo buộc ngày càng gia tăng khi công ty không có khả năng thanh toán đúng hạn. Trong đơn kiện của mình, các trái chủ cáo buộc Wuyang đã không thông báo trong bản cáo bạch hồi năm 2015 rằng họ đã từng bị vỡ nợ trước đó, hay đã bị tòa án Trung Quốc xếp vào danh sách các công ty thiếu độ tin cậy vì không thanh toán được nợ. Các nhà đầu tư cũng cho biết các số liệu tài chính của công ty không có sự nhất quán.

Theo Yu Lu, một nhà phân tích cấp cao của Công ty Định mức tín nhiệm quốc tế Chengxin Trung Quốc, việc chính phủ Trung Quốc thường dang tay giúp các công ty khi họ mất khả năng thanh toán đã khiến các nhà đầu tư trái phiếu Trung Quốc chủ quan.

"Các nhà đầu tư Trung Quốc vẫn quá chú trọng vào lợi suất hơn là rủi ro", ông Yu nói. "Việc đảm bảo ngầm định ở nước này đã dẫn tới việc kiểm soát rủi ro kém. Nhà đầu tư cần nâng cao chất lượng của hoạt động thẩm soát và phân tích rủi ro".

Ví dụ như trong trường hợp của Công ty TNHH Công nghệ Shandong Ruyi. Giá của trái phiếu đô-la có thời gian đáo hạn 5 năm của công ty dệt may này đã lao dốc một tháng sau ngày phát hành. Lý do là có những thông tin khác nhau về việc công ty này có mối liên hệ với một doanh nghiệp nhà nước. Trong khi các câu hỏi vẫn chưa có lời giải đáp thì thu nhập cải thiện đã giúp giá của trái phiếu này phục hồi trở lại gần với mức giá ban đầu.

Hồ sơ phát hành

Với trường hợp của công ty xây dựng Wuyang, vấn đề của họ là bản cáo bạch không cho biết về các vụ vỡ nợ trước đó - một thông tin cực kỳ quan trọng đối với nhà đầu tư trái phiếu, ông Ivan Chung, Giám đốc bộ phận đánh giá tín nhiệm khu vực Greater China của Moody's Investors Service ở Hồng Kông, nhận định.

Công ty Chứng khoán Tebon là đơn vị thu xếp phát hành trái phiếu của công ty xây dựng Wuyang. Trả lời những câu hỏi của các trái chủ, công ty này cho biết trong một công bố vào ngày 4 tháng 9, rằng họ đã cẩn thận kiểm tra hồ sơ phát hành của Wuyang và không phát hiện có thông tin sai lệch, báo cáo sai hay những điểm quan trọng bị bỏ quên.

Khi được liên lạc vào thứ Sáu tuần trước, Tebon cho biết họ sẽ tiếp tục bảo vệ lợi ích hợp pháp của các nhà đầu tư và sẽ tiếp tục theo dõi việc trả nợ. Công ty chứng khoán này đã bảo lãnh phát hành 4,4 tỷ Nhân dân tệ trái phiếu trong nước trong năm nay, xếp thứ 70 trong số các nhà thu xếp phát hành công cụ thị trường nợ, theo số liệu của Bloomberg.

"Các nhà đầu tư thường dựa vào hồ sơ phát hành trái phiếu để đưa ra quyết định đầu tư", ông Chung nói. "Các tài liệu này do tổ chức thu xếp phát hành và luật sư thực hiện và họ phải đảm bảo sự nhất quán giữa các số liệu tài chính đã kiểm toán của Wuyang và số liệu trong hồ sơ phát hành".

Đó không phải là tin tốt đối với những nhà đầu tư nước ngoài, những người phần lớn phụ thuộc vào hồ sơ được cung cấp, trừ trường hợp của Fidelity do họ có văn phòng tại Trung Quốc. Trung Quốc đã dần mở cửa thị trường trái phiếu trong nước cho nhà đầu tư quốc tế nhưng cho tới nay các nhà đầu tư này mới chỉ chiếm 1,5% qui mô thị trường.

Các trái chủ của Wuyang hiện đang nỗ lực buộc Wuyang phải tuyên bố phá sản. Đây là lần đầu tiên các nhà đầu tư trái phiếu ở Trung Quốc khởi xướng hành động này. Cơ quan quản lý thị trường đã gặp lãnh đạo Wuyang nhiều lần để yêu cầu họ công bố báo cáo tài chính năm 2016, nhưng công ty không tuân thủ.

Christopher Lee, Giám đốc điều hành của Bộ phận xếp hạng công ty tại S&P Global Ratings tại Hồng Kông, cho biết: "Thiếu minh bạch thông tin là hiện tượng phổ biến tại các công ty tư nhân ở Trung Quốc. Các nhà đầu tư cần phải tiến hành khâu điều tra, thẩm soát một cách cẩn trọng khi đầu tư vào các công ty này, các đơn vị thu xếp và bảo lãnh phát hành cũng như nhà quản lý thị trường cũng phải thực hiện trách nhiệm của họ".

Chính sách lãi suất của Fed có bị chi phối bởi trái phiếu USD của Trung Quốc? Các rủi ro từ trái phiếu định giá bằng đồng USD của Trung Quốc liệu có phải là yếu tố khiến Cục Dự trữ Liên ...

Nhà đầu tư nước ngoài tăng nắm giữ trái phiếu Trung Quốc trong tháng 5 Theo các số liệu chính thức được Reuters đưa, các nhà đầu tư nước ngoài đã tăng nắm giữ trái phiếu chính phủ Trung Quốc ...

Ngân hàng 'ngầm' ở Trung Quốc đã quay trở lại Báo cáo của ngân hàng nhân dân Trung Quốc (PBOC) cho biết các biện pháp kiềm chế rủi ro cho thị trường tài chính của ...