Hồ sơ Pandora: 'Bố già' ngành luật tiếp tay thành lập hơn 200 công ty vỏ bọc tại thiên đường thuế Panama

Khoảng hai thập kỷ trước, Jaime Aleman, người từng làm việc tại Đại sứ quán Panama ở Mỹ đang tìm cách thiết lập lại danh tiếng cho đất nước như một trung tâm kinh tế ổn định sau cuộc xâm lược năm 1989 từ Mỹ, theo Bloomberg.

Vị luật sư này đã tập hợp những người đứng đầu các công ty luật hàng đầu đất nước nhằm ủng hộ pháp luật mới, được lấy cảm hứng từ bộ quy tắc thân thiện với quỹ tư nhân của Liechtenstein.

Cuốn tự truyện mang tên "Sự trung thực là vô giá" của ông Aleman đã trở thành khởi đầu cho xu hướng bùng nổ các công ty offshore, trong đó các nhà lãnh đạo thế giới, những người nổi tiếng và tỷ phú đã sử dụng hàng trăm nghìn công ty vỏ bọc ở Panama để che giấu tài sản cũng như chiếm đoạt, lợi dụng các kẽ hở trong bộ nguyên tắc kế toán và thuế.

Giờ đây, công ty luật của ông - Aleman, Cordero, Galindo & Lee, hay Alcogal - đang trở thành trung tâm của cuộc điều tra do Liên đoàn Nhà báo Điều tra Quốc tế (ICIJ) thực hiện. Alcogal bị nghi ngờ giúp đỡ tạo ra hàng nghìn công ty offshore, nơi các chính trị gia và các nhân vật nổi tiếng có thể đổ tiền vào. Những điều này được tiết lộ trong hồ sơ Pandora, thứ đang trở thành đề tài hot trong suốt những ngày qua.

Báo cáo cho biết: "Trong ba thập kỷ qua, Alcogal đã trở thành một thỏi nam châm thu hút những người giàu có và quyền lực từ khu vực châu Mỹ Latinh, và xa hơn nữa là tìm cách che giấu sự giàu có của họ. Công ty đóng vai trò như bên trung gian cho hơn 160 chính trị gia và quan chức nhà nước".

Các khách hàng của Alcogal bao gồm Quốc vương Jordan Abdullah II, cựu tổng thống Panama, tổng thống Ecuador và một ứng cử viên tổng thống ở Honduras, theo báo cáo. Gần một nửa số chính trị gia cùng gần 2 triệu trong số 11,9 triệu tài liệu xuất hiện trong hồ sơ Pandora có liên quan đến Alcogal. Tổng cộng, ICIJ đã điều tra 14.000 tổ chức ở Belize, Quần đảo Virgin thuộc Anh, Panama và các thiên đường thuế khác được tạo ra nhờ sự hỗ trợ của Alcogal.

Trong một lá thử gửi ICIJ, người đại diện Alcogal chia sẻ rằng việc thành lập công ty offshore chỉ là một khía cạnh của các dịch vụ pháp lý và doanh nghiệp "tuân thủ đầy đủ tất cả các yêu cầu hiện hành ở mọi khu vực tài phán".

Công ty của ông Aleman "thực hiện trách nhiệm giải trình đối với một khách hàng được xác định là đối tượng có mức độ rủi ro cao, bất kể bản chất của mối quan hệ hoặc dịch vụ như thế nào". Alcogal đã không đưa ra bất kỳ câu trả lời bổ sung nào.

Báo cáo cho thấy Alcogal đã thành lập hơn 200 công ty có vỏ bọc ở Panama và các khu vực pháp lý khác cho Banca Privada d'Andorra, ngân hàng có trụ sở tại một công quốc châu Âu giữa Pháp và Tây Ban Nha, nơi chính phủ Mỹ từng liệt kê vào danh sách đen năm 2015 vì cho rằng có liên quan tới các hoạt động rửa tiền.

Alcogal chỉ là một mắt xích trong ngành công nghiệp rộng lớn. Ông Aleman, năm nay 71 tuổi, chia sẻ trong cuốn tự truyện rằng ông đã giúp tạo ra luật của Panama về quỹ tư nhân cùng với các công ty khác, bao gồm cả Mossack Fonseca, trung tâm của lưu trữ Hồ sơ Panama. Công ty đó đã đóng cửa vào năm 2018 sau khi bị phát hiện có liên quan đến vụ bê bối Carwash.

Cuốn sách của Aleman cũng đề cập đến Morgan & Morgan, Icaza, Gonzalez-Ruiz & Aleman và Arias, Fabrega & Fabrega như một phần của nhóm đã định hình bộ luật nền tảng của Panama vào những năm 1990. Tuy nhiên, các công ty đó không nằm trong danh sách những công ty luật offshore toàn cầu của Chambers and Partner, bao gồm Maples and Walkers ở Cayman Islands, Harneys ở British Virgin Islands, Mourant ở Jersey và Appleby ở Bermuda.

Đó có thể là lý mà Panama thường được chọn để thành lập các công ty có vỏ bọc. Cựu Tổng thống Ricardo Martinelli, người cũng được nêu tên trong báo cáo của ICIJ vì các công ty vỏ bọc của Alcogal có liên quan đến hai con trai của ông, đã đăng tải trên trang twitter cá nhân rằng báo cáo của ICIJ có mục đích "phá hủy đất nước Panama". Các con trai của ông đã bị giam giữ ở Guatemala vào năm ngoái sau khi đối mặt với các cáo buộc từ Mỹ trong vụ án hối lộ liên quan đến Odebrecht.

Một tuyên bố từ văn phòng tổng thống Panama cho biết chính phủ đang làm việc để "chống lại những hậu quả tiêu cực" của vụ rò rỉ tài liệu lớn bậc nhất lịch sử này. "Nhiệm vụ của chúng tôi là bảo vệ lợi ích của quốc gia và đấu tranh để Panama không gắn liền với các hoạt động mà chúng tôi không cho phép", Tổng thống Laurentino Cortizo Cohen cho biết.