Dự đoán viễn cảnh chiến thắng đại dịch COVID-19

Trong năm qua, mọi người đã đặt hy vọng vào vắc xin sẽ chấm dứt đại dịch COVID-19. Với nhiều loại vắc xin COVID-19 đã được cấp phép, phân phối và sử dụng, mục tiêu đánh bại đại dịch dường như ngày càng tới gần. Vậy khi nào nhân loại có thể tuyên bố chiến thắng đại dịch?

Các chuyên gia của USA Today có những định nghĩa khác nhau về "điểm cuối" của đại dịch, từ mức độ bùng phát như cảm cúm tới không có trường hợp nhiễm bệnh nào.

Đối với Pamela Bjorkman, nhà sinh vật học cấu trúc tại Viện Công nghệ California, bà cho rằng chiến thắng sẽ đến khi tất cả mọi người trên thế giới đều được tiêm phòng và không còn ca bệnh nào nữa. 

Trong khi đó, tiến sĩ Monica Gandhi, một chuyên gia về bệnh truyền nhiễm tại Đại học California - San Francisco nhận định, đại dịch sẽ kết thúc khi số ca tử vong do COVID-19 giảm xuống mức thường thấy ở bệnh cúm theo mùa. 

"Có hơn 30.000 ca tử vong mỗi năm vì cúm ở Mỹ, do đó, tỷ lệ tử vong do COVID-19 phải giảm xuống dưới 100 ca mỗi ngày. Tuy nhiên, mục tiêu đó còn rất xa khi hiện có khoảng 1.900 người Mỹ chết vì COVID-19 mỗi ngày.", bà Monica Gandhi cho biết.

Không thể khẳng định tình hình đã thực sự tốt lên cho đến mùa đông năm sau - thời điểm COVID-19 có xu hướng đạt đỉnh. Tiến sĩ Paul Offit, bác sĩ nhi khoa và là người đứng đầu Trung tâm Giáo dục Vắc xin tại Bệnh viện Nhi Philadelphia, cho biết: "Chúng ta có thể tuyên bố chiến thắng đại dịch ở Mỹ nếu số ca mắc vào mùa đông tới không đáng kể.".

Để đạt được điều đó, Peter Pitts, Chủ tịch và người đồng sáng lập Trung tâm Y tế vì Lợi ích Công cộng, muốn người dân Mỹ nghĩ rằng việc tiêm phòng là một nghĩa vụ thể hiện sự yêu nước. Mỹ sẽ cần phải đạt tỷ lệ tiêm chủng ít nhất là 65% tới gần 85% để đạt miễn dịch cộng đồng và chiến thắng trong cuộc chiến chống lại virus SARS-CoV-2. 

Ông Pitts cho hay: "Tôi nhận thấy miễn dịch cộng đồng tại Mỹ có thể xảy ra vào một thời điểm nào đó từ cuối tháng 5 đến trước ngày lễ Độc lập 4/7.".

Vivian Riefberg, giáo sư tại Trường Kinh doanh Darden thuộc Đại học Virginia, lưu ý: "Tại thời điểm này, với các nghiên cứu vẫn đang được tiến hành, thanh thiếu niên có thể sẽ được tiêm phòng vào mùa xuân hoặc đầu mùa hè, trong khi trẻ nhỏ hơn sẽ phải chờ tới mùa thu năm nay hoặc muộn hơn.". 

Prakash Nagarkatti, một nhà miễn dịch học và phó chủ tịch nghiên cứu tại Đại học Nam Carolina ở Columbia, cho biết đại dịch cũng có thể coi là kết thúc khi vẫn có các đợt dịch nhỏ bùng phát nhưng nằm trong tầm kiểm soát. Ông Nagarkatti nói: "Sẽ có những đợt bùng phát nhỏ với các ca bệnh lẻ tẻ ngay cả sau khi phần lớn dân số đã được chủng ngừa, nhưng chũng sẽ dễ dàng bị dập tắt hơn.".

Mặt khác, bà Arti Rai, một chuyên gia về luật y tế tại Trường Luật, Đại học Duke coi sự ảnh hưởng của COVID-19 đối với nền kinh tế cũng là yếu tố cần được chú ý. Bà nói: "Một dấu hiệu rất quan trọng nữa là mức tăng trưởng việc làm. Một khi đạt được bằng hoặc vượt qua mức lúc trước khi đại dịch xuất hiện, chúng ta sẽ có thể thở phào nhẹ nhõm.". 

Prashant Yadav, chuyên gia về chuỗi cung ứng y tế tại Trung tâm Phát triển Toàn cầu, cho biết, cần sẵn sàng khâu sản xuất và phân phối để đối phó với những đợt bùng phát nhỏ hơn. "Có đủ nguồn cung cấp và dự trữ vắc xin cũng như thuốc điều trị là điều rất quan trọng.", ông Yadav nhận định.

Tiến sĩ William Schaffner, một chuyên gia về bệnh truyền nhiễm tại Đại học Vanderbilt ở Nashville, Tennessee, cho biết, khi đất nước mở cửa trở lại, sự đề phòng sẽ là cần thiết. "Khi các trường học, nhà hàng, sự kiện thể thao được hoạt động trở lại, sẽ cần phải xem xét liệu những hoạt động này có dẫn đến các sự kiện siêu lây nhiễm hay không?", tiến sĩ nói.

Một vấn đề được đặt ra là tiêm chủng cho tất cả người dân sẽ mất nhiều thời gian hơn. Và việc thuyết phục những người đang do dự không muốn chủng ngừa lại là một trở ngại khác. "Tôi vẫn lo ngại việc nâng tỷ lệ bao phủ 50 - 60% ở người lớn (tỷ lệ những người muốn tiêm vắc xin) lên 80 - 90% (tỷ lệ tiêm chủng chính quyền cần để kiểm soát đại dịch) sẽ rất khó khăn.", Daniel Salmon, giám đốc Viện An toàn Tiêm chủng, trường Y tế Công cộng Johns Hopkins Bloomberg, cho biết.