Đợt dịch COVID-19 mới cản đường thương mại toàn cầu, kinh tế thế giới khó đạt mục tiêu tăng trưởng 6%

Theo Bloomberg, sự gia tăng trở lại các ca nhiễm COVID-19 mới đang khiến sự phân hoá giàu nghèo ngày càng rõ rệt. Điều này có thể làm tổn hại đến sự tăng trưởng toàn cầu nếu các đợt bùng phát dịch COVID-19 mới lan rộng hoặc các nguồn cầu chính yếu đi.

Vào tuần trước, số lượng người được chẩn đoán mắc COVID-19 cao hơn bất kỳ thời điểm nào kể từ khi đại dịch COVID-19 xuất hiện. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) tuần này đưa ra cảnh báo rằng các ca nhiễm mới đang gia tăng ở khắp mọi nơi, ngoại trừ châu Âu, dẫn đầu là Ấn Độ với số ca mắc mới ghi nhận mỗi ngày tăng cao kỷ lục và các nước khác như Argentina, Thổ Nhĩ Kỳ và Brazil.

Điều này đã phủ một "bóng đen" lên sự phục hồi kinh tế toàn cầu mạnh mẽ trước đây do thất bại trong việc kiểm soát vi rút hay phân phối tiêm phòng vắc xin một cách đồng đều, dẫn đến nguy cơ tạo ra các biến thể mới, đầu tiên là ở các thị trường mới nổi và sau đó là các quốc gia phát triển đã và đang đánh bại đại dịch.

Ngay cả khi điều này không xảy ra, sự phục hồi hai tốc độ sẽ kìm hãm ngay cả các quốc gia đã tiêm chủng do nhu cầu nước ngoài đối với hàng hóa của họ còn hạn chế và gây bất ổn cho chuỗi cung ứng

Các nền kinh tế mới nổi và đang phát triển chiếm 2/3 tăng trưởng toàn cầu trước đại dịch và chiếm khoảng 86% dân số thế giới. Ngân hàng Thế giới (WB) phát biểu trong tuần này rằng, những nước này phải chuẩn bị cho khả năng bị hụt hơi trong quá trình phục hồi kinh tế. 

Một sự hồi sinh kinh tế non trẻ ở Ấn Độ - nền kinh tế lớn thứ sáu thế giới - đang bị đe dọa bởi các biện pháp hạn chế đi lại mới áp dụng trên cả nước để ngăn chặn đợt bùng phát dịch bệnh mới với số ca nhiễm mới mỗi ngày đã lên đến 200.000 ca trong tuần trước.

Tuuli McCully, người đứng đầu bộ phận kinh tế Châu Á Thái Bình Dương tại Scotiabank, cho biết: "Các ca nhiễm mới tăng mạnh cho thấy dịch bệnh COVID-19 vẫn chưa kết thúc, nhiều nền kinh tế có thu nhập thấp sẽ tiếp tục phải đối mặt với những thách thức nặng nề do đại dịch gây ra. Vẫn còn một chặng đường dài phía trước để có thể trở về trạng thái bình thường.".

Hơn 944 triệu liều vắc xin đã được sử dụng ở 170 quốc gia, theo dữ liệu do Bloomberg thu thập – số liều đủ để tiêm phòng cho 6,2% dân số toàn cầu. Tuy nhiên, sự phân bổ vắc xin lại có sự chênh lệch rất lớn giữa các nước, cụ thể các quốc gia có thu nhập cao nhất tiêm chủng nhanh hơn khoảng 25 lần so với các quốc gia có thu nhập thấp nhất.

Rob Subbaraman, người đứng đầu bộ phận nghiên cứu thị trường toàn cầu của Nomura Holdings Inc., cho biết: "Tôi cho rằng đây là một cuộc chạy đua giữa sự phát triển biến chủng mới và việc triển khai tiêm phòng vắc xin. Dịch cúm Tây Ban Nha năm 1918 được cho là đã bắt đầu ở Mỹ và sau đó lan sang các nước châu Âu, cuối cùng các quốc gia bị thiệt hại nhiều nhất là ở các thị trường mới nổi. Đây là một dấu hiệu đáng ngại cho thấy lịch sử đang lặp lại".

Các thị trường đang có dấu hiệu xáo trộn. Nhiều chỉ số chứng khoán châu Á hoạt động kém hơn so với các chỉ số toàn cầu. Đồng rupee Ấn Độ là đồng tiền yếu nhất trong khu vực tuần qua. Các nhà đầu tư tìm kiếm nơi trú ẩn an toàn như yen Nhật và tiền của những quốc gia kiểm soát dịch tốt như đồng shekel của Israel, đô la Đài Loan và bảng Anh.

Ông Stephen Innes, giám đốc chiến lược thị trường toàn cầu tại Axicorp Financial Services cho biết: "Các doanh nghiệp phụ thuộc vào xuất khẩu rất dễ bị tổn thương. Những đợt lây nhiễm mới đang cản đường thương mại toàn cầu".

Sự gia tăng các ca nhiễm COVID-19 mới đe doạ dự báo sự phục hồi hình chữ V của tăng trưởng toàn cầu, dẫn đầu là Mỹ và Trung Quốc. 

IMF hiện kỳ vọng kinh tế thế giới sẽ tăng trưởng 6% trong năm nay, mức cao nhất trong số liệu 4 thập kỷ. Nhưng IMF cho biết đại dịch càng kéo dài thì càng khó đạt được mục tiêu này.

Quỹ này cũng đưa một kịch bản bất lợi trong đó tắc nghẽn nguồn cung cấp vắc xin và các vấn đề hậu cần khác sẽ cho phép các biến thể vi rút hiện có cố thủ và xuất hiện các biến thể mới, dẫn đến sự chậm trễ trong việc đạt được miễn dịch cộng đồng, cụ thể là kéo dài thêm 6 tháng ở các nền kinh tế tiên tiến và 9 tháng ở các thị trường mới nổi.

Theo kịch bản này - với số ca mắc mới và tử vong tăng liên tục, làm chậm quá trình tự do đi lại - tăng trưởng toàn cầu có thể thấp hơn 1,5 điểm phần trăm so với kịch bản cơ sở vào năm 2021 và thấp hơn 1 điểm phần trăm nữa so với mức cơ bản vào năm 2022.

Theo Ben Emons, giám đốc điều hành chiến lược vĩ mô toàn cầu của Medley Global Advisors ở New York, tốc độ tiêm chủng trong những tháng tới và khả năng chống chọi với các biến thể mới sẽ quyết định đến sự phục hồi từ đây.