Đông Nam Á trở thành điểm sáng trên thị trường IPO toàn cầu trong quý I
Vừa qua, Ernst & Young (EY), một trong 4 công ty kiểm toán hàng đầu thế giới đã công bố báo cáo “EY Global IPO Trends Q1 2023”, trong đó có đề cập tới xu hướng IPO (phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng) trên toàn cầu trong quý đầu năm nay.
Theo đó, báo cáo của EY cho biết thị trường IPO toàn cầu trong ba tháng đầu năm 2023 vẫn tương đối trì trệ. Tổng cộng đã có 299 đợt IPO diễn ra trên toàn cầu trong ba tháng qua, huy động thành công 21,5 tỷ USD, lần giảm 8% và 61% so với cùng kỳ năm trước.
Giai đoạn quý I được EY đánh giá là một giai đoạn đi xuống của nền kinh tế trong bối cảnh lãi suất tăng, thị trường chứng khoán ảm đạm, lạm phát gia tăng và một số yếu tố khác. Dù vậy, các thương vụ IPO được EY dự đoán sẽ tiếp tục diễn ra trong thời gian tới và vẫn còn hy vọng về một thay đổi khả quan hơn trong giai đoạn cuối năm.
Các công ty công nghệ, vốn là trụ cột của hoạt động IPO trong những năm gần đây, đã trải qua giai đoạn lao dốc khi các công ty cắt giảm nhân sự hàng loạt và sự hỗn loạn trên thị trường tiền điện tử cũng như ngành ngân hàng toàn cầu đã không giúp ích được nhiều cho các thương vụ IPO. Trong khi công nghệ tiếp tục dẫn đầu về số lượng thương vụ IPO, 4 trong số 10 thương vụ IPO lớn nhất quý I lại đến từ ngành năng lượng.
Trong quý này, hoạt động IPO của SPAC (công ty mua lại với mục đích đặc biệt) đã ở một trong những mức thấp nhất trong những năm gần đây, với số vốn huy động được cũng giảm xuống mức thấp chưa từng thấy kể từ năm 2016.
Hoạt động IPO tại từng khu vực
Hoạt động IPO tại khu vực châu Mỹ trong ba tháng qua khá tương đồng so với cùng kỳ năm trước, nhưng kém hơn nhiều so với những gì từng được chứng kiến trong quá khứ. Kết thúc quý I, tổng cộng đã có 40 thương vụ IPO được diễn ra tại châu Mỹ, huy động thành công 2,6 tỷ USD, lần lượt tăng 11% và 9% so với cùng kỳ.
Tổng quan thị trường IPO toàn cầu giai đoạn 2019 - QI/2023. (Nguồn: EY - Doanh Chính tổng hợp).
Trên các sàn giao dịch chứng khoán của Mỹ, có 31 thương vụ IPO được diễn ra, 8 trong số đó huy động thành công hơn 50 triệu USD. Trong khi đó, Canada chứng kiến đợt IPO lớn nhất kể từ tháng 5/2022, thu về tổng cộng hơn 100 triệu USD. Mặc dù chưa thể sánh với những con số trong quá khứ, EY đã bắt đầu nhận thấy một số điểm tích cực, có thể tạo tiền đề cho sự phục hồi tiềm năng trên thị trường IPO của châu Mỹ.
Trong khi đó, mặc dù thị trường IPO tại châu Á - Thái Bình Dương chiếm 59% số giao dịch IPO toàn cầu trong quý I, nhưng hoạt động của nó đã giảm 6% theo số lượng và giảm mạnh 70% theo số vốn huy động được tương ứng so với cùng kỳ năm ngoái, chỉ ghi nhận 175 giao dịch và 12,7 tỷ USD huy động được trong quý.
Dù đã gỡ bỏ phần lớn lệnh kiểm soát dịch bệnh nghiêm ngặt vào đầu năm nay, thị trường IPO tại Trung Quốc đại lục vẫn yên ắng hơn bình thường, nhưng nó đang trên đà phát triển lành mạnh và vẫn chiếm hơn 40% tổng số vốn thu được từ các đợt IPO trên toàn cầu.
Trong bối cảnh thị trường IPO toàn cầu tương đối ảm đạm, Đông Nam Á lại nổi lên như một điểm sáng hiếm hoi. Trong đó, chỉ tính riêng Indonesia đã có 30 đợt IPO diễn ra trong quý I, huy động thành công 828 triệu USD.
Số lượng thương vụ IPO theo từng lĩnh vực giai đoạn 2021 - QI/2023. (Nguồn: EY - Doanh Chính tổng hợp).
Triển vọng năm 2023
Bất chấp bối cảnh kinh tế và địa chính trị không mấy thuận lợi, thị trường IPO toàn cầu vẫn có thể đón nhận một số thông tin tích cực, chẳng hạn như giá năng lượng dịu xuống và sự phục hồi của nền kinh tế Trung Quốc. Tuy nhiên, vấn đề tồn đọng với thị trường IPO đang tiếp tục gia tăng do các công ty đang chờ thị trường chứng khoán ổn định và hồi phục, trước khi đưa ra quyết định có niêm yết hay không.
Theo EY, trong một môi trường khó dự đoán, các nhà đầu tư trước đây hướng đến tăng trưởng giờ đã tập trung hơn vào con đường dẫn đến lợi nhuận và dòng tiền. Các doanh nghiệp sẽ cần triển khai các kế hoạch chi tiêu phù hợp để đạt được lợi nhuận.
Paul Go, trưởng nhóm IPO toàn cầu của EY, cho biết: “Trong bối cảnh kinh tế vĩ mô và địa chính trị không chắc chắn, các công ty sắp IPO cần tập trung vào việc xây dựng các doanh nghiệp bền vững với các nguyên tắc cơ bản vững chắc để có vị trí tốt trong một môi trường đầy biến động và sẵn sàng đón nhận thách thức cũng như cơ hội khi lên sàn”.
