Doanh nghiệp gỗ gặp khó vì thiếu nguyên liệu

Hội thảo do Hiệp hội Gỗ và lâm sản Việt Nam, Hội Mỹ nghệ và chế biến gỗ TPHCM, Hiệp hội Chế biến gỗ Bình Dương, Hiệp hội Gỗ và lâm sản Bình Định, Hội gỗ và thủ công mỹ nghệ Đồng Nai và tổ chức Forest Trends đồng phối hợp tổ chức.

Tại hội thảo, các chuyên gia nhận định, năm 2020 có thể là năm biến động đối với ngành gỗ do ảnh hưởng của dịch Covid-19 đang diễn biến rất phức tạp tại Trung Quốc, vốn là một trong những thị trường xuất nhập khẩu các mặt hàng gỗ rất quan trọng của Việt Nam. Thực tế, bức tranh thương mại gỗ Việt Nam – Trung Quốc chủ yếu hình thành do nhóm các mặt hàng gỗ nguyên liệu. Dịch Covid-19 bùng phát tháng 12-2019 sẽ tiếp tục tác động tiêu cực đến quan hệ thương mại giữa 2 nước.

Đơn cử, dăm gỗ là mặt hàng quan trọng nhất được xuất từ Việt Nam sang Trung Quốc với kim ngạch năm 2019 đạt 972,2 triệu USD, chiếm 79,2% tổng kim ngạch xuất khẩu tất cả các mặt hàng. Tuy nhiên, dịch Covid-19 đang làm cho các công ty sản xuất giấy, bột giấy tại Trung Quốc phải ngừng hoạt động, hoặc hoạt động cầm chừng. Điều này đang và sẽ còn tiếp tục gây ra tình trạng chậm trễ trong việc xuất khẩu dăm của Việt Nam sang thị trường này.

Không chỉ vậy, Chính phủ Trung Quốc cũng đã quyết định dừng dỡ hàng ở một số cảng và tăng cường biện pháp kiểm tra nghiêm ngặt đối với các phương tiện vận chuyển, bốc dỡ hàng, bao gồm hàng vận chuyển bằng tàu biển và điều này tiếp tục gây khó khăn cho xuất khẩu dăm gỗ từ Việt Nam.

Các loại ván là nhóm mặt hàng quan trọng nhất được nhập từ Trung Quốc vào Việt Nam với giá trị năm 2019 đạt 395,5 triệu USD, chiếm 60% tổng giá trị các mặt hàng nhập khẩu từ Trung Quốc vào Việt Nam. Nhưng do ảnh hưởng từ dịch bệnh cũng làm cho luồng cung này hiện đang bị dừng lại. Lượng hàng đã nhập trước đó có thể giúp doanh nghiệp Việt Nam đủ nguyên liệu từ nguồn này trong vòng 1 - 2 tháng tới.

Số liệu thống kê cho thấy, có 184 doanh nghiệp Trung Quốc đang hoạt động trong ngành gỗ tại Việt Nam, trong đó có 93 doanh nghiệp tham gia xuất khẩu các mặt hàng gỗ từ Việt Nam. Dịch Covid-19 không chỉ tác động đến các doanh nghiệp Trung Quốc đang hoạt động tại Việt Nam, mà còn cả các doanh nghiệp FDI từ các quốc gia khác hoạt động tại Việt Nam và phụ thuộc vào nguồn cung nguyên liệu từ Trung Quốc.

Phát biểu tại hội thảo, Chủ tịch Hiệp hội Gỗ và lâm sản Việt Nam Đỗ Xuân Lập cho rằng, dịch Covid-19 còn tác động đến các nhà máy của Trung Quốc vận hành tại Việt Nam, khi các nhà máy chưa được phép quay lại hoạt động hoặc hoạt động cầm chừng do chính sách phong toả của cả Việt Nam - Trung Quốc. Do đó, sau 1 - 2 tháng tới, nếu dịch Covid-19 chưa có dấu hiệu dừng lại, các doanh nghiệp trong nước sẽ phải tìm kiếm nguồn cung ứng nguyên liệu thay thế, hoặc đứng trước nguy cơ phải đình trệ sản xuất.

Được biết, năm 2019, kim ngạch xuất khẩu của ngành gỗ đạt trên 10,3 tỷ USD. Mỹ, Nhật Bản, Trung Quốc, Hàn Quốc và EU tiếp tục là 5 thị trường quan trọng nhất của Việt Nam với kim ngạch từ 5 thị trường đạt 9,3 tỷ USD (chiếm 90% tổng kim ngạch).

Trong các thị trường này, Mỹ là thị trường lớn nhất, đã nhập đến 5,1 tỷ USD các mặt hàng gỗ từ Việt Nam. Tuy nhiên, ngành gỗ Việt Nam cũng đang phụ thuộc rất nhiều vào nguồn nguyên liệu nhập khẩu.

Năm 2019, ngành gỗ đã chi gần 2,55 tỷ USD để nhập khẩu các mặt hàng gỗ vào Việt Nam, chủ yếu là gỗ nguyên liệu. Trung Quốc, châu Phi, Mỹ, EU là các nguồn cung gỗ nguyên liệu lớn nhất cho Việt Nam, với tổng giá trị nhập khẩu trên 1,7 tỷ USD.